Uśpiony potencjał brazylijskiego rynku chemikaliów konsumpcyjnych

• Strona główna
• Artykuły
• Uśpiony potencjał brazylijskiego rynku chemikaliów konsumpcyjnych

2019-11-03  / Autor: Krzysztof Mrówczyński

Jego potencjał rozwojowy jest olbrzymi, co wynika z relatywnie niskiego poziomu wydatków konsumentów, zwłaszcza na wyroby chemii gospodarczej. Nie jest to jednak rynek łatwy dla eksporterów – zapotrzebowanie na zagraniczne chemikalia konsumpcyjne jest znikome, co wynika z dużych odległości oraz barier występujących w handlu z najbardziej rozwiniętymi gospodarczo krajami świata.

Ponad 200-milionowy rynek o skomplikowanym otoczeniu

Brazylia to rynek o olbrzymim potencjale ludnościowym i gospodarczym. Ten największy kraj Ameryki Południowej zamieszkuje ponad 200 mln ludzi (połowa całego kontynentu), co plasuje go na piątym miejscu na świecie. Tą samą lokatę Brazylia zajmuje również pod względem powierzchni kraju (ponad 27-krotnie większej od Polski). Jednocześnie Brazylia jest 8. największą gospodarką świata, z PKB przekraczającym 2 bln dol.

Przez wiele lat kraj ten był również jednym z najdynamiczniej rozwijających się gospodarczo krajów świata, razem z Chinami, Indiami oraz Rosją, zaliczanym do grona przyszłych globalnych liderów (tzw. BRIC). W ostatnich latach wiodło jej się jednak znacznie gorzej, na co wpływ miały zniżkujące globalne ceny wielu surowców, w które Brazylia jest szczególnie zasobna. Na wpływach ze sprzedaży surowców i mało przetworzonych półproduktów brazylijski rząd opierał przez wiele lat swą coraz hojniejszą politykę społeczną, a solidny wzrost gospodarczy napędzały dodatkowo inwestycje poprzedzające organizację dwóch wielkich imprez sportowych (mistrzostw świata w piłce nożnej w 2014 r. oraz igrzysk olimpijskich w 2016 r.). Gdy tych impulsów zabrakło, gospodarka Brazylii popadła w kryzys gospodarczy – w latach 2015-2016 PKB kraju spadało o ponad 3% rocznie, a w dwóch ostatnich latach wzrost był wciąż dość mizerny (niewiele ponad 1% rocznie). Brazylijski kryzys gospodarczy ma swoje źródło również w nadmiernym zadłużeniu gospodarstw domowych. Wyciągnięcie z biedy znacznej części społeczeństwa na początku dekady zwiększyło jego skłonność do finansowania konsumpcji kredytem. Pogorszenie się sytuacji gospodarstw (m.in. z uwagi na zacieśnienie polityki fiskalnej) tym bardziej przełożyło się zatem na gwałtowne wyhamowanie spożycia prywatnego. Odczuli to dostawcy większości wyrobów, także chemikaliów konsumpcyjnych.

Przy wielu strukturalnych problemach (mało innowacyjna gospodarka, słabo rozwinięta infrastruktura usług publicznych) Brazylia jest wciąż krajem stosunkowo ubogim (PKB na mieszkańca stanowi tu – po uwzględnieniu parytetu siły nabywczej – zaledwie ok. połowę polskiego), a do tego borykającym się z olbrzymim rozwarstwieniem społecznym. Dodatkowo krajem wstrząsają kolejne kryzysy polityczne, których symbolem stał się impeachment prezydent Dilmy Rousseff w 2016 roku. Negatywnym skutkiem narastających problemów gospodarki Brazylii i coraz większego braku zaufania inwestorów było również gwałtowne osłabienie lokalnej waluty – riala, który na przestrzeni 2015-2016 stracił na wartości względem dolara o ok. połowę, co musiało odbić się negatywnym piętnem na konsumpcji (zwłaszcza wyrobów importowanych).

Silne oparcie w lokalnej produkcji

Pomimo tych trudnych warunków ekonomicznych, Brazylia jest niezmiernie ważnym rynkiem chemikaliów konsumpcyjnych. Pod względem sprzedaży kosmetyków (ich wartość w 2019 r. szacowana jest na 37 mld dol.) zajmuje ona 4. miejsce na świecie (daleko za USA i Chinami, lecz z minimalną stratą do trzeciej Japonii). Dużo słabiej rozwinięty jest rynek detergentów, którego wartość szacuje się na nieco ponad 5 mld dol. Tym, co charakteryzuje rynek brazylijski jest samowystarczalność – pomimo dużych rozmiarów sprzedaży kosmetyków i chemii gospodarczej, jest on w relatywnie niewielkim stopniu uzależniony od importu, którego wartość dla całej kategorii chemikaliów konsumpcyjnych wyniosła w 2018 r. niecałe 1,3 mld dol. (dla porównania import analogicznej grupy wyrobów do Polski kształtuje się na poziomie ponad 4 mld dol.). Taki stan rzeczy to w dużej mierze skutek peryferyjnego położenia Brazylii na mapie świata (duża odległość od głównych ośrodków produkcyjnych globalnej branży kosmetycznej i chemii gospodarczej). Najwięksi światowi producenci, chcąc być na tak dużym i perspektywicznym rynku, decydowali się w przeszłości na ekspansję kapitałową (budowa lokalnych zakładów produkcyjnych), do niezbędnego minimum ograniczając relatywnie mało opłacalny eksport. W jego kontekście ważną rolę odgrywają również kwestie polityki handlowej Brazylii. O ile wymiana handlowa z innymi krajami regionu nie podlega poważniejszym restrykcjom z uwagi na przynależność do kilku bloków gospodarczych i umów międzynarodowych (np. Mercosur, Andean, MCCA czy Pacific Alliance), o tyle relacje handlowe z bardziej rozwiniętymi gospodarczo regionami świata są dużo bardziej utrudnione. Abstrahując od ceł, które średnio kształtują się na poziomie kilkunastu procent, istotną uciążliwością w eksporcie chemikaliów konsumpcyjnych do tego kraju jest konieczność uzyskania niezbędnych certyfikatów i spełnienia regionalnych standardów, które niekoniecznie muszą pokrywać się z tymi obowiązującymi np. w UE.

CAŁY ARTYKUŁ DOSTĘPNY JEST W NR 3/2019 KWARTALNIKA "CHEMIA I BIZNES. RYNEK KOSMETYCZNY I CHEMII GOSPODARCZEJ". ZAPRASZAMY.

przemysł kosmetycznydetergentychemia gospodarcza