Rekomendacje polityczne Cefic: jak zbudować konkurencyjny europejski rynek surowców wtórnych?

• Strona główna
• Artykuły
• Rekomendacje polityczne Cefic: jak zbudować konkurencyjny europejski rynek surowców wtórnych?

2025-11-19

Zdaniem Cefic, kluczowe jest maksymalne wykorzystanie materiałów z końca cyklu życia jako surowców – to jedyna droga, by ograniczyć straty odpadów kierowanych do spalarni i na składowiska.

Główne rekomendacje Cefic przedstawiają się następująco:

Odpady jako zasób – zmiana paradygmatu Dyrektywy Ramowej o Odpadach (WFD)

Dyrektywa musi być skutecznie wdrożona we wszystkich państwach członkowskich. Konieczne jest jednak gruntowne przeanalizowanie i przekształcenie WFD w ramy bardziej zorientowane na zasoby niż na samo zarządzanie odpadami. Dziś dokument koncentruje się głównie na gospodarce odpadami, tymczasem potrzebne jest przesunięcie akcentu na zachowanie wartości materiałów z końca cyklu życia i ich ponowne wykorzystanie jako surowców. Umożliwi to substytucję surowców pierwotnych surowcami pochodzącymi z odpadów, znacząco zwiększając strategiczną autonomię Europy.

Równolegle należy wzmocnić element prewencji w hierarchii postępowania z odpadami – nie tylko skupiać się na przetwarzaniu końcowym.

Zabezpieczenie strumieni odpadów 

W opinii Cefic, trzeba zminimalizować składowanie i spalanie odpadów komunalnych możliwych do odzyskania. W tym celu należy przyspieszyć pełne wdrożenie Dyrektywy składowiskowej (2018/850) oraz rozszerzyć zakres unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) o spalarnie odpadów komunalnych poprzez zmianę Załącznika I.

Jednolity rynek surowców pochodzących z odpadów

Cefic postuluje, aby kryteria końca odpadu (End-of-Waste, EoW) zostały w pełni zharmonizowane na poziomie całej UE. Tylko wtedy możliwe będzie jednolite i przewidywalne określenie momentu, w którym odpad przestaje być odpadem i staje się pełnoprawnym surowcem. Obecne zróżnicowane interpretacje art. 6 ust. 1 lit. d Dyrektywy Ramowej o Odpadach przez poszczególne kraje prowadzą do prawnej niepewności, fragmentacji rynku i utrudnień w transgranicznym przemieszczaniu surowców wtórnych – czasem nawet wewnątrz jednego państwa.

Po osiągnięciu statusu EoW wystarczające gwarancje bezpieczeństwa zapewnia już istniejące prawodawstwo produktowe (np. REACH), procesowe i środowiskowe (np. IED) oraz przepisy BHP. Potrzebne jest uproszczenie i przyspieszenie procedur stosowania kryteriów EoW dla różnych strumieni odpadów.

Aby przyspieszyć rozwój unijnych kryteriów EoW, Komisja Europejska powinna powołać Forum (lub Grupę Ekspertów) do strukturalnego dialogu między państwami członkowskimi a przedstawicielami przemysłu i społeczeństwa obywatelskiego. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość zgłaszania propozycji kryteriów EoW dla konkretnych strumieni odpadów, które będą następnie omawiane i przyjmowane według jasno określonego procesu i harmonogramu. Taki mechanizm zapewni przewidywalność i jednolite stosowanie prawa w całej UE.

Jako krok przejściowy Cefic wzywa do rzeczywistego wzajemnego uznawania krajowych decyzji o końcu odpadu oraz do poprawy Rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów, tak by ułatwić skalowanie zdolności recyklingowych dzięki bezpiecznemu transgranicznemu przemieszczaniu materiałów z końca cyklu życia wewnątrz Unii.

Zdaniem Cefic tylko konsekwentne wdrożenie powyższych zaleceń pozwoli stworzyć w Europie prawdziwy, płynnie działający rynek surowców wtórnych, wzmocnić strategiczną autonomię surowcową i zapewnić długoterminową konkurencyjność europejskiego przemysłu chemicznego na globalnym rynku.

Ceficodpadyprawogospodarka obiegu zamkniętego