Świat tworzyw sztucznych się zmienia

• Strona główna
• Artykuły
• Świat tworzyw sztucznych się zmienia

2019-10-24  / Autor: Rada Wystawców Targów K

Od 1950 r. wzrost ten utrzymuje średni poziom 8,5% rocznie. Obecnie tempo nie jest już tak duże, jak w latach 50. i 60. ubiegłego wieku; od wejścia w nowe tysiąclecie znajduje się na poziomie 4-5% rocznie w zależności od regionu, produktu czy zastosowania. Mimo tego przed branżą tworzyw sztucznych jeszcze długie dekady powodzenia.

Tworzywa wszędzie potrzebne

Światowy wzrost zużycia tworzyw sztucznych napędzany jest głównie przez zwiększającą się liczbę ludności i ich dążenie do poprawy standardu życia. Stale rośnie wykorzystanie tworzyw w produkcji opakowań żywności i produktów codziennego użytku, pojemników do magazynowania i transportu. Rozbudowywana jest infrastruktura i sieci zaopatrzenia w wodę, prąd i inne media. Trendem staje się poprawa izolacji budynków, poprzez m.in. coraz bardziej zaawansowane profile okienne.

Wszystko to sprawia, że także w budownictwie zastosowanie tworzyw jest ogromne.

Kolejny, silnie rosnący rynek aplikacji tworzyw to mobilność – od samochodów i ich zróżnicowanych koncepcji napędów, poprzez przewóz ładunków, pojazdy szynowe aż po lotnictwo. Dziedziną, w której tworzywa sztuczne stały się niezbędne jest medycyna. W tym zakresie elementy do diagnostyki i sprzęt laboratoryjny, podobnie jak rozwiązania gwarantujące bezpieczne aplikowanie medykamentów potrzebują tworzyw sztucznych, jako funkcjonalnych, praktycznych i higienicznych artykułów jednorazowych. Wreszcie też współczesny przemysł energetyczny, związany np. z pozyskiwaniem odnawialnej energii, nie jest w stanie obyć się bez tworzyw. Są one przecież coraz częściej wykorzystywane do produkcji detali montowanych docelowo w turbinach wiatrowych, turbinach wodnych, pompach, panelach solarnych. Najpopularniejszymi zastosowaniami tworzyw konstrukcyjnych w turbinach wiatrowych są przesuwne segmenty pierścieniowe, krążki i klocki cierne wykorzystywane do hamowania turbin, pierścienie przenoszące moc oraz uszczelnienia, klatki łożysk dla łożysk kulkowych. Do otrzymywania elementów stosowanych w produkcji energii odnawialnej wykorzystywany jest głównie PET, PEEK, PA oraz PE.

Stowarzyszenie PlasticsEurope oszacowało w 2017 r. światową produkcję tworzyw na 348 mln ton, z czego ok. 290 mln ton stanowiły materiały przerabiane na produkty. Pozostałe 55 mln ton zastosowano do wytwarzania powłok, klejów, zawiesin, farb i lakierów. Jednocześnie w 2017 r., według analiz IRSG, wytworzono na świecie i zużyto 28,5 mln ton kauczuku (13,5 mln ton przypadło na kauczuk naturalny, 15  mln ton na syntetyczny).

Gospodarczy awans Chin i wielu krajów południowo-wschodniej Azji uczynił z tego regionu najszybciej rozwijający się obszar w branży tworzyw sztucznych. Obecnie w Azji wytwarza się połowę światowej produkcji tworzyw. Z krajów azjatyckich pochodzi także prawie 40% stosowanych w przetwórstwie tworzyw maszyn. Według najnowszych danych, na Państwo Środka przy pada aktualnie 29,4% globalnej produkcji tworzyw i 31% światowej produkcji maszyn do tworzyw. Chiny notują także największy udział w przetwórstwie.

Gwałtowny rozwój zdolności produkcyjnych w Azji sprawił, że relatywne znaczenie Europy i Ameryki Północnej w światowej produkcji tworzyw stale się zmniejsza i nie przekracza już 20% dla każdego z kontynentów. Azja w ciągu ostatnich 20 lat zwiększyła swój udział w światowej produkcji tworzyw z 30% do 50%, natomiast Ameryka Północna straciła 10 punktów procentowych, a Europa nawet 15 p.p. Azja dominuje także w produkcji kauczuku – w 2019 r. przypadnie na nią 91% produkcji kauczuku naturalnego i 54% syntetycznego.

Europa stoi technologią

Wartość światowej produkcji maszyn do tworzyw i gumy w roku 2018 osiągnęła 38  mld euro, co oznacza permanentny wzrost, bo rok wcześniej było to 36,3 mld euro, a w 2016 r. kwota sięgała 35 mld euro.

Udział europejskich producentów maszyn do tworzyw wyniósł w ostatnim roku 42%, gdy mowa o przychodach. Jak podaje Euromap, czyli stowarzyszenie producentów maszyn do tworzyw, europejscy wytwórcy tych urządzeń dominują w handlu. 52% maszyn działających w globalnym przetwórstwie tworzyw pochodzi właśnie z naszego kontynentu.

Według wartości produkcji maszyn do przetwórstwa tworzyw największym producentem są Chiny (przychody z tego tytułu to 11,5 mld euro rocznie i udział 31,8%), wyprzedzające Niemcy – 8 mld euro i udział 22,1%; Włochy – 3 mld euro i udział 8,4%; Stany Zjednoczone – 2,7  mld euro i udział 7,4% oraz Japonię – 1,8 mld euro i udział 4,9%. W handlu maszynami dominują Niemcy z udziałem w światowym eksporcie na poziomie 24,5%, przed Chinami (16,4%), Japonią (10,4%), Włochami (9,6%) i USA (5,7%).

Gaz z łupków wpływa na produkcję tworzyw

Podczas gdy Europa już dzisiaj nie jest w stanie pokryć z własnych źródeł zapotrzebowania na poliolefiny i jest skazana na ich import, to w USA gaz łupkowy stał się opłacalnym źródłem energii zmieniającym zasady gry w branży. Po latach inwestycji w instalacje do wydobywania gazu łupkowego, ale także kompleksy chemiczne do produkcji tworzyw masowych dzisiaj amerykański przemysł może korzystać z gazu łupkowego, jako kluczowego surowca w łańcuchu produkcyjnym tworzyw sztucznych. W ślad za tym poszła w Ameryce rozbudowa infrastruktury transportowej i magazynowej, umożliwiająca wysyłanie statkami gazu, półproduktów i gotowych do przetwarzania granulatów tworzyw.

Opłacalność tej amerykańskiej produkcji nie tylko przesuwa międzykontynentalny przepływ strumieni materiałowych poliolefin na korzyść Ameryki Północnej, ale też kieruje zainteresowanie na sam gaz łupkowy. Celem jego przetwarzania u siebie producenci tworzyw w Chinach, Indiach, Holandii i prawdopodobnie także w Skandynawii budują obecnie instalacje do dehydratacji propanu.

Polityczna niepewność towarzyszy dobrej koniunkturze na tworzywa Niepewność polityczna w ostatnim czasie źle wpływała na globalny handel tworzywami i wyrobami z nich wykonanymi. Wojna cenowa między Chinami i USA, blokada Iranu, wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej na niejasnych zasadach oraz mało stabilna sytuacja ważniejszych gospodarek w Ameryce Południowej nie przyczyniają się do kreowania jasnych widoków na przyszłość.

Niemniej w światowym przemyśle tworzyw pojawił się trend, który przekształci branżę w perspektywie kolejnych lat. To kwestia gospodarki o obiegu zamkniętym. Zanieczyszczenie mórz odpadami tworzyw i granulki mikroplastiku to tematy, które od pewnego czasu przyciągają coraz większą uwagę opinii publicznej. Katastrofalne skutki, jakie niesie ze sobą zaśmiecenie mórz i oceanów muszą prowadzić do procesu zmian zarówno w zachowaniach społecznych, jak i w przemyśle. Tworzywa są zbyt cenne, aby je bezmyślnie wyrzucać. UE wdraża zatem nową strategię obiegu tworzyw i powoli temat ten staje się w przemyśle wiodącym.

Rośnie presja na recykling

Pochodną tego jest fakt, że kwoty recyklingu w Europie z każdym rokiem rosną. Teraz tylko należy sobie życzyć, by taka sytuacja zapanowała w innych regionach globu.

Wprawdzie jasno widać, że z jednej strony w wielu krajach azjatyckich nie funkcjonujące systemy odzysku i z drugiej strony ludzkie zachowania powodują negatywne uwarunkowania, to jednak na całym świecie rozwija się dyskusja o jak najbardziej ekologicznym charakterze przemysłu tworzywowego. Wnioski z tej dyskusji realizowane są niekiedy w formie ustawowej. Restrykcje i zakazy kierowane są przede wszystkim w stronę określonych materiałów opakowaniowych, ale także artykułów konsumpcyjnych i higienicznych o krótkim okresie przydatności z przeznaczeniem do użytku jednorazowego.

CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 5/2019 DWUMIESIĘCZNIKA "CHEMIA I BIZNES". ZAPRASZAMY.

tworzywa sztucznerecykling