Rynek tworzyw musi sobie radzić z odpadami

• Strona główna
• Artykuły
• Rynek tworzyw musi sobie radzić z odpadami

2022-08-22

- Rola tworzyw sztucznych w dekarbonizacji jest dla nas oczywista. W sektorze petrochemicznym mocno wiążemy rozwój własnych aktywów produkcyjnych z dekarbonizacją. Dekarbonizację widzimy w kilku płaszczyznach, przy czym najważniejsze jest ograniczenie emisji CO₂ . Zależy nam, aby poprzez efektywność w procesie wytwarzania tworzyw sztucznych wykazać dbałość o środowisko i patrzeć na cały łańcuch produktowy. Skoro jesteśmy istotnym graczem w obszarze wytwarzaniu monomerów, to musimy wiedzieć, że ślad węglowy ma znaczenie i tym samym musimy dostarczyć klientom produkt o najniższym wskaźniku tego śladu węglowego. To spore wyzwanie, gdy opieramy produkcję tworzyw na kopalnych surowcach. Dlatego zakładamy systematyczne inwestycje w nowe moce, w szczególności produktów specjalistycznych i recyklingu. Będzie to rozbudowa mocy dla olefin i pozostałych produktów bazowych dla dalszego rozwoju produktów zaawansowanych – mówił w trakcie niedawnego Kongresu Polska Chemia Sławomir Majoch, dyrektor w PKN Orlen.

Jednak przyszłość branży tworzyw sztucznych, to przede wszystkich poradzenie sobie z problematyką odpadów.

– Tworzywa trzeba wielokrotnie wykorzystywać, by jak najpóźniej stawały się odpadem. Gdyby jednak ponowne użycie tworzyw było łatwe, to temat odpadów nie istniałby. Ecodesign i recykling to dzisiaj największe wyzwania, jeśli chodzi o ograniczenie emisji CO₂ związanej z tworzywami sztucznymi. Ecodesign to takie projektowanie wyrobu, żeby już na samym początku myśleć o końcu jego życia i przeznaczeniu do recyklingu. Jako producent surowców nie jesteśmy jednak w stanie samodzielnie rozwiązać tego problemu, więc niezmienna jest współpraca z przetwórcami tworzyw oraz producentami maszyn do przetwórstwa – uważa Michał Łukawski, manager w Dow Polska.

Wyzwania nie oznaczają bynajmniej, że możliwy jest świat bez tworzyw sztucznych, choć aktualnie są one mocno krytykowane w przekazie publicznym, który najczęściej jednak nie rozumie podstawowych zalet tych materiałów.

– Tworzywa to materiał przyszłości. Bez nich i wyrobów z nich wykonanych nie będzie zrównoważonego rozwoju gospodarczego. Jako branża stoimy przed dużym wyzwaniem transformacji w kierunku zeroemisyjności i cyrkularności. Przemysł tworzyw w 2018 r. zobowiązał się, w odpowiedzi na opublikowaną przez Komisję Europejską Strategię na rzecz Tworzyw Sztucznych w Obiegu Zamkniętym, by dostarczać dane dotyczące odpadów tworzyw w celu lepszego zrozumienia, co dzieje się z wyrobami z tworzyw po zakończeniu ich użytkowania – komentuje Anna Kozera-Szałkowska, dyrektor zarządzająca Plastics Europe Polska.

Stowarzyszenie Plastics Europe opublikowało raport „Tworzywa sztuczne w obiegu zamkniętym. Analiza sytuacji w Europie”.

Z opracowania wynika, że odpady tworzyw stanowią 1% wszystkich odpadów w Europie (29,5 mln ton w 2020  r.). Ponad połowa pokonsumenckich odpadów tworzyw sztucznych zbierana jest w różnych strumieniach odpadów zmieszanych, w których udział odpadów tworzyw może być bardzo mały, rzędu kilku procent. Jednak najwięcej odpadów poddawanych recyklingowi pochodzi z selektywnej zbiórki z gospodarstw domowych bądź z handlu. Dlatego konsument ma do odegrania istotną rolę w zwiększaniu recyklingu tworzyw. Poziomy recyklingu dla odpadów zbieranych selektywnie są 13 razy większe niż dla odzyskanych ze strumienia odpadów zmieszanych (dane z 2020 r.).

KE wezwała już do zwiększenia stopnia powtórnego wykorzystania tworzyw w wyrobach. Celem tego działania jest umożliwienie na rynku UE do 2025 r. wykorzystania do produkcji wyrobów co najmniej 10  mln ton tworzyw pochodzących z recyklingu. Dane z lat 2006-2020 wskazują na wyraźny wzrost ilości pokonsumenckich odpadów tworzyw poddanych recyklingowi w ciągu ostatniej dekady. Jednakże, aby osiągnąć ambitne cele dla przemysłu tworzyw wskazane w europejskiej strategii dla tworzyw te ilości muszą wzrosnąć jeszcze bardziej. Konieczne jest zaangażowanie całego łańcucha wartości: od producentów i przetwórców tworzyw, po właścicieli marek, od konsumentów aż po firmy zagospodarowujące odpady. Dzięki temu, przy wsparciu ustawodawców, będą mogły powstać w Europie odpowiednie warunki prawne, technologiczne i ekonomiczne, sprzyjające wykorzystaniu tworzyw z recyklingu i wzmacniające gospodarkę obiegu zamkniętego.

– Celem jest 10 mln ton recyklatu na rynku europejskim. Mamy jednak wyzwanie związane z zawracaniem surowca od konsumenta. Jest wiele elementów, które należy poprawić, przede wszystkim trzeba zwiększyć dostępność surowców do recyklingu, co wymaga udoskonalenia selektywnej zbiórki. Musimy też zainwestować w recykling mechaniczny, ale nawet wtedy nie uda się osiągnąć celu 10 mln ton recyklatów bez wykorzystania nowych technologii, a konkretnie bez recyklingu chemicznego. To jest ścieżka, która pozwoli zawrócić surowiec i skierować go na rynek. Producenci tworzyw sztucznych już zainwestowali w recykling chemiczny 2,6 mld euro, a do 2030 r. będzie to 7,2 mld euro. Dzięki tym ogromnym inwestycjom na rynku będzie o 3,4 mln ton recyklatu więcej – przekonywała podczas Kongresu Polska Chemia Anna Kozera-Szałkowska, dyrektor Plastics Europe Polska.

W taki recykling chemiczny chce wejść także PKN Orlen. Zgodnie ze swoją strategią do 2030 r., koncern rozwinie nowy obszar działalności, który umożliwi efektywne ekonomicznie i środowiskowo zagospodarowanie odpadów tworzyw sztucznych.

– Technologia, którą analizujemy ma umożliwić recykling odpadów tworzyw sztucznych i wykorzystywanie pozyskanych w ten sposób surowców do wytwarzania produktów petrochemicznych i rafineryjnych. Technologia polega na przetwórstwie odpadowych tworzyw sztucznych w produkty ciekłe i gazowe, które następnie można przetwarzać i wykorzystywać w produkcji chemikaliów, monomerów i polimerów. Przetwarzane tworzywa będą pochodziły z kraju, a odzyskane w procesie recyklingu związki chemiczne zostaną przerobione przy wykorzystaniu własnych aktywów rafineryjno-petrochemicznych w wyżej wartościowe produkty petrochemiczne, które trafią na rynek polski i europejski – informuje Sławomir Majoch z PKN Orlen.

tworzywa sztucznerecyklingPlastics Europe PolskaPKN OrlenDow Polskaprzemysł chemicznyodpady