Chemia i Biznes

W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Mogą Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej "Polityce prywatności Cookies"

Rozumiem i zgadzam się

Konfiguracja makiety

Złote czasy na rynku siarki minęły

2015-04-13

Polska od dawna nie jest już potentatem na światowym rynku siarki, ale to w naszym kraju działa jedyna na świecie kopalnia siarki, czyli Kopalnia Siarki Osiek. Największymi producentami są Chiny, Stany Zjednoczone, liczone wspólnie państwa Unii Europejskiej oraz Rosja. Polska w klasyfikacji globalnych producentów siarki zajmuje 16 miejsce. Chiny są ponadto największym światowym konsumentem  wyrobu.

Łączna globalna produkcja siarki, licząc wszystkie dostępne źródła wytwórcze, szacowana jest w ujęciu światowym na 78 mln ton rocznie. W Polsce działa jedyna na świecie kopalnia siarki. W 2013 r. została ona kupiona przez Grupę Azoty.

Rynek siarki w Polsce
Siarka pozyskiwana jest ze złóż siarki rodzimej i pirytów (proces produkcji niewymuszonej) i odzyskiwana z innych źródeł (proces produkcji wymuszonej). W naszym kraju podstawowym źródłem siarki są złoża siarki rodzimej występujące w północnej części Zapadliska Przedkarpackiego (w trzech obszarach: staszowskim, tarnobrzeskim i lubaczowskim). Należą one do największych na świecie. Zawartość siarki w skale wynosi średnio 25-30% (maksymalnie może dochodzić do 70%). Krajowe złoża siarki odkryto dość dawno, bo w 1953 r.

Cztery lata później rozpoczęła pracę kopalnia Piaseczno. W 1966 r. powstała pierwsza w Europie kopalnia otworowa – Grzybów. Trzy kolejne kopalnie: Jeziorko, Osiek i Basznia również prowadziły wydobycie w oparciu o tę metodę.

Według Państwowego Instytutu Geologicznego, udokumentowane zasoby siarki rodzimej wynoszą obecnie w Polsce ok. 510 mln ton. Od 2002 r. eksploatowane jest tylko złoże Osiek. Wydobycie odbywa się tam metodą wytopu podziemnego (metoda Frascha), która polega na wtłaczaniu do złoża wody o temperaturze powyżej 150°C, a następnie wyprowadzaniu stopionej siarki na powierzchnię za pomocą sprężonego powietrza. Ocenia się, że do wydobycia 1 tony siarki potrzebne jest 7,5–19 ton wody. Jest to ostatnia na świecie duża kopalnia siarki rodzimej. Aktualnie jej właścicielem jest Grupa Azoty Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki Siarkopol. Największa w kraju firma chemiczna przejęła ją dwa lata temu za 320 mln zł, wygrywając walkę o jej zakup m.in. z Core Minerals Private Limited i Kopalnią Granitu Kamienna Góra. Po dokonaniu transakcji Grupa Azoty zadeklarowała realizację inwestycji w Siarkopolu za 30 mln zł. Do głównych zadań inwestycyjnych należy ustabilizowanie wydobycia siarki oraz zwiększenie poziomu i jakości jej granulacji.

Obecnie należąca do Grupy Azoty Kopalnia Siarki Osiek produkuje siarkę płynną i siarkę granulowaną. Proces granulacji odbywa się metodą bębnową. Spółka zajmuję się również wytwarzaniem siarki nierozpuszczalnej, siarki mielonej i płatkowanej.

Oferta polskiego producenta cechuje się jakością przewyższającą światowe normy. Trzy lata temu zakończona została budowa nowej instalacji do produkcji siarki nierozpuszczalnej o zdolności produkcyjnej 5 tys. ton/rok w Dobrowie. Koszt tej inwestycji wyniósł ponad 86 mln zł. Pozyskiwana tam siarka nierozpuszczalna występuje w postaci pudru o barwie żółtej z dodatkiem oleju naftenowego (20% lub 33%). Jest dostępna na rynku pod nazwą handlową Polsinex.

 

Technologia siarki nierozpuszczalnej stanowi własność patentową Grupy Azoty Siarkopol. Siarka ta jest także wykorzystywana w spółce do wytwarzania dwusiarczku węgla, którego spółka jest największym producentem w Europie. Dwusiarczek węgla służy jako półprodukt w przemyśle chemicznym do produkcji włókien wiskozowych i celofanu. Jest również wykorzystywany jako rozpuszczalnik w procesach ekstrakcji, do otrzymywania czterochlorku węgla, przy produkcji ksantogenianów, elastomerów i tworzyw sztucznych oraz jako surowiec do produkcji freonów. Dzięki niemu otrzymuje się też przyspieszacze wulkanizacji kauczuku i merkaptanu.

Blisko 80% sprzedaży Siarkopolu trafia na rynki zagraniczne. Największymi klientami firmy są Maroc Phosphore z Maroka, Lenzing, Michelin, Bridgestone. W Polsce największym konsumentem siarki płynnej są zakłady nawozowe wchodzące w skład Grupy Azoty. Jeszcze przed włączeniem Siarkopolu do Grupy Azoty, fabryka w Policach kupowała siarkę od spółki z Grzybowa za ponad 400 mln zł. Oprócz dostaw z grzybowskiego Siarkopolu, Grupa Azoty zaopatruje się obecnie w siarkę od spółek petrochemicznych.

W naszym kraju ok. 80% siarki przeznaczane jest do produkcji kwasu siarkowego; kolejne 4-11% idzie na potrzeby wytwarzania dwusiarczku węgla i innych związków chemicznych. W ujęciu światowym produkcja kwasu siarkowego również pochłania większość wyprodukowanej siarki. Kwas ten stosowany jest przede wszystkim do wytwarzania nawozów fosforowych (ok. 60–70% jego całkowitego zużycia), siarczanu amonowego i potasowego, papieru i włókien, tworzyw sztucznych, wulkanizacji kauczuku, pigmentów, ługowania rud (głównie miedzi), w lecznictwie itd.

W ciągu ostatnich 10 lat krajowy popyt na siarkę oscyluje w zakresie 383-567 tys. ton rocznie, z wyjątkiem kryzysowego 2009 r., kiedy zapotrzebowanie spadło poniżej 300 tys. ton.

Produkcja siarki
Polska już od dawna nie jest potentatem na światowym rynku siarki. Jeszcze w 1989 r. wydobycie siarki rodzimej sięgało w naszym kraju 5 mln ton, by w 2000 r. spaść do 1,369 mln ton. Najniższe wydobycie siarki rodzimej miało miejsce w 2009 r. i wyniosło zaledwie 263 tys. ton. Spadek ten jest efektem zmian ekonomicznych i ekologicznych oraz wpływu konkurencyjnych metod odzysku siarki. Szczęśliwie dla krajowego producenta w ostatnich latach tendencja spadkowa uległa zahamowaniu. W 2014 r. z kopalni Osiek wydobyto 605 tys. ton siarki.

W Polsce, oprócz jedynej kopalni siarki na świecie, udokumentowane są również cztery złoża zasiarczonej ropy naftowej i gazu ziemnego o łącznych zasobach 571 tys. ton siarki. Odzysk siarki prowadzony jest na złożach BMB, Cychry, Zielin oraz okresowo ze złoża Górzyca. Brak jest natomiast szacunków zasobów siarki w złożach węgla oraz w większości złóż ropy naftowej i gazu ziemnego. W gospodarce krajowej siarka z tych złóż ma minimalne znaczenie.


CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 1/2015 "CHEMII I BIZNESU". ZAPRASZAMY



przemysł chemicznyGrupa azoty Siarkopolsiarka

Podoba Ci się ten artykuł? Udostępnij!

Oddaj swój głos  

Średnia ocen 3/5 na podstawie 2 głosów.

Dodaj komentarz

Redakcja Portalu Chemia i Biznes zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób, zawierających słowa wulgarne lub nie odnoszących się merytorycznie do tematu. Twój komentarz wyświetli się zaraz po tym, jak zostanie zatwierdzony przez moderatora. Dziękujemy i zapraszamy do dyskusji!


WięcejNajnowsze

Więcej aktualności



WięcejNajpopularniejsze

Więcej aktualności (192)



WięcejPolecane

Więcej aktualności (97)



WięcejSonda

Czy polski przemysł chemiczny potrzebuje dalszych inwestycji zagranicznych?

Zobacz wyniki

WięcejW obiektywie