UE: trwają prace nad zapewnieniem dostaw surowców krytycznych

• Strona główna
• Artykuły
• UE: trwają prace nad zapewnieniem dostaw surowców krytycznych

2023-09-12

Surowce krytyczne stanowią nieodzowny element naszej gospodarki, szczególnie ze względu na fakt, że wykorzystuje się je do wytwarzania technologii, które są niezbędne do wdrożenia zielonej energii, dokonania transformacji cyfrowej lub do celów strategicznych zastosowań w obszarze opieki zdrowotnej lub obronności.

Biorąc pod uwagę rosnące potrzeby wynikające z dwojakiej transformacji, prognozuje się, że popyt na te surowce będzie rósł wykładniczo zarówno na szczeblu UE, jak i na świecie, co doprowadzi do powstania luki między podażą a popytem. Ponadto dostawy surowców krytycznych w UE na etapie wydobycia i na etapie przetwarzania są bardzo skoncentrowane, niekiedy nawet w jednym państwie trzecim.

W przypadku gdyby UE nie była w stanie zapewnić wystarczających dostaw surowców krytycznych, dalsze uzależnienie od nich mogłoby narazić UE na liczne rodzaje ryzyka, w tym wrażliwość geopolityczną; negatywne skutki środowiskowe i społeczne; zakłócenia przemysłowych łańcuchów dostaw; wysokie i niestabilne ceny, które przekładają się na opóźnienie transformacji ekologicznej; powstanie grupy dominujących dostawców i dostawców surowców krytycznych wykorzystujących swoją pozycję rynkową w gałęziach przemysłu korzystających z tych surowców na kolejnych etapach.

W tym kontekście głównym problemem, jaki zidentyfikowano na szczeblu UE jest brak bezpiecznego i zrównoważonego dostępu do surowców krytycznych w UE, który to problem wynika z trzech problemów cząstkowych: niewystarczającego przewidywania i łagodzenia ryzyka związanego z dostawami, niewystarczającego rozwoju potencjału w zakresie dostaw surowców krytycznych wewnątrz Unii ze względu na niewystarczające zdolności na różnych etapach łańcucha wartości oraz niewystarczającego poziomu zrównoważoności i obiegu zamkniętego w przypadku zaopatrzenia UE w surowce krytyczne.

W tym celu prace na szczeblu Parlamentu Europejskiego skupiają się na poprawie funkcjonowania rynku wewnętrznego poprzez ustanowienie ram zapewniających UE dostęp do bezpiecznych i zrównoważonych dostaw surowców krytycznych.

Celem jest poprawa zdolności UE do monitorowania i ograniczania obecnego i przyszłego ryzyka zakłóceń w dostawach surowców krytycznych, dywersyfikacja przywozu surowców strategicznych do UE w celu zmniejszenia zależności strategicznych, wzmocnienie różnych etapów europejskiego łańcucha wartości surowców strategicznych, zapewnienie swobodnego przepływu surowców krytycznych na jednolitym rynku przy jednoczesnym zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony środowiska poprzez poprawę ich obiegu zamkniętego i zrównoważonego charakteru.

UE chce, aby do 2030 roku, co najmniej 10% rocznego zużycia wskazanych surowców strategicznych UE było wydobywane w Unii; co najmniej 40% ich rocznego unijnego zużycia pozyskano w ramach przetwarzania w UE; co najmniej 15% ich rocznego zużycia unijnego pochodziło z recyklingu; zaś import z jednego państwa trzeciego dla każdego surowca strategicznego nie może wynosić więcej niż 65 % rocznej konsumpcji UE.

Surowce krytyczne to m.in. antymon, fluoryt, hel, nikiel, stront, arsen, fosforyty, kobalt, niob, tantal, boksyty/aluminium, fosfor, krzem metaliczny, PGM – platynowce, tytan metaliczny, baryt, gal, lit, REE ciężkie, wanad, beryl, german, magnez, REE lekkie, węgiel koksowy, bizmut, grafit, mangan, skalenie, wolfram.

surowce krytyczneprawoprzemysł chemiczny