2025-05-15 / Autor: Zuzanna Fedyczak, twórca receptur kosmetycznych, właściciel Countess Laboratories
Stabilizacja receptury to kluczowy etap w projektowaniu produktów kosmetycznych i chemicznych. Gwarantuje, że produkt zachowuje swoje właściwości fizyczne, chemiczne i estetyczne przez cały okres przydatności do użycia. W tym procesie szczególną rolę odgrywają antyoksydanty i stabilizatory koloru, które chronią składniki aktywne przed degradacją oraz zapewniają atrakcyjny wygląd produktu.
Antyoksydanty to substancje, które neutralizują wolne rodniki, czyli niestabilne cząstki powstające wskutek oksydacji, np. pod wpływem promieniowania UV czy zanieczyszczeń powietrza. W kosmetykach ich rola jest kluczowa, szczególnie w produktach zawierających tłuszcze i oleje, które są podatne na jełczenie, a także peptydy i witaminy.
Kolor kosmetyku jest jednym z pierwszych elementów, na który zwracają uwagę konsumenci. Jego zmiana, np. ciemnienie, blaknięcie lub żółknięcie może zniechęcić do zakupu lub użytkowania produktu. Stabilizatory koloru zapobiegają takim problemom, utrzymując estetyczny wygląd przez cały okres przydatności do użycia.
Stabilizacja receptury to szeroki temat, ponieważ jej brak ma przeróżne przyczyny. W tym artykule chcemy się skupić tylko na jednym aspekcie, czyli antyoksydantach i stabilizatorach koloru, które zapobiegają przykrym zmianom w kosmetykach, takim jak utlenianie tłuszczów, blednięcie barwników czy osłabienie kompozycji zapachowej w produkcie.
Stabilizatory stosowane w kosmetyce
Tokoferol, czyli witamina E, to naturalny i jeden z najpopularniejszych i najbardziej efektywnych składników aktywnych stosowanych w kosmetykach. Jest znany przede wszystkim ze swoich właściwości antyoksydacyjnych, regenerujących i ochronnych, a w branży kosmetycznej dostępny w czterech odmianach: alfa, beta, gamma i delta. Często możliwy jest do kupienia jako mieszanina tych izomerów, ale warto wiedzieć, że ich właściwości nie są identyczne. Alfa-tokoferol jest bardziej aktywny biologicznie i dobrze działa na komórki skóry, a nieco słabiej chroni produkt kosmetyczny, zatem aby uzyskać efekt ochronny, musimy sięgnąć na drugi koniec spektrum – po gamma-tokoferol, który z kolei nieco słabiej pielęgnuje skórę. W kosmetykach można spotkać także octan tokoferylu (INCI: Tocopheryl Acetate), jednak jest on syntetyczny, a konieczne stężenie wyższe niż czystej witaminy E, co przy tworzeniu nowoczesnych formulacji często go dyskwalifikuje.
Mieszaniny tokoferolu to połączenie tokoferoli z innymi składnikami przeciwutleniającymi, np. palmitynianem askorbylu (pochodną witaminy C). Wybór pomiędzy klasycznym tokoferolem a mieszaniną najczęściej zależy od doświadczeń technologa i zawartości magazynu wytwórcy.
Witamina C wciąż przeżywa renesans, jednak jej zastosowanie, jako przeciwutleniacza, jest ograniczone, ponieważ musi występować w parze z tokoferolem, gdzie wykazuje działanie synergistyczne albo w postaci stabilnej (np. Ascorbyl Glucoside). Wysoka cena tych pochodnych zmusza do rezygnacji z ich wykorzystania na rzecz innych składników. Kwas askorbinowy i klasyczne pochodne, jak Sodium Ascorbyl Phosphate, nie nadają się do zabezpieczania masy kosmetycznej, ponieważ mają tendencję do szybkiego utleniania się, połączoną z nieakceptowalną zmianą barwy na ciemnożółty.

"Kosmetyki i Detergenty" to kwartalnik biznesowo-informacyjny z zakresu przemysłu kosmetycznego i środków czystości.
WięcejSklep
Książka: Surfaktanty i ich zastosowanie w produktach kosmetycznych
95.00 zł
Książka: Atlas Mikrobiologii Kosmetyków
94.00 zł
Książka: Zagęstniki (modyfikatory reologii) w produktach kosmetycznych
78.00 zł
“Chemia i Biznes” nr 6/2025
30.00 zł
"Kosmetyki i Detergenty" nr 4/2025
30.00 zł
Emulsje i inne formy fizykochemiczne produktów kosmetycznych. Wprowadzenie do recepturowania
108.00 zł
WięcejNajnowsze
WięcejNajpopularniejsze
WięcejPolecane
WięcejW obiektywie
Chemika Expo o wodorze
Tematem wiodącym tegorocznej konferencji Chemika Expo, organizowanej w Szczecinie przez Klaster...
HPCI idealne dla profesjonalistów
Targi HPCI Central and Eastern Europe to najważniejsze w regionie Europy Środkowo-Wschodniej wydarzenie...
Merytoryczne konferencje podczas Sepawy
Kongres SEPAWA 2025 w Berlinie skupił się na innowacjach w sektorze detergentów,...
Wiodące targi transportu i logistyki w Europie Środkowo-Wschodniej
TransLogistica Poland 2025, dwunasta edycja międzynarodowych targów transportu i logistyki, odbyła się...