Sektor przemysłowy w Polsce ma ostatnią szansę na odzyskanie całości nadpłat z ZUS - Piotr Radko, dyrektor Obszaru Kosztów Pracy w Ayming Polska

• Strona główna
• Komentarze
• Sektor przemysłowy w Polsce ma ostatnią szansę na odzyskanie całości nadpłat z ZUS

2023-05-08

Bieżący rok to ostatnia okazja na odzyskanie całości należnych nadpłat z tytułu składki wypadkowej. Od 1 stycznia 2024 nie będzie można bowiem składać korekt deklaracji rozliczeniowych za okres dłuższy niż pięć lat wstecz. W wyniku zmian, przedsiębiorcy mogą stracić szansę na zwrot co najmniej 50% nadpłaconych kwot. Problem dotyczy dużej części firm – także tych z sektora przemysłowego. Czasu na działanie nie pozostało wiele.

To efekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z 2021 roku. Od przyszłego roku okres, za który można odzyskać nadpłaty, zostanie mocno zawężony. Aby zdążyć przed wejściem znowelizowanych przepisów w życie, przedsiębiorcy powinni jak najszybciej upewnić się czy w poprzednich latach rozliczali składkę prawidłowo. Prace należy rozpocząć najlepiej jeszcze w I półroczu 2023. W procesie trzeba bowiem uwzględnić czas analizy oraz postępowania administracyjnego.

Zgodnie z danymi ZUS, w 2022 roku aż 70 tys. firm w Polsce zapłaciło składkę wypadkową w wysokości równej lub wyższej niż podstawowa stopa procentowa przypisana do kodu PKD. Te dane pokazują, jak wielki potencjał oszczędnościowy tkwi w tej pozycji w budżecie polskich przedsiębiorstw.

Według danych Ayming, zweryfikowanie wysokości składki wypadkowej może wygenerować zwrot kosztów rzędu nawet 3% wszystkich wynagrodzeń wypłacanych w firmie w skali roku.

Wydawałoby się, że praca w warunkach zagrożenia i w środowisku o wysokiej wypadkowości oznacza, że wszystkie branże przemysłu, a zwłaszcza tego przetwórczego są skazane na płacenie wysokich kwot z tytułu składki wypadkowej. Jak pokazują dane Ayming, wcale tak nie jest. Najczęstsze przyczyny błędnego zawyżania składek to m.in.:

• Błędna klasyfikacja wypadków. Wysoki wskaźnik wypadkowości w niektórych firmach wynika z trudności w klasyfikacji tych zdarzeń oraz braku zrozumienia mechanizmów wyliczania stopy procentowej.
• Zawyżanie pracowników wykonujących zadania w warunkach zagrożenia. Chociaż w przemyśle nie brakuje czynników szkodliwych w środowisku pracy, niektóre firmy błędnie obliczają liczbę stanowisk narażonych na ich występowanie. Wynika to przede wszystkim z kosztowności i czasochłonności pomiarów środowiska pracy. Firmy przeprowadzają je niedokładnie lub w sposób nieusystematyzowany i nie analizują ich wyników pod kątem możliwości podjęcia działań prewencyjnych.

Nowe przepisy wchodzą w życie od 1 stycznia 2024. Od tego momentu, nie będzie już możliwe odzyskanie nadpłat dokonanych wcześniej niż w grudniu 2018. Z każdym kolejnym miesiącem termin ten analogicznie będzie ulegał przesunięciu. W wyniku wprowadzonych zmian, potencjał możliwości odzyskania nadpłaconych kwot zmaleje o co najmniej 50%. Przykładowo, w firmie zatrudniającej 500 pracowników mowa o spadku z poziomu 550 tys. zł do 225 tys. zł. W przypadku, gdy nadpłaty były dokonywane bardzo dawno temu, ten odsetek może być jeszcze wyższy.

Według danych Polskiego Instytutu Ekonomicznego, aż 70% przedsiębiorstw uzasadniało podnoszenie cen swoich produktów i usług coraz wyższymi kosztami pracy. Odzyskiwanie nadpłat z ZUS to atrakcyjna, nisko kosztowa alternatywa pozwalająca zachować firmom płynność finansową i zarazem konkurencyjność na rynkach krajowych oraz zagranicznych.

Potencjał nadpłat wynikających z przeprowadzenia analizy wstecznej składki wypadkowej jest duży. Zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności Gospodarczej, obecna wysokość podstawowej stopy procentowej waha się w sektorze przetwórstwa przemysłowego od 0,67% do 2,26%, w tym produkcja tworzyw sztucznych (1,47%), metalurgia (1,73% - 2,26%) czy górnictwo i wydobywanie (1,73% - 3,33%).

Jednak rozpiętość faktycznie płaconych składek jest znacznie szersza. Największe różnice widoczne są w działalności usługowej wspomagającej górnictwo i wydobywanie. Różnica pomiędzy najniższą możliwą składką wypadkową (1,67%) a najwyższą (5,0%) wynosi aż 3,33%. W innych branżach różnice wyglądają następująco: 1,56% i 2,26% (przetwórstwo przemysłowe), 1,18% i 1,56% (produkcja tworzyw sztucznych) czy 1,18% i 2,26% - 3,39% (metalurgia). Za tymi procentami kryją się znaczące środki finansowe, które mogą zasilić budżety firm.