Transformacja energetyczna trwa, choć jest coraz trudniejsza

• Strona główna
• Artykuły
• Transformacja energetyczna trwa, choć jest coraz trudniejsza

2023-09-19

Wybuch wojny na Ukrainie oraz jej wpływ na bezpieczeństwo energetyczne w Polsce i Europie uwydatnił jak ważna jest suwerenność energetyczna, której szczególnym elementem jest zapewnienie szybkiego uniezależnienia krajowej gospodarki od importowanych paliw kopalnych (węgiel, ropa naftowa i gaz ziemny) oraz ich pochodnych (LPG, olej napędowy, benzyna, nafta) z Federacji Rosyjskiej. Priorytetem staje się więc szybki rozwój technologii magazynowania energii oraz inwestycje w alternatywne paliwa, tj. wodór i paliwa syntetyczne. Rozwój ten jest realizowany poprzez dywersyfikację dostaw, inwestycje w nowe moce produkcyjne, modernizację istniejących jednostek, nakłady w istniejącą oraz nową infrastrukturę przesyłową i dystrybucyjną,

- Transformacja energetyczna jest ogromnym wyzwaniem i bardzo złożonym przedsięwzięciem na wielu płaszczyznach, wymagającym działań na szeroką skalę począwszy od administracji rządowej poprzez spółki energetyczne, przedsiębiorstwa, skończywszy na odbiorcach indywidualnych energii elektrycznej i cieplnej. Transformacji nie ułatwia fakt, że Polska ma specyficzną strukturę miksu energetycznego ze względu na uwarunkowania historyczne, klimatyczne oraz surowcowe. Do czasu wybudowania nowego, stabilnego, niskoemisyjnego systemu energetycznego konieczne jest rozważne gospodarowanie istniejącymi mocami wytwórczymi i optymalne wykorzystanie naturalnych zasobów surowcowych naszego kraju, przede wszystkim węgla. Tylko przy takich uwarunkowaniach Polska z sukcesem może podołać wyzwaniu jakim jest transformacja sektora energetycznego – komentuje Piotr Dziadzio, podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska.

W jego ocenie, pomimo tak znaczącej skali wyzwań i krajowych uwarunkowań, Polska jest przygotowana na rozpoczęcie sukcesywnych i ewolucyjnych zmian w sektorze energii, w tym zmianę sposobu wytwarzania zarówno energii elektrycznej, jak i cieplnej.

Osobnym problemem jest unijny Pakiet Fit for 55, który wprowadził narzędzia mające umożliwić realizację nowego celu redukcyjnego na poziomie Unii Europejskiej w wysokości 55% w stosunku do emisji z roku 2005.

Co do zasady głównym narzędziem redukcji emisji z przemysłu i energetyki w UE jest system EU ETS. Systemem są objęte duże instalacje z sektora energetycznego (wytwarzanie energii elektrycznej oraz wytwarzanie ciepła) oraz przemysł ciężki (m.in. chemiczny). W ramach zmian w systemie zwiększono cel redukcyjny z 43% do 62%. Oznacza to zwiększenie celu dla całej Unii Europejskiej w sektorach ETS aż o 19 p.p. Cel ten jest determinowany spadającą liczbą uprawnień do emisji w systemie. Cele krajowe w ramach systemu nie są wyznaczone, natomiast zróżnicowana jest liczba uprawnień do emisji, którą otrzymują poszczególne państwa członkowskie. Emisje krajowe, nieobjęte systemem EU ETS to tzw. non-ETS (sektory takie jak rolnictwo, transport, budownictwo, drobny przemysł, odpady). W tym zakresie funkcjonują przepisy nakładające na poszczególne państwa członkowskie konkretne cele redukcyjne na 2030 r. Pakiet Fit for 55 zaostrza te cele, które w przypadku Polski rosną z poziomu 7% do 17,7%.

Ponadto, w ramach pakietu Fit for 55 postanowiono o utworzeniu nowego systemu handlu uprawnieniami do emisji dla transportu drogowego i budynków (BRT/ETS2). Cele te są bardzo ambitne, biorąc pod uwagę krajowe uwarunkowania, w szczególności punkt startowy w postaci emisyjnego miksu energetycznego. Na ich realizację wpływ będzie miało szereg czynników (np. pozyskanie i zmobilizowanie odpowiednich zasobów finansowych, uzyskanie poparcia społecznego, rozwój nowych technologii nisko i zeroemisyjnych) oraz realizacja transformacji w wielu kierunkach (np. rozwój OZE, budowa magazynów energii, poprawa efektywności energetycznej itd.) dla sektorów gospodarki i przy uwzględnieniu uwarunkowań socjalnych.

energetykaprawowodórEU ETS