Przemysł tworzyw sztucznych niezbędny dla gospodarki obiegu zamkniętego

• Strona główna
• Artykuły
• Przemysł tworzyw sztucznych niezbędny dla gospodarki obiegu zamkniętego

2018-05-17  / Autor: Anna Kozera - Szałkowska, Fundacja PlasticsEurope Polska

Współczesne globalne wyzwania, takie jak szybki wzrost populacji świata, zapewnienie bezpiecznej żywności dla tej rosnącej populacji, jak również zmiany klimatyczne powodują, że musimy oprzeć się na najbardziej efektywnych rozwiązaniach, bo tylko one zapewnią przyszły zrównoważony rozwój.

Rozpoczęty niedawno proces transformacji gospodarki europejskiej z modelu liniowego do modelu obiegu zamkniętego pociąga za sobą także konieczność zmian w sferze zachowań i przyzwyczajeń konsumenckich w zakresie oszczędności surowców.

Tworzywa sztuczne, wszechstronne i wielofunkcyjne, dzięki swoim wyjątkowym właściwościom mogą mieć ogromny pozytywny wkład w te procesy. Już teraz są to materiały powszechnie wykorzystywane w kluczowych sektorach, takich jak przemysł opakowań, budownictwo, transport, produkcja energii odnawialnej, sprzęt medyczny czy sport. Bardzo często, dzięki wykorzystaniu tworzyw sztucznych, możliwie są wcześniej niedostępne innowacje czy przełomowe technologie. Tworzywa i produkty z nich wykonane pozwalają podczas całego okresu ich użytkowania oszczędzać ogromne ilości zasobów. Zapobiegają także marnowaniu żywności, redukują zużycie energii i emisję CO₂ do atmosfery.

Publikacja PlasticsEurope pt. „Tworzywa sztuczne – Fakty 2017” (publikacja w języku angielskim do pobrania na www.plasticseurope.org) to doroczny raport zawierający informacje dotyczące produkcji, zużycia i odzysku tworzyw sztucznych, dane na temat handlu zagranicznego, a także informacje o zatrudnieniu i obrotach w branży tworzyw sztucznych. Branża zatrudnia ponad 1,5 mln pracowników (z czego ponad 90% w sektorze przetwórstwa tworzyw), pracujących w 60 tys. przedsiębiorstwach, w większości typu SME (małe i średnie przedsiębiorstwa). Łączne obroty europejskiego przemysłu tworzyw w 2016 r. wyniosły blisko 350 mld euro (ze względów metodologicznych raport prezentuje dane za 2016 r. Te za 2017 r. będą dostępne w połowie roku).

Produkcja i zapotrzebowanie

Światowa produkcja tworzyw w 2016 r. wyniosła 335 mln ton, odnotowując wzrost o 4,2% w odniesieniu do roku poprzedniego, zaś wskaźnik CARG (lata 1950-2016) wyniósł 8,5%. W Europie poziom produkcji jest stabilny – roczny wzrost notowany jest w skali od 0,5% do 1,5% – a w 2016 r. wyniosła ona 60 mln ton. Z udziałem 19% Europa zajmuje drugie miejsce na świecie w gronie producentów, a niekwestionowanym liderem od kilku lat są Chiny. W dalszym ciągu bilans handlowy dla Europy jest dodatni i w 2016 r. wyniósł blisko 15 mld euro (łącznie tworzywa w formach podstawowych oraz wyroby). Wśród głównych partnerów handlowych znalazły się m.in. Turcja, Chiny, Szwajcaria, USA, Korea Płd. czy Arabia Saudyjska.

Zapotrzebowanie ze strony europejskich przetwórców na tworzywa w 2016 r. wyniosło 49,9 mln ton, a największym obszarem zastosowań jest sektor opakowań, który zużywa 39,9% wszystkich tworzyw sztucznych. Na kolejnych miejscach znajdują się branża budowlana (19,7%) i branża motoryzacyjna (10%). Zastosowania w przemyśle elektrycznym i elektronicznym odpowiadają za 6,2% zużycia tworzyw sztucznych, a sektor rolniczy za 3,3%. W pozostałych obszarach obejmujących m.in. urządzenia i artykuły gospodarstwa domowego, meble czy wyroby medyczne łącznie zużywa się 16,7% wszystkich tworzyw sztucznych.

Największe zapotrzebowanie na tworzywa ze strony przetwórców w krajach europejskich występuje w Niemczech – kraj ten odpowiada za 24,5% europejskiego zużycia idącego na potrzeby przetwórstwa.

Na kolejnych miejscach znajdują się Włochy, z udziałem 14,2%, Francja (9,6%), Hiszpania (7,7%) oraz Wielka Brytania (7,5%). Na szóstym miejscu tej listy plasuje się Polska z udziałem 6,3%, co odpowiada wielkości 3,17 mln ton tworzyw przetwarzanych w naszym kraju.

Struktura zużycia tworzyw sztucznych w Europie ze względu na rodzaj polimeru wskazuje największe udziały dla polietylenu (łącznie PE–LLD/LD, PE-HD, PE-MD) – blisko 30%, polipropylenu – 19% oraz PCW – ok. 10%. Dalsze miejsca zajmują poliuretany i PET (odpowiednio 7,5% i 7,4% ) oraz polistyreny z udziałem 6,7%.

Potencjał branży, wyzwania

Przemysł tworzyw sztucznych stanowi ważny sektor europejskiej gospodarki, będący na siódmym miejscu w europejskim rankingu pod względem wnoszonej wartości dodanej przemysłu, wytwarzając ok. 5% (1,6 mld euro) wartości dodanej Unii Europejskiej, a jego coroczny wkład do finansów publicznych w 2016 r. wyniósł blisko 30 mld euro.

2017 rok branża może zaliczyć do udanych – produkcja w trzech sektorach przemysłu tworzyw sztucznych (produkcja wyrobów w formach podstawowych, przetwórstwo, produkcja maszyn) wykazywała dynamiczny wzrost, szacowany na około 2,5%. Prognozy na 2018 r. wskazują, że trend ten utrzyma się, a prognozowana wartość wzrostu wyniesie 1,5%.

Wyzwania, które stoją przed europejskim przemysłem tworzyw sztucznych związane są nie tylko z wysokimi kosztami energii czy stabilnym dostępem do surowców w konkurencyjnych cenach, co na co dzień warunkuje opłacalność produkcji. Równie ważna wydaje się konieczność uwzględnienia planowanych zmian europejskiego prawodawstwa, choćby wynikających z koncepcji gospodarki o obiegu zamkniętym, której ostateczne przyjęcie spodziewane jest w połowie bieżącego roku. Dodatkowo powstawać będą nowe propozycje legislacyjne wynikające z przyjętej w styczniu br. Strategii na temat tworzyw sztucznych.

W połączeniu ze znanymi i obecnymi w dyskusji legislacyjnej już od dłuższego czasu zagadnieniami dotyczącymi np. stosowania produktów na bazie bisfenolu A (poliwęglany, lakiery epoksydowe), plastyfikatorów ftalanowych, antypirenów, czy substancji negatywnie wpływających na układ hormonalny (endocrine disruptors), dyskusją na temat non-toxic environment czy ogólnoświatową debatą na temat odpadów w środowisku morskim daje (wciąż niepełny) obraz wyzwań z jakimi będzie musiał zmierzyć się przemysł w najbliższym czasie.

tworzywa sztucznePlasticsEurope