Plastics Europe: UE powinna utrzymać opłatę za tworzywa na poziomie 0,8 euro/kg

• Strona główna
• Artykuły
• Plastics Europe: UE powinna utrzymać opłatę za tworzywa na poziomie 0,8 euro/kg

2025-09-18

Komisja Europejska przedstawiła niedawno Radzie propozycję zwiększenia tzw. zasobów własnych, która obejmuje pośrednie opodatkowanie firm o obrotach przekraczających 100 milionów euro poprzez inicjatywę Corporate Resources for Europe oraz rozszerzenie podatków środowiskowych. Kluczowym elementem propozycji jest podniesienie opłaty na państwa członkowskie z 0,8 euro/kg do 1 euro/kg za każdy kilogram nieprzetworzonego odpadu opakowań plastikowych. W 2023 roku opłata ta przyniosła 7,2 miliarda euro dochodu, wprowadzona pierwotnie w celu zrekompensowania luki budżetowej po Brexicie. Dotychczas tylko jedno państwo członkowskie, Hiszpania, nałożyło na swoje firmy podatek plastikowy w wysokości 0,45 euro/kg na opakowania jednorazowe, obliczany na podstawie wagi nieprzetworzonego plastiku.

Zgodnie z raportem Europejskiego Trybunału Obrachunkowego z 2024 roku, państwa członkowskie nie są odpowiednio przygotowane do wdrożenia mechanizmu zasobu własnego związanego z nieprzetworzonymi odpadami opakowań plastikowych. Podniesienie opłaty w obecnej sytuacji może nie przynieść korzyści środowiskowych, a zamiast tego zniechęcić do inwestycji w niezbędną infrastrukturę oraz skłonić państwa do poszukiwania alternatywnych źródeł finansowania, które nie wspierają redukcji odpadów.

Opłata za plastik ma na celu promowanie zrównoważonego rozwoju w Europie, ale jej skuteczność zależy od właściwego wdrożenia oraz uwzględnienia wpływu na konkurencyjność, substytucję materiałów i egzekwowanie przepisów, aby zapobiec oszustwom dotyczącym importu produktów, surowców i recyklatów do UE. Dlatego opłata nie powinna być traktowana jako źródło dochodów na inne priorytety Komisji, lecz jako narzędzie przyspieszające transformację w kierunku bardziej zrównoważonej i efektywnej zasobowo Europy. Specjalny fundusz, finansowany z tej opłaty, powinien wspierać europejską transformację w kierunku obiegu zamkniętego dla plastiku, zachęcając firmy do inwestowania w zrównoważone rozwiązania.

Jak dowodzi Plastics Europe, europejski przemysł tworzyw sztucznych zmaga się z poważnymi wyzwaniami konkurencyjnymi, wynikającymi z wysokich kosztów energii, pracy i zgodności z wymogami środowiskowymi w porównaniu z producentami z krajów trzecich. Te trudności prowadzą do deindustrializacji w całej Unii, objawiającej się zamykaniem zakładów produkujących żywice plastikowe, recykling plastiku oraz przetwórstwo. Niepewna sytuacja handlowa dodatkowo podkreśla potrzebę ochrony konkurencyjności kluczowych sektorów, takich jak przemysł tworzyw sztucznych, oraz unikania nowych obciążeń, które zagrażają ich rentowności i transformacji w kierunku obiegu zamkniętego.

Łańcuch wartości tworzyw sztucznych koncentruje się na transformacji w kierunku obiegu zamkniętego, wspieranej przez kluczowe regulacje, takie jak Rozporządzenie w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR). Przepis ten wprowadza obowiązkowe kwoty zawartości recyklatów w opakowaniach plastikowych na poziomie 10–35% od 2030 roku oraz wymóg, by wszystkie opakowania były nadające się do recyklingu. W tym kontekście opłata UE i podatki krajowe tracą pozytywny efekt sterujący, zwłaszcza że dochody z nich zasilają ogólne budżety UE lub państw członkowskich, zamiast wspierać gospodarkę obiegu zamkniętego.

Inne kluczowe regulacje, takie jak Rozporządzenie w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji (ELV), Dyrektywa ramowa w sprawie odpadów (WFD) oraz Rozporządzenie w sprawie ekoprojektowania dla zrównoważonych produktów (ESPR), jasno wskazują, że przemysł tworzyw sztucznych musi przejść na gospodarkę obiegu zamkniętego. Transformacja ta wymaga jednak skoordynowanego, długoterminowego wsparcia finansowego.

Dlatego Plastics Europe wzywa Komisję Europejską do utrzymania stawki 0,8 euro/kg w pakiecie zasobów własnych oraz przeznaczenia dochodów z „zasobu własnego dla plastiku” na specjalny fundusz wspierający gospodarkę obiegu zamkniętego dla plastiku. Fundusz ten powinien koncentrować się na zapewnieniu skutecznych praktyk zbierania i sortowania odpadów oraz rzeczywistej integracji recyklatów plastikowych w produktach. Aby zagwarantować, że środki fiskalne są odpowiednio stosowane i wspierają cyrkularność w sektorze plastiku, Komisja powinna przeprowadzić ocenę wpływu opłaty oraz ponownie rozważyć zasadność zaproponowanych środków w pakiecie zasobów własnych, uwzględniając wymagania PPWR.

Plastics Europetworzywaprawo