Surowce naturalne o działaniu antyoksydacyjnym, jako składniki produktów kosmetycznych

• Strona główna
• Artykuły
• Surowce naturalne o działaniu antyoksydacyjnym, jako składniki produktów kosmetycznych

2020-07-09  / Autor: Monika Sienkiewicz, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Paweł Kwiatkowski, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

Wśród szerokiej oferty przemysłu kosmetycznego są artykuły do pielęgnacji skóry twarzy i całego ciała, do pielęgnacji włosów oraz kosmetyki upiększające, w tym wyroby zapachowe.

Rośnie zainteresowanie składnikami naturalnymi, w tym szczególnie pochodzenia roślinnego. Podyktowane jest to coraz większym zainteresowaniem zdrowym stylem życia i chęcią życia w zgodzie z naturą. Badania naukowe dostarczają wiarygodnych informacji o wszechstronnym działaniu surowców roślinnych. Dużym zainteresowaniem na rynku kosmetycznym cieszą się produkty anti-aging, zawierające składniki naturalne o działaniu antyoksydacyjnym, a także związki roślinne regulujące wzrost niepożądanych drobnoustrojów odpowiedzialnych za zmiany skórne.

Aspekty prawne

W ślad za badaniami naukowymi pojawiają się nowe regulacje prawne, które mają za zadanie m.in. szczegółowe określenie, jakie grupy związków i w jakich ilościach mogą być używane w produktach kosmetycznych. Uregulowania prawne dotyczące bezpieczeństwa produktów kosmetycznych ogłoszono w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady Europy (WE) nr 1223/2009 z 30 listopada 2009 r., a kolejne zmiany i poprawki zostały włączone do tekstu podstawowego. Rozporządzenie wprowadziło obowiązek notyfikacji produktu kosmetycznego za pośrednictwem portalu Cosmetic Products Notification Portal (CPNP). W systemie CPNP znajdują się informacje takie, jak: skład kosmetyku, ewentualna obecność nanomateriałów oraz substancji rakotwórczych, mutagennych lub działających toksycznie na rozrodczość. Wprowadzono również konieczność śledzenia produktów w łańcuchu dostaw, jako elementu identyfikacji wyrobów potencjalnie szkodliwych i przekazywanie informacji o nich konsumentom oraz odpowiednim służbom. Rozporządzenie nakłada też obowiązek prowadzenia produkcji zgodnie z dobrą praktyką produkcyjną (good manufacturing practice), której zasady określono w normie PN-EN ISO 22716:2009 Kosmetyki – Dobre Praktyki Produkcji (GMP) – Przewodnik Dobrych Praktyk Produkcji, a także w dokumencie CEN ISO/TR 24475:2013 Cosmetics – Good Manufacturing Practices – General training document (ISO/TR 24475:2010). Opublikowano również normy dotyczące ochrony przeciwsłonecznej kosmetyku oraz wykrywania i oznaczania liczby drobnoustrojów (drożdże i pleśnie, Candida albicans, Aerobic mesophilic bacteria, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus), a także wytyczne do badań mikrobiologicznych, kontroli zakonserwowania i oceny ryzyka mikrobiologicznego. Komisja Europejska w Rozporządzeniu Komisji (UE) nr 358/2014 wykluczyła całkowicie z użycia w kosmetykach izoparabeny, natomiast dla propyloparabenu i butyloparabenu znacznie zmniejszyła dopuszczalne normy. W kontekście wprowadzonych uregulowań prawnych poszukiwanie bezpiecznych, naturalnych antyutleniaczy i konserwantów, mogących mieć zastosowanie w produktach kosmetycznych, jest szczególnie ważnym kierunkiem badań naukowych prowadzonych na potrzeby przemysłu kosmetycznego.

Roślinne antyoksydanty

W warunkach narażenia na promienie słoneczne, w wyniku stresu, przyjmowania niektórych leków, w trakcie infekcji, czy pod wpływem zanieczyszczeń środowiska organizm człowieka może wygenerować szkodliwe formy tlenu, jak nadtlenki organiczne i nieorganiczne, tlen singletowy oraz wolne rodniki. Reaktywne formy tlenu wywołują wiele niekorzystnych zmian w procesach oksydoredukcyjnych i odpowiadają za występowanie szeregu jednostek chorobowych, w tym miażdżycy, cukrzycy, chorób neurodegeneracyjnych, schorzeń autoimmunologicznych czy zmian kodu genetycznego. Ważny jest również fakt, że są przyczyną chorób skóry, jak również uszkodzeń włókien kolagenowych i elastynowych. Prowadzi to do przyspieszania procesów starzenia skóry. Większość preparatów do pielęgnacji skóry niwelujących efekty starzenia opartych jest na egzogennych przeciwutleniaczach, takich jak witaminy, polifenole i flawonoidy, których organizm nie może sam zsyntetyzować. Rośliny wytwarzają wiele grup związków, które przeciwdziałają niekorzystnemu oddziaływaniu promieniowania UV, na które człowiek jest nieustannie narażony.

Likopen to jeden z najważniejszych karotenoidów, który w dużych ilościach występuje w kolorowych owocach i warzywach, takich jak pomidor, arbuz, różowy grejpfrut, gujawa, morela, papaja, czy dzika róża. Posiada znacznie lepsze właściwości przeciwutleniające niż β-karoten ze względu na jego ekstremalną reaktywność. Wykazuje dodatkowo działanie przeciwzapalne, przeciwnowotworowe i antymutagenne. Po zastosowaniu miejscowym likopen może zapobiec uszkodzeniom oksydacyjnym, jednak jako że jest to bardzo lipofilowa cząsteczka, to słabo przenika do głębszych warstw skóry. Jak wynika z danych literaturowych, konieczne są badania w celu zaprojektowania nowoczesnych nośników pod kątem wykorzystania go w produktach kosmetycznych.

CAŁY ARTYKUŁ DOSTĘPNY JEST W NR 2/2020 KWARTALNIKA "CHEMIA I BIZNES. RYNEK KOSMETYCZNY I CHEMII GOSPODARCZEJ". ZAPRASZAMY

przemysł kosmetycznyantyoksydantykosmetykilikopen