Recykling PCW: można zrobić jeszcze więcej

• Strona główna
• Artykuły
• Recykling PCW: można zrobić jeszcze więcej

2018-03-29  / Autor: Dominik Wójcicki

PCW idealny do recyklingu

– Polichlorek winylu jest idealnym przykładem polimeru, który już od dawna spełnia wyzwania stojące przed procesem recyklingu. Dobrowolne zobowiązania naszej branży, takie jak VinylPlus są przykładem takiego działania. Od 2000 r. zostało zrecyklowane w Europie 3,5 mln ton PCW. W samym tylko 2016 r. było to 568 tys. ton. Warto jednocześnie wiedzieć, że 570 tys. ton PCW poddanego recyklingowi przyczynia się do stworzenia 1 tys. nowych miejsc pracy. Każdy jeden kilogram poddanego recyklingowi PCW pozwala również zaoszczędzić do dwóch ton emisji dwutlenku węgla, więc w skali roku jest to ponad 1,1 mln ton. PCW jest jednym z nielicznych polimerów, które bez przeszkód da się zrecyklować i to aż siedem razy. W efekcie tego zmienia się dzisiaj optyka. Nie kładzie się już największego nacisku na koniec życia produktu, ale na cały cykl jego życia. My, jako producenci, od lat produkujemy efektywnie i nasi odbiorcy doceniają te starania – mówił w trakcie ostatniego Kongresu „Polska Chemia” w Toruniu Mirosław Bas, dyrektor ds. produkcji tworzyw sztucznych w spółce ANWIL, która jest wytwórcą PCW.

– Nasze tworzywo musimy produkować w taki sposób, a klienci projektować swoje wyroby, aby możliwy był łatwy recykling. Jest to bowiem zasób zbyt cenny, by lądował na wysypisku śmieci lub był spalany – dodawał podczas tego samego wydarzenia Mariusz Gierszewski, kierownik biura wsparcia sprzedaży w ANWILU.

Przywołując zalety PCW związane z recyklingiem, można się jeszcze dowiedzieć, iż zapotrzebowanie na energię potrzebną do produkcji oryginalnego surowca jest o 45-90% większe niż energochłonność procesów wykorzystujących tworzywo już po procesie recyklingu. Jest to fakt chętnie przywoływany we wszelkich analizach odnoszących się do budowy tzw. energooszczędnej gospodarki.

Przywracanie do obiegu raz już użytego PCW może się odbywać w oparciu o różne sposoby, w tym recykling mechaniczny (zarówno poprodukcyjny, jak i poużytkowy), recykling mechaniczno-fizyczny (proces Vinyloop) oraz recykling surowcowy (przerób do paliw i kwasu solnego). Zwłaszcza proces Vinyloop, opracowany wiele lat temu przez belgijski koncern Solvay, położył duże zasługi w zakresie rozwoju recyklingu PCW.

Polega on na odzysku tworzywa z materiałów połączonych z innymi materiałami, takimi jak m.in. kauczuk, PET za pomocą selektywnego rozpuszczania i następnie wytrącania frakcji PCW. Technologia stosowana jest m.in. w zakładach we włoskiej Ferrarze.

Dobrowolne zobowiązanie

Chociaż dzisiaj o recyklingu polichlorku winylu mówi się bardzo dużo, tak samo, jak w coraz większym zakresie stosuje się regranulat w produkcji nowych wyrobów, to warto zdać sobie sprawę, że jest to trend stosunkowo młody. Jeszcze na początku tego wieku PCW prawie w ogóle nie było recyklowane. Zmieniło się to za sprawą starań samej branży, która dostrzegła w tym nie tylko aspekt środowiskowy i chęć odejścia od przekonania, że PCW jest materiałem wyłącznie szkodliwym, ale też walor ekonomiczny. Odzyskane tworzywo, będąc tańsze od oryginału, jest w stanie sprostać wielu wymaganiom związanym z przetwórstwem.

Nie bez znaczenia jest oczywiście także walor prawny, który coraz bardziej zmusza przemysł tworzyw sztucznych do powtórnego wykorzystywania surowców.

Najważniejszą europejską inicjatywą sektora winylowego, odnoszącą się do podnoszenia poziomu recyklingu PCW, jest aktualnie projekt VinylPlus. Stanowi on dobrowolne zobowiązanie branży na rzecz podejmowania działań skutkujących nie marnowaniem odpadów PCW. Realizowany jest w oparciu o pięć zobowiązań, które mają na celu doprowadzenie do wyraźnego zwiększenia poziomu recyklingu PCW w Europie, rozwoju innowacyjnych technologii recyklingu, wyjaśniania wątpliwości związanych z emisją związków chloroorganicznych, zapewnienia zrównoważonego wykorzystania dodatków oraz podniesienia efektywności energetycznej i wykorzystania w produkcji polichlorku winylu energii i surowców z odnawialnych źródeł. Jest on kontynuacją wcześniejszego projektu Vinyl2010, zainicjowanego w 2000 r. i trwającego 10 lat. To właśnie Vinyl2010 dał początek zakrojonemu na szeroką skalę recyklingowi PCW na naszym kontynencie.

Aktualnie wśród sygnatariuszy VinylPlus znajduje się 159 producentów wyrobów z polichlorku winylu, pięciu producentów PCW, dziewięciu wytwórców stabilizatorów do tworzyw sztucznych oraz sześciu oferentów plastyfikatorów. Polskę reprezentuje 10 podmiotów: Dyka, Ergis, Inoutic/Deceuninck, MKF-Ergis, Pipelife Polska, Poliplast, Rehau Polska, Veka, Wavin, Metal-Plast.

W 2016 r. w ramach VinylPlus ustanowiono rekord recyklingu. Poddano mu, jak już wspomniano, 568 tys. ton odpadów PCW. O tym jak duży postęp został w tym zakresie wykonany na przestrzeni ostatnich lat przekonują statystyki. Jeszcze w 2000 r. recykling PCW był niemal równy zeru. W 2004 r. poddano mu 18 tys. ton odpadów PCW; w 2009 r. było to już 190 tys. ton, a w 2012 r. ponad 362 tys. ton. W 2015 r. do recyklingu trafiło ok. 520 tys. ton PCW. Docelowym poziomem ustalonym przez uczestników porozumienia VinylPlus ma być jednak uzyskanie przed 2020 r. ilości 800 tys. ton rocznie. Wydaje się jednak, że przy zastosowaniu obecnego modelu zbiórki i technologii przetwórczych będzie to trudne do osiągnięcia.

Jeśli chodzi o to, skąd pozyskiwany jest odpad, to w 2016 r. największa część skierowanych do recyklingu wyrobów to były profile okienne (48% całości). Dalsze miejsce zajęły elastyczne wyroby z PCW (membrany uszczelniające dachy, podłogi i powlekane tkaniny) –19%; rury i wszelka armatura – 10%; sztywne folie PCW – 6%; kable – 16%.

Jak zatem widać, przeważająca większość odpadów pochodzi z budownictwa.

– Nasz wkład w kierunku wypełnienia postanowień zapisanych w dokumentach Komisji Europejskiej, określających szczegóły tzw. gospodarki o obiegu zamkniętym, jest niepodważalny. Gospodarka o obiegu zamkniętym to nie tylko zarządzanie odpadami, ale także ciągłe wysiłki, by produkować więcej przy użyciu mniejszej ilości surowców. Tworzy to możliwości ograniczenia emisji oraz oszczędności surowców i zasobów, a także poprawia efektywność energetyczną i kosztową, wydłużając jednocześnie cykl życia produktów. Działalność VinylPlus przyczynia się do osiągnięcia wszystkich tych celów. Pomimo pewnych wyzwań, nadal udaje nam się zwiększać ilość przetwarzanych odpadów. Niestety jest problem dodatków dodawanych do tworzyw, które mają negatywny wpływ na możliwości poddawania PCW recyklingowi.

To ogranicza strumień odpadów, które możemy przetworzyć. Mamy jednak nadzieję, że stale rosnąca liczba badań wspierających procesy recyklingu PCW będzie w stanie doprowadzić do stworzenia takich rozwiązań, które połączą maksimum bezpieczeństwa z większym potencjałem recyklingowym tworzyw. Sprawą ciągłej troski jest także nasze zobowiązanie do zmniejszenia zużycia energii przez producentów tworzyw i przetwórców. Branża potwierdziła również swoje zobowiązanie na rzecz stosowania zrównoważonych dodatków oraz udokumentowała zaprzestanie sprzedaży stabilizatorów ołowiowych – ocenia Josef Ertl, przewodniczący inicjatywy VinylPlus.

W swojej wypowiedzi wskazał on jednocześnie na kłopot związany z ograniczaniem podaży materiału, który może trafiać do recyklingu. Rzeczywiście, w ostatnich latach branża zmagała się z kilkoma wyzwaniami legislacyjnymi. Sporo kontrowersji budziło choćby zatwierdzenie przez Komisję Europejską decyzji dotyczącej zezwolenia na formulację odzyskiwanego miękkiego PCW, zawierającego plastyfikator DEHP. Kwestia ta dotyczyła trzech przedsiębiorstw (Vinyloop Ferrara, Stena Recycling oraz Plastic Planet). Została jednak rozpatrzona pozytywnie i w konsekwencji umożliwia przetwarzanie ftalanu DEHP do wyrobów z miękkiego PCW, takich jak podłogi oraz obuwie. Trzy wymienione firmy otrzymały autoryzację do 2019 r.

CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 1/2018 DWUMIESIĘCZNIKA "CHEMIA I BIZNES". ZAPRASZAMY.

tworzywa sztucznerecyklingpolichlorek winylu