Przezorny zawsze ubezpieczony

• Strona główna
• Artykuły
• Przezorny zawsze ubezpieczony

2021-07-20  / Autor: Dominik Wójcicki

Branża chemiczna korzysta z polis

– W związku z narażeniem działalności spółek z Grupy PCC Rokita na szereg ryzyk związanych ze zdarzeniami nadzwyczajnymi czy niezależnymi od spółki, w tym procesów produkcyjnych na wystąpienie różnego rodzaju szkód, a także z zagrożeniem wystąpienia zniszczenia mienia, nasza spółka poprzez odpowiednie umowy ubezpieczenia ogranicza ekonomiczne skutki ryzyka, jakie może wystąpić w naszej działalności. Polisy ubezpieczeniowe spółki obejmują następujące segmenty (obszary ryzyka): ubezpieczenie mienia od wszystkich ryzyk zniszczenia, uszkodzenia bądź utraty z włączeniem awarii maszyn i sprzętu elektronicznego oraz ubezpieczenie utraty zysku. Limit ubezpieczenia na każde zdarzenie w tym zakresie wynosi 500 mln euro. Ubezpieczeniem objęte są wszystkie szkody w ubezpieczonym mieniu powstałe w wyniku zaistnienia jakichkolwiek zdarzeń losowych, rozumianych jako niezależne od woli ubezpieczającego/ubezpieczonego zdarzenia przyszłe i niepewne o charakterze nagłym. Polisy obejmują także ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone osobom trzecim w związku z prowadzoną działalnością, posiadanym mieniem oraz wytwarzanymi produktami. To ubezpieczenie jest gwarantowane dwiema polisami – polisą podstawową i polisą nadwyżkową – z łączną sumą gwarancyjną w wysokości 250 mln zł. W ramach kompleksowego programu ochrony ubezpieczeniowej nasza spółka zawarła dodatkowe ubezpieczenia: ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej zawodowej księgowych i osób wykonujących obsługę płac, gdzie przedmiotem ubezpieczenia jest odpowiedzialność cywilna członków zarządu, jako podmiotów nadzorujących obsługę rachunkowo-księgową – tłumaczą przedstawiciele Grupy PCC Rokita w jednym ze swoich raportów.

Grupa ta na ubezpieczenia majątkowe i osobowe wydała w 2020 r. kwotę 13,535 mln zł.

– Współpracujemy z brokerami ubezpieczeniowymi w celu oceny adekwatności zakresu posiadanej ochrony do prowadzonej przez siebie działalności. W spółkach z Grupy CIECH regularnie przeprowadzane są audyty z udziałem ubezpieczycieli, mające na celu aktualizację oceny ryzyka. Spółki Grupy CIECH posiadają polisy ubezpieczeniowe, zawierane z międzynarodowymi i lokalnymi ubezpieczycielami, zapewniające ochronę – z pewnymi ograniczeniami, co do zakresu podmiotowego oraz merytorycznego – od wybranych ryzyk operacyjnych, włączając w to ubezpieczenia uszkodzenia mienia; ubezpieczenia utraty zysku; ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzonej działalności; ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za produkt; ubezpieczenia towarów w trakcie transportu; ubezpieczenia taboru kolejowego i pojazdów; ubezpieczenia członków władz spółek od odpowiedzialności cywilnej; ubezpieczenia budowlano-montażowe; ubezpieczenia należności. Typy i kwoty ubezpieczeń, jakie obecnie posiadają spółki z Grupy CIECH są zgodne ze zwyczajowymi praktykami w segmentach przemysłu chemicznego i są adekwatne do prowadzonej przez nie działalności. Posiadane ubezpieczenie nie obejmuje wszystkich potencjalnych zagrożeń związanych z zakresem działalności lub innych zagrożeń, za które Grupa może być odpowiedzialna. Polisy podlegają standardowym udziałom własnym, wykluczeniom i ograniczeniom, które mogą wpłynąć na możliwość zgłoszenia roszczenia – dodają z kolei władze Grupy CIECH.

Te dwa przykłady mają na celu zobrazowanie, jak powszechnym i koniecznym instrumentem są właściwie skonstruowane polisy ubezpieczeniowe.

Najważniejszym aktywem przedsiębiorstw, podlegającym ubezpieczeniom, są oczywiście te wchodzące w skład jego majątku.

Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy podaje do publicznej informacji, że w 2020 r. ubezpiecza swój majątek oraz prowadzoną działalność w TUW PZUW i PZU SA. Warunki ubezpieczenia ustalane są w drodze negocjacji. Wartość składek przypadająca na 2020 r. wynosiła 8,38 mln zł. Ubezpieczeniem objęte zostały należności (z wyjątkiem transakcji realizowanych w ramach gwarancji bankowych, akredytyw lub awalu) z tytułu sprzedaży melaminy, kaprolaktamu, a także produkty nawozowe, mocznik i inne wyroby.

– Ubezpieczenie firmy jest rozsądnym środkiem ostrożności. Każdy przedsiębiorca posiada określony majątek, tj. budynki, maszyny, urządzenia, środki obrotowe i inne aktywa, bez których nie byłby w stanie wykonywać swojej działalności. Majątek ten narażony jest na różnego rodzaju ryzyka, które stwarzają zagrożenie dla bezpieczeństwa i ciągłości działania. Często niewielkie zdarzenia mogą powodować ogromne straty, powodując nie tylko uszkodzenie lub utratę mienia, ale także długotrwałe zakłócenia lub wręcz zatrzymanie normalnej działalności. Ubezpieczenie ma za zadanie utrzymanie płynności finansowej przedsiębiorstwa w przypadku wystąpienia nawet najmniej korzystnych okoliczności – przekonują doradcy z firmy ubezpieczeniowej Uniqa.

Ubezpieczenie kredytu kupieckiego

Obszarów, które mogą zostać ubezpieczone w odniesieniu do działalności firm chemicznych jest bardzo wiele. Podstawowym typem ubezpieczenia będzie bez wątpienia to dotyczące kredytu kupieckiego. Stanowi ono gwarancję przekształcania wierzytelności w gotówkę. Ubezpieczenie kredytu kupieckiego zapewnia ochronę w przypadku braku płatności lub znacznych opóźnień w płatnościach (tzw. ryzyko handlowe lub komercyjne) ze strony podmiotów prywatnych.

Ubezpieczenie to może także obejmować tzw. ryzyko polityczne związane z eksportem, np. utrudnienia albo ograniczenia w obrocie towarowym lub płatniczym, będące wynikiem wejścia w życie przepisów prawa w kraju odbiorcy czy też sprzedającego i mające wpływ na realizowany kontrakt. Zakres ubezpieczenia ryzyka politycznego obejmuje również ryzyko braku płatności oraz znaczące opóźnienia w płatnościach ze strony zagranicznych podmiotów publicznych.

– Umowa ubezpieczenia kredytu kupieckiego pozwala zabezpieczyć płynność finansową firmy, wzmocnić wizerunek firmy w przypadku poszukiwania przez nią zewnętrznych źródeł finansowania prowadzonej działalności, obniżyć koszty finansowania prowadzonej działalności, dostarczyć informacji o standingu finansowym kontrahentów, zapewnić stabilny rozwój kontaktów handlowych na nowych lub dotychczasowych rynkach zbytu poprzez identyfikację silnych i wypłacalnych partnerów, stać się systemem wczesnego ostrzegania o kontrahentach mających problemy finansowe, wykorzystać dodatkowe, zewnętrzne procedury windykacji należności oraz doradztwa ubezpieczyciela w zakresie zarządzania ryzykiem kredytowym, a także zagwarantować znaczący procentowo zwrot kwoty poniesionej straty – tłumaczy Marcin Olczak, dyrektor Departamentu Ryzyk Kredytowych i Politycznych w spółce Marsh, będącej międzynarodowym podmiotem w branży ubezpieczeń i rozwiązań w obszarze zarządzania ryzykiem.

Jak podejście do kredytu kupieckiego wygląda w przypadku największych graczy w polskim przemyśle chemicznym?

– W ramach zarządzania ryzykiem kredytów kupieckich Grupa Azoty w obszarze ubezpieczeń należności współpracuje z wiodącymi ubezpieczycielami na tym rynku, wykorzystując pozytywne efekty wynikające z dywersyfikacji i konkurencji. Polegają one na dostępie do wyspecjalizowanej wiedzy o standingu ubezpieczonych kontrahentów oraz możliwość dostosowania poziomu udzielanych kredytów kupieckich do wysokości limitów przyznawanych przez poszczególnych ubezpieczycieli dla wspólnych klientów spółek z Grupy Azoty. Uwzględniając powyższe, Jednostka Dominująca (przy współubezpieczeniu wybranych spółek zależnych) oraz Grupa Azoty ZAK posiadają jednolite globalne polisy ubezpieczenia należności z KUKE obowiązujące do lipca 2021 roku. Z kolei Grupa Azoty Puławy posiada spójną, co do warunków, polisę ubezpieczenia należności kontrahentów zagranicznych z Towarzystwem Ubezpieczeń Euler Hermes, obowiązującą do stycznia 2021 roku oraz polisę ubezpieczenia należności kontrahentów krajowych segmentu AGRO obowiązującą do czerwca 2021 roku. Również Grupa Azoty Police posiada globalną polisę opartą na ujednoliconych warunkach ze spółką Atradius, która obowiązuje do grudnia 2021. Odrębne globalne programy ubezpieczenia należności od kontrahentów posiadają ponadto spółki Compo Expert oraz Grupa Azoty ATT Polymers w ramach TUEH. W 2020 roku w ramach polis globalnego ubezpieczenia należności, występowały pojedyncze przypadki ograniczania limitów kredytów kupieckich dla kontrahentów, których standing i ocena wiarygodności kredytowej ulegała istotnemu pogorszeniu wskutek wpływu pandemii COVID-19, przy czym łącznie nie miały one istotnego wpływu na ryzyko kredytowe Grupy, która utrzymała dotychczasowy wysoki poziom pokrycia ubezpieczeniem portfela należności od swoich kontrahentów – informuje Grupa Azoty.

Ubezpieczenia środowiskowe

Szczególnym typem ubezpieczeń dla przemysłu chemicznego są te wiążące się z ryzykiem wywołania szkody środowiskowej, która biorąc pod uwagę specyfikę działania firm z branży jest realna. Stąd sięganie po tzw. ubezpieczenia środowiskowe, które obejmują swym zakresem aspekty działalności gospodarczej niosące za sobą ryzyko powstania skażenia środowiska przyrodniczego. Polisy środowiskowe wychodzą naprzeciw wszystkim możliwym scenariuszom szkód – tym nagłym i przypadkowym, jak również stopniowym. Uwzględniają przy tym szybko zachodzące zmiany w środowisku prawnym.

– Coraz bardziej restrykcyjne uregulowania prawne w zakresie ochrony środowiska wpływają bez wątpienia na budowanie świadomości ekologicznej. Na terenie Unii Europejskiej wprowadzane są nowe koncepcje związane z ochroną różnorodności biologicznej oraz surowe wymogi dotyczące zalecanych działań naprawczych. W praktyce oznacza to wzrost poziomu odpowiedzialności za szkody środowiskowe również dla podmiotów, które nie zmieniły profilu swojej działalności. W Polsce szczególną uwagę należy zwrócić na szeroką odpowiedzialność prawną wynikającą z Ustawy o odpowiedzialności za szkody w środowisku i ich naprawie, a także innych kluczowych ustaw, m.in. Ustawy prawo ochrony środowisko czy Ustawy o odpadach. Ryzyko negatywnego wpływu na środowisko występuje niezależnie od wielkości i specyfiki działalności przedsiębiorstwa. Wzrost świadomości zagrożeń ekologicznych oraz zmieniające się uregulowania prawne w tym zakresie mają praktyczne przełożenie na liczbę roszczeń, a co za tym idzie poziom poniesionych w związku z nimi kosztów. Dodatkowo, zainteresowanie tematem ze strony mediów niewątpliwie wpływa na świadomość ekologiczną firm, inwestorów i klientów. Brokerzy dysponujący szeroką wiedzą z zakresu ubezpieczeń środowiskowych, a także potrafiący ją wykorzystać w rozmowie z klientem, umacniają swoją pozycję na rynku, budując przewagę konkurencyjną. Szczegółowa znajomość ubezpieczeń środowiskowych otwiera więc nowe możliwości i umacnia pozycję brokera jako eksperta w zakresie szacowania i realnej oceny ryzyka oraz popularyzowania najlepszych standardów europejskich. Jednocześnie też każde roszczenie środowiskowe niesie za sobą ryzyko osobistej odpowiedzialności za poniesione straty. W praktyce lokalne uregulowania prawne mogą wskazywać na członków kadry zarządzającej, jako osoby bezpośrednio odpowiedzialne za szkodę. Warto zatem zwrócić uwagę na wieloaspektowość roszczeń środowiskowych oraz istotę ubezpieczenia środowiskowego, które mogą okazać się szczególnie istotne dla kadry zarządzającej również w momencie podejmowania decyzji o ubezpieczeniu poszczególnych obszarów działalności firmy – wyjaśniają doradcy firmy AIG, jednego z liderów na światowym rynku ubezpieczeniowym.

W przypadku firm chemicznych ryzyka środowiskowe mogą przybrać różnorakie formy. Poniżej kilka przykładów z przeszłości dotyczących szkód ekologicznych, ilustrujących zasadność wdrożenia polis środowiskowych, adekwatnie do potrzeb.

Uszkodzenie rurociągu spowodowało wyciek substancji chemicznych na teren rezerwatu przyrody. Lokalne władze nałożyły na firmę obowiązek zastosowania podstawowych środków naprawczych i przeprowadzenia czyszczenia terenu oraz rekompensatę za szkody na gatunkach chronionych i w środowisku naturalnym. Był to zatem przykład szkody środowiskowej na obszarze objętym ochroną z długoterminowymi konsekwencjami dla firmy. Wyciek oleju ze stacji uzdatniania wody spowodował uszkodzenie aparatury i doprowadził do zawieszenia działalności firmy. Szkoda doprowadziła do przerwy w produkcji i związanych z tym strat, a wznowienie pracy mogło nastąpić dopiero po wyczyszczeniu aparatury i wymianie filtrów. W jeszcze innym przypadku zbiornik z substancją chemiczną uległ uszkodzeniu i zanieczyścił sąsiednią instalację oraz pobliską rzekę. Zakład został zamknięty, a jego działalność zawieszona, w związku z koniecznością przeprowadzenia prac czyszczenia oraz naprawy.

Następna sytuacja miała miejsce, gdy w trakcie pożaru w fabryce przetwórstwa tworzyw sztucznych toksyczne opary przedostały się do powietrza i dotarły do sąsiadujących firm i mieszkańców. Firmy te i mieszkańcy wnieśli przeciwko przetwórcy tworzyw roszczenie o rekompensatę za szkody związane z uszczerbkiem na zdrowiu. Z powodu zanieczyszczenia rzeki płynącej w pobliżu zakładów chemicznych, zakład zobowiązany został do przedstawienia materiału dowodowego potwierdzającego jego niewinność oraz podjęcia współpracy z lokalnymi władzami. Wszczęto dochodzenie w celu wskazania podmiotu odpowiedzialnego za zanieczyszczenie.

W podobnym przypadku firma podejrzana o spowodowanie skażenia została zobligowana przez organy publiczne do podjęcia działań naprawczych i minimalizujących. Późniejsza inspekcja wykazała niewinność tej firmy. Był to przykład sytuacji, w której podmiot nie ponoszący odpowiedzialności za skażenie, poniósł jednak koszty czyszczenia.

CAŁA TREŚĆ DOSTĘPNA W "Chemia i Biznes" nr 3/2021

Chemia i Biznes” to dwumiesięcznik biznesowo-gospodarczy, stworzony z myślą o firmach poszukujących rzetelnej, aktualnej i profesjonalnie przygotowanej informacji na temat rynku chemicznego i sektorów powiązanych.

przemysł chemicznyubezpieczeniaGrupa AzotyGrupa CIECHPCC Rokita