To nie był dobry początek roku dla unijnej chemii

• Strona główna
• Artykuły
• To nie był dobry początek roku dla unijnej chemii

2025-05-09

Przemysł chemiczny UE27, zatrudniający 1,2 miliona osób i odpowiadający za 13% światowej produkcji chemicznej, boryka się z wyzwaniami strukturalnymi i ekonomicznymi. Zgodnie z raportem, konkurencyjność sektora pozostaje znacznie poniżej średniej z lat 2014–2019, co wynika ze słabego popytu i niekonkurencyjnych cen energii. Problem ten jest szczególnie dotkliwy w przypadku produktów masowych i petrochemicznych, gdzie Chiny dominują na rynkach globalnych dzięki produkcji na dużą skalę przy niskich kosztach.

- Przemysł chemiczny znajduje się w krytycznym momencie. Słaby popyt, wysokie koszty energii i globalne zakłócenia w handlu tworzą trudną sytuację, która podważa pozycję Europy na światowym rynku - komentuje Moncef Hadhri, starszy menedżer ds. ekonomicznych w Cefic.

Jednym z najpoważniejszych problemów wskazanych w raporcie jest wyraźna różnica w cenach energii. W pierwszym kwartale 2025 roku ceny gazu ziemnego w Europie były 3,3 razy wyższe niż w Stanach Zjednoczonych, co stawia europejskich producentów w niekorzystnej pozycji. Przemysł chemiczny, który w dużym stopniu opiera się na gazie ziemnym zarówno jako surowcu, jak i do wytwarzania pary oraz energii, jest szczególnie narażony. Kluczowe produkty, takie jak etylen, propylen, amoniak czy chlor, są wytwarzane w procesach energochłonnych, co sprawia, że dostęp do przystępnych cenowo źródeł energii ma kluczowe znaczenie dla utrzymania konkurencyjności.

Raport przewiduje, że różnica w cenach energii utrzyma się do 2030 roku, co dodatkowo osłabi pozycję Europy na globalnych rynkach chemicznych.

„Bez przystępnych i niezawodnych źródeł energii przemysł chemiczny UE będzie nadal tracił na rzecz konkurentów z USA i Azji” – ostrzega raport.

Cefic wskazuje, że także popyt wewnętrzny pozostaje poważnym problemem dla europejskiej chemii. W pierwszych dwóch miesiącach 2025 roku produkcja chemiczna w UE27 spadła o 0,3% w porównaniu z tym samym okresem w 2024 roku, pozostając 9,1% poniżej poziomu sprzed kryzysu (2014–2019). Podczas gdy cały sektor produkcyjny UE27 odnotował niewielkie wzrosty produkcji, odbiorcy produktów chemicznych, tacy jak przemysł motoryzacyjny, zgłosili znaczące spadki, przekraczające 8%.

Raport wskazuje również na nierównomierne wyniki w poszczególnych krajach UE. Belgia odnotowała znaczący wzrost produkcji chemicznej o 9,1%, a Polska o 3,8%. Jednak główne gospodarki, takie jak Holandia (-6,1%) i Francja (-5,5%), doświadczyły znaczących spadków, podczas gdy Niemcy i Włochy zanotowały jedynie marginalne wzrosty poniżej 0,5%. Ta zróżnicowana sytuacja podkreśla nierówny krajobraz gospodarczy w regionie.

Wykorzystanie mocy produkcyjnych w przemyśle chemicznym w UE pozostaje kluczowym problemem, spadając do 74% w pierwszym kwartale 2025 roku z 74,4% w czwartym kwartale 2024 roku, znacznie poniżej długoterminowej średniej wynoszącej 81,4%. W latach 2023–2024 w Europie zamknięto około 11 milionów ton mocy produkcyjnych. Te zamknięcia, wynikające z wysokich kosztów kapitałowych i, w niektórych przypadkach, lokalnych sprzeciwów. Niestety są mało prawdopodobne do odwrócenia, co sygnalizuje strukturalne kurczenie się branży.

Chociaż w 2024 roku odnotowano znaczną nadwyżkę handlową w wysokości 47,1 miliarda euro, wynikającą z gwałtownego spadku importu z powodu słabego popytu wewnętrznego, trend ten odwrócił się na początku 2025 roku. Od stycznia do lutego nadwyżka handlowa w sektorze chemicznym UE27 spadła o 25% do 6,7 miliarda euro, ponieważ import wzrósł o 10,2%, podczas gdy eksport zwiększył się jedynie o 1,8%. Raport zauważa rosnącą zależność od krajów spoza UE27, zwłaszcza Chin, które odpowiadają za import chemikaliów o wartości 33,1 miliarda euro, a następnie USA (30 miliardów euro) i Wielka Brytania (20,1 miliarda euro). W ciągu ostatnich dwóch dekad zależność Europy od chińskiego eksportu chemikaliów wzrosła ponad 4,7-krotnie, z mniej niż 1% w 2004 roku do 5,6% w 2024 roku.

Ceficprzemysł chemiczny