W przyszłym roku traktat ONZ w sprawie odpadów tworzyw sztucznych

• Strona główna
• Artykuły
• W przyszłym roku traktat ONZ w sprawie odpadów tworzyw sztucznych

2023-04-26

W ramach popularyzacji wiedzy na temat powstającego dokumentu Polski Pakt Plastikowy zorganizował konferencję „Traktat Plastikowy ONZ – globalne wyzwania, lokalne rozwiązania”. Podczas konferencji omówiono wyzwania środowiskowe, ekonomiczne, społeczne, zdrowotne, stojące u podstaw powstającego Traktatu, możliwe brzmienie i zakres dokumentu oraz rolę biznesu w procesie nadchodzących zmian.

- Według stanowiska przedstawionego przez Unię Europejską Traktat powinien spełniać trzy cele: zakończenie zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi, ochronę zdrowia ludzi i środowiska przed zanieczyszczeniami i dążenie do gospodarki o obiegu zamkniętym dla tworzyw sztucznych. Spośród 13 kluczowych zobowiązań i środków, w stanowisku znaleźć można m.in. zmniejszenie podaży pierwotnych tworzyw sztucznych, eliminację i ograniczenie stosowania produktów z tworzyw sztucznych, które są problematyczne, można ich uniknąć i są nadmierne, ograniczenie uwalniania mikroplastiku, czy potrzebę wprowadzenia wymogów cyrkularnego projektowania – komentuje Dorota Żmudzińska, ekspertka ds. GOZ w Polskim Pakcie Plastikowym:

Stanowisko UE, choć istotne z perspektywy kraju członkowskiego, nie jest jednak jedynym głosem w dyskusji. Jak każdy globalny dokument, Traktat wiąże się z burzliwymi negocjacjami i wypracowaniem kompromisu między państwami. Jak jednak wskazuje Marta Longhurst, Global Plastics Treaty Manager z Fundacji Ellen MacArthur, przy stole ścierają się dwa stanowiska: - Potrzebujemy globalnych zasad, które zapewnią równe szanse wszystkim uczestnikom łańcucha wartości tworzyw sztucznych. Patrząc na wstępne stanowiska poszczególnych krajów, można zauważyć, że zaczynają się tworzyć pewne stronnictwa – jedne kraje opowiadają się za przyjęciem globalnie wiążących zasad, a inne są przeciwne takiemu podejściu i optują za opracowaniem planów działań na poziomie krajowym.

Zdaniem Fundacji, by Traktat mógł realnie rozwiązać problem zanieczyszczenia odpadami  tworzyw sztucznych, to legislacja musi określać konkretne cele na poziomie globalnym, zawierać środki skoncentrowane na ograniczeniu ilości odpadów i dotyczyć przede wszystkim opakowań i innych produktów z tworzyw sztucznych, obciążonych ryzykiem zanieczyszczenia środowiska. Jak jednak sprawić, by decydenci przyjęli ambitną wersję dokumentu?

- Warto wyciągać wnioski z lekcji, którą już odbyliśmy. Protokół Montrealski z 1987 roku, który doprowadził do rozwiązania problemu zubożenia warstwy ozonowej jest najgłośniejszym i tak naprawdę jedynym chwalonym międzynarodowym projektem środowiskowym. W tamtym przypadku zadziałały duża świadomość społeczna problemu i oczekiwania konsumentów, które ukształtowały priorytety firm i rządów. Trend ten był dodatkowo wzmocniony przez rosnącą liczbę dowodów naukowych, które dokumentowały powagę i pilność problemu – i z tym też mamy już do czynienia w kontekście plastiku – dopowiada Ewa Chodkiewicz, dyrektor Działu Ochrony Przyrody z Fundacji WWF Polska.

Choć ostateczne brzmienie dokumentu poznamy w przyszłym roku, sam kierunek zmian nie powinien być zaskoczeniem. Nowa rzeczywistość w mniejszym lub większym stopniu dotknie wszystkich przedstawicieli biznesu. Firmy zrzeszone w Polskim Pakcie Plastikowym już teraz podejmują dobrowolne działania związane ze zrównoważonym wykorzystywaniem opakowań z plastiku. Jak wskazał podczas konferencji Tomasz Korytkowski, dyrektor ds. Komunikacji Korporacyjnej, Public Affairs oraz Zrównoważonego Rozwoju w Nestlé Polska, każda firma na rynku powinna jak najszybciej wkroczyć na podobną ścieżkę: - Nie warto czekać na gotową legislację. Trzeba przygotować się dużo, dużo wcześniej, bo cały proces zajmuje naprawdę wiele czasu i zasobów wewnętrznych. Warto mieć przygotowaną strategię opakowaniową – w Nestlé opieramy ją na trzech filarach: mniej opakowań, lepsze opakowania i lepsze systemy - chodzi o redukcję opakowań, testowanie alternatywnych sposobów dystrybucji, projektowanie opakowań, projekty wspierające infrastrukturę, edukację i budowanie świadomości konsumentów. Opakowanie nie musi być odpadem, a może być cennym zasobem, który może i powinien być wykorzystany – przekonuje przedstawiciel Nestle.

Polski Pakt Plastikowytworzywa sztuczneodpadyprawo