Zaawansowany rynek usług remontowych i modernizacyjnych w Polsce

• Strona główna
• Artykuły
• Zaawansowany rynek usług remontowych i modernizacyjnych w Polsce

2018-08-23

Branża uzależniona od cykli koniunkturalnych

Korzystanie z usług remontowych lub modernizacyjnych to niemal codzienność w sektorze chemicznym i petrochemicznym. Rynek dla tego rodzaju usług i liczba firm je wykonujących jest zdeterminowany potencjałem przemysłu w danym kraju, choć polskie firmy starają się oczywiście realizować także kontrakty zagraniczne (Naftoremont – Naftobudowa pracowała na rzecz rafinerii Total w Belgii, a Nafto na rzecz instalacji Borealisa w Finlandii). W Polsce rynek przywoływanych usług jest stosunkowo mocno rozwinięty. Oprócz podmiotów ściśle specjalizujących się w tego typu pracach istnieje całkiem sporo firm serwisowych wchodzących w skład grup kapitałowych największych przedsiębiorstw chemicznych, np. Remzap należący do Grupy Azoty Puławy. Branża remontowo-montażowa charakteryzuje się pewnym uzależnieniem od cykli koniunkturalnych. W trakcie rozwoju koniunktury firma realizuje więcej zleceń w zakresie inwestycji swoich odbiorców, natomiast w trakcie dekoniunktury zwiększa realizację zadań z zakresu remontów, napraw i przeglądów.

Nie zmienia to faktu, że na koniunkturę w branży wpływa, iż remonty i modernizacje swoich instalacji przemysłowych przechodzą wszystkie zakłady chemiczne. Standardem jest posiadanie przez nie specjalistycznych narzędzi informatycznych wspierających procesy planowania remontów, gdzie zmiany opracowywanych planów oraz proces akceptacji poszczególnych elementów planów są dokumentowane w systemie. Jednocześnie jednak, dążąc do zmniejszenia liczby i czasu trwania postojów przemysłowych, zakłady chemiczne coraz częściej stosują systemy automatyzacji.

Odtworzenie czy zmiana?

Przez „prace remontowe” powinno się rozumieć działania odtworzeniowe zmierzające do usunięcia uszkodzenia lub usterki, wymiany zużytych materiałów i urządzeń oraz zmierzające wyłącznie do przywrócenia pierwotnego stanu budowli lub instalacji technologicznej. Przez „prace modernizacyjne” rozumie się natomiast działania wprowadzające istotne zmiany w budowie lub funkcjonowaniu instalacji produkcyjnej, sieci przesyłowej lub innej infrastruktury technologicznej. Prace modernizacyjne powinny zostać poprzedzone przeprowadzeniem analizy zgodnej z procedurą wprowadzania zmian technologicznych.

Obydwie te czynności wiążą się z reguły z czasowym ograniczeniem skali produkcji – przykładowo w 2017 r. rafineria Grupy Lotos przerobiła 9,6 mln ton ropy naftowej, czyli 7% mniej niż rok wcześniej, ale było to spowodowane sześciotygodniowym postojem remontowym „Wiosna 2017” – to jednak oznaczają szansę na poprawę efektywności wytwórczej i po prostu sprawniejsze działanie obiektów. Oprócz tego są czynnościami prawnie niezbędnymi. Każde urządzenie techniczne jest wprawdzie projektowane tak, aby zminimalizować zagrożenia związane z jego eksploatacją do poziomu akceptowalnego ryzyka, to jednak nie zawsze jest to możliwe. W fazie użycia, kiedy urządzenie znajduje się w rękach konkretnych ludzi, zawsze wymaga bieżącej konserwacji, a jego poszczególne elementy podlegają zużyciu, mogąc powodować zagrożenia.

Zaplanowane z określonym wyprzedzeniem remonty, przeglądy i konserwacje mają temu zagrożeniu przeciwdziałać. Jednym słowem: prowadzenie planowej gospodarki remontowej w sposób znaczący wpływa na podniesienie stanu technicznego i niezawodności instalacji, zmniejszając tym samym ryzyko wystąpienia awarii. Także wśród urządzeń podlegających z mocy prawa dozorowi technicznemu znajduje się wiele urządzeń ciśnieniowych pracujących w zakładach sektora przemysłu procesowego: rafineryjnego, petrochemicznego. Legislacja jasno określa okresy badań, które muszą być wykonywane cyklicznie, aby urządzenie mogło być dopuszczone do eksploatacji.

Wymagana maksymalna dokładność

Trudno o jedną definicję tego, czego może dotyczyć remont prowadzony w instalacjach należących do zakładów chemicznych. Różny jest zawsze cel i zakres prac, tak samo jak różna specyfika pracy zakładów i poszczególnych ich instalacji. Wspólne jest tylko to, że przedsiębiorstwa te dysponują jednostkami wytwórczymi posiadającymi wiele trudno dostępnych miejsc, gdzie awarie czy konieczność przeprowadzenia konserwacji wymagają zachowania szczególnego bezpieczeństwa. Prace w zakładach tej gałęzi przemysłu obligują nie tylko do błyskawicznej reakcji i maksymalnej dokładności, ale również przestrzegania zasad zwiększonego ryzyka oraz sprostania zadaniu utrzymania całkowitej szczelności wszystkich połączeń.

W portfolio usługowym firm zajmujących się omawianymi pracami najczęściej można zaobserwować następujące działania: remonty aparatury chemicznej w pełnym zakresie temperatur i ciśnień, wymienników ciepła w zakresie naprawy i ochrony przed korozją i erozją, chłodnic wodnych i powietrznych, separatorów, kolumn, reaktorów do prowadzenia procesów, oddzielaczy, montaż i demontaż aparatury chemicznej, remonty rurociągów technologicznych i przesyłowych. Podstawą działania jest przede wszystkim umiejętność dopasowania usług do tych potrzeb, a te z kolei wynikają ze specjalizacji klientów i instalacji technologicznych. Całość tych cech decyduje o specyfice i wymaganiach w zakresie remontów bądź budowy czy modernizacji instalacji przemysłowych.

Kontrole liczone w dziesiątkach tysięcy

Konkretnych informacji o przedmiocie prowadzonych na ich terenie prac remontowanych udzielają same firmy chemiczne i to w odniesieniu do zarówno małych, jak i wielkich operacji remontowych. Np. Grupa Azoty Police celem ograniczenia emisji zanieczyszczeń na instalacjach charakteryzujących się znacznym udziałem w emisji zanieczyszczeń prowadziła w ostatnich miesiącach prace remontowo-modernizacyjne węzłów oczyszczania. Chodziło o wymiany tkanin filtracyjnych, remonty płuczek i skruberów, modernizację filtrów pyłowych.

W Gdańsku w minionym roku postój remontowy Lotosu objął swoim zakresem wszystkie 54 instalacje rafinerii, a ponadto 2,5 tys. aparatów i rurociągów, ponad 3,5 tys. sztuk armatury i urządzeń oraz ok. 370 tzw. wpałek rurociągowych, które umożliwią sekwencyjne przyłączanie i uruchamianie. Zrealizowany postój ma zapewnić niezakłóconą pracę rafinerii przez minimum cztery lata.

Oprócz przeglądów, wymiany aparatów i urządzeń, napraw i czyszczenia rurociągów w ramach postojów remontowych wykonywanych jest zawsze (pod nadzorem inspektorów Urzędu Dozoru Technicznego) dziesiątki tysięcy rewizji, kontroli i badań diagnostycznych urządzeń, w celu dopuszczenia ich do dalszej eksploatacji.

Wiadomym jest, że wszelkie prace związane z postojem remontowym powinny odbywać się płynnie, tzn. część instalacji być sukcesywnie zatrzymywana, a następnie uruchamiana po modernizacji, tak by prace mogły się przenosić na kolejne obiekty. Oczywiście wszystkie prace remontowe i modernizacyjne powinny być prowadzone na podstawie projektu budowlanego lub innej dokumentacji technicznej, zamówienia, harmonogramu prac remontowych lub innego dokumentu precyzyjnie opisującego zakres planowanych robót.

przemysł chemiczny