2024-10-12 / Autor: Kamila Okólska, Regulatory Specialist, Centrum Ekotoksykologiczne Sp. z o.o.
Związki per- i polifluoroalkilowe (PFAS) to duża grupa organicznych związków chemicznych, które charakteryzują się obecnością w cząsteczce atomów fluoru. Ze względu na właściwości takie, jak odporność na wysokie temperatury i degradację, a także wyjątkowo dużą trwałość chemiczną, znalazły zastosowanie w szerokiej gamie produktów konsumenckich i przemysłowych. Zdolne do bioakumulacji substancje, znane jako „wieczne chemikalia”, tym samym stanowią zagrożenie dla zdrowia ludzkiego i środowiska. Rosnąca świadomość szkodliwego wpływu PFAS oraz coraz liczniejsze badania naukowe potwierdzające te skutki, przyczyniają się do zaostrzenia obowiązujących w prawie europejskim ograniczeń legislacyjnych dotyczących ich stosowania i produkcji.
Charakterystyka chemiczna i właściwości fizykochemiczne związków PFAS
Związki per- i polifluoroalkilowe (ang. per- and polyfluoroalkyl substances) to bardzo zróżnicowania grupa obejmująca od 10 tys. do 15 tys. syntetycznych związków chemicznych. Zgodnie z aktualną definicją (OECD 2021), są to substancje zawierające w łańcuchu alifatycznym przynajmniej jeden atom węgla, przy którym wszystkie atomy wodoru zostały podstawione atomami fluoru. Różnica między związkami perfluoroalkilowymi a polifluoroalkilowymi opiera się na liczbie grup metylowych (-CH3) bądź metylenowych (-CH2) występujących w strukturze, które uległy fluorowaniu. Wobec tego perfluorowane pochodne węglowodorów charakteryzują się całkowitym zastąpieniem atomów wodoru, podczas gdy w pochodnych polifluorowanych zastąpienie to jest tylko częściowe. Jednakże część niefluorowana może ulec degradacji i ostatecznie utworzyć perfluorowane związki.
Najwyższa elektroujemność atomu fluoru spośród wszystkich pierwiastków sprawia, że wiązanie węgiel - fluor jest jednym z najsilniejszych wiązań kowalencyjnych występujących w związkach chemicznych. To właśnie ten element budowy związków PFAS jest jednym z kluczowych i determinuje ich praktyczne właściwości. Trudne do rozerwania wiązanie C-F sprawia, że substancje te wyróżniają się wyjątkową trwałością i stabilnością w ekstremalnych warunkach wysokich temperatur i ciśnienia. Wykazują odporność na degradację chemiczną, czego wynikiem są opornie zachodzące reakcje z reagentami takimi, jak kwasy, zasady oraz środki utleniające i redukujące. Wielokierunkowe właściwości fizykochemiczne to także efekt obecności w strukturach PFAS różnych grup funkcyjnych, np. karboksylowej, sulfonowej, aminowej czy estrowej. Cząsteczki zbudowane z części hydrofobowej – fluorowanego alkilowego „ogona” oraz polarnej części hydrofilowej, tzw. „główki”, wykazują jednocześnie zdolność do odpychania cząsteczek zarówno wody, jak i tłuszczu. Dodatkowo, dzięki takiej budowie, skutecznie obniżają napięcie powierzchniowe, co świadczy o właściwościach powierzchniowo czynnych.
"Kosmetyki i Detergenty" to kwartalnik biznesowo-informacyjny z zakresu przemysłu kosmetycznego i środków czystości.
WięcejSklep
Książka: Surfaktanty i ich zastosowanie w produktach kosmetycznych
95.00 zł
“Chemia i Biznes” nr 5/2024
30.00 zł
"Kosmetyki i Detergenty" nr 3/2024
30.00 zł
Książka: Atlas Mikrobiologii Kosmetyków
94.00 zł
Książka: Zagęstniki (modyfikatory reologii) w produktach kosmetycznych
78.00 zł
Emulsje i inne formy fizykochemiczne produktów kosmetycznych. Wprowadzenie do recepturowania
108.00 zł
WięcejNajnowsze
WięcejNajpopularniejsze
WięcejPolecane
WięcejW obiektywie
Targi Packaging Innovations stałym punktem w branży opakowaniowej
W dniach 9-10 października br. w EXPO Kraków, odbyła się 16. edycja Międzynarodowych Targów...
Targi Warsaw Pack ważne dla sektora opakowań
Warsaw Pack to wydarzenie, gdzie liderzy branży prezentują najnowsze technologie pakowania i...
Workshops&Networking PIPC „Cyfrowa i Bezpieczna Chemia” – podsumowanie II edycji
19-20 września 2024 r. w Hotelu Novotel City West w Krakowie odbyło się wydarzenie Polskiej Izby Przemysłu...
Wpływ zmian legislacyjnych na strategię rozwoju produktu
W Warszawie odbyła się konferencja „Wpływ zmian legislacyjnych na strategię rozwoju produktu – o...