Protest przeciwko podwyżce opłat na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów jednorazowych wyrobów z tworzyw

• Strona główna
• Artykuły
• Protest przeciwko podwyżce opłat na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów jednorazowych wyrobów z tworzyw

2023-05-17

W związku z przekazaniem do konsultacji projektów rozporządzeń dotyczących ustawy wdrażającej do polskich przepisów dyrektywę w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (SUP), organizacje branżowe sprzeciwiają się 20-krotnej podwyżce stawki corocznej opłaty, jaką będą musiały płacić przedsiębiorstwa wprowadzające na rynek napoje (w tym również wody, soki i napoje mleczne) w opakowaniach plastikowych o pojemności do 3 litrów. Te organizacje branżowe to Polska Federacja Producentów Żywności Związek Pracodawców, Krajowa Izba Gospodarcza Przemysł Rozlewniczy, Polska Izba Mleka.

- Za niedopuszczalne należy uznać praktykę tak drastycznego podniesienia stawki opłaty w stosunku do stawki proponowanej w czasie procedowania ustawy w Sejmie. Proponowana obecnie stawka 20 gr za kilogram w stosunku do pierwotnie proponowanej stawki corocznej opłaty w wysokości 1 gr za kilogram, wszystkich wprowadzanych na rynek opakowań jednorazowych z tworzyw sztucznych po napojach, nie ma żadnego uzasadnienia merytorycznego i przeczy opinii Ministerstwa Klimatu i Środowiska załączonej do projektu ustawy w lutym 2023 r., zawartej w Ocenie Skutków Regulacji, że opłata w wysokości 1 gr za sztukę lub, odpowiednio, za kg produktu jednorazowego użytku, o którym mowa w załączniku do ustawy, pozwoli na właściwe zagospodarowanie odpadów powstałych z tych produktów, a tym samym ograniczenie zanieczyszczenia środowiska, w szczególności środowiska morskiego – czytamy w oświadczeniu organizacji branżowych.

Tak wysoka różnica pomiędzy propozycją opracowaną na potrzeby procedowania w Sejmie a obecnym projektem rozporządzenia, rodzi poważne wątpliwości co do rzetelności przedstawionych przez MKiŚ informacji, na podstawie których zarówno Sejm, jak i Senat podejmował decyzję o uchwaleniu ustawy - podkreśla Andrzej Gantner wiceprezes Polskiej Federacji Producentów Żywności Związku Pracodawców.

- Nie ma żadnego uzasadnienia dla obecnej propozycji MKiŚ, w której zaledwie po trzech miesiącach stawkę tę podniesiono o 2000%. Budzi to poważne wątpliwości, co do zasadności zaproponowanej obecnie wysokości stawki i rodzi podejrzenie, że ustalona została ona w arbitralny sposób, z wykorzystaniem nikomu nie znanych „szacunków" Instytutu Ochrony Środowiska-PIB. Absolutnie nie ma zgody ze strony branży mleczarskiej na takie stawki – dodaje Agnieszka Maliszewska, dyrektor generalna Polskiej Izby Mleka.

W ocenie organizacji branżowych, opłata w wysokości 1 gr za kg wprowadzonych opakowań miała rekompensować przedsiębiorcom fakt, że objęto nią wszystkie wprowadzane na rynek opakowania plastikowe po napojach, mimo, że tylko część z nich jest faktycznie zbierana z terenów publicznych i powoduje realne koszty dla publicznych systemów zbierania odpadów.

- Zaproponowane przez MKiŚ w projekcie rozporządzenia podwyższenie stawki o 2000% spowoduje drastyczny, nieplanowany wzrost kosztów po stronnie przedsiębiorców już od 1 stycznia 2024 przy jednoczesnym wysoce niesprawiedliwym opodatkowaniu tej części opakowań, które w żaden sposób nie są i nie będą zbierane w systemach zbiórki publicznej, czyli nie powinny podlegać opłacie – stwierdza Andrzej Gantner

- Tak wysoki proponowany wzrost stawki w stosunku do pierwotnie zakładanego świadczy o tym, że przedsiębiorcy zostali wprowadzeni w błąd w procesie konsultacji ustawy, a sama ustawa została wykorzystana do wprowadzenia kolejnego podatku, nie mającego realnego uzasadnienia ani w ilości zbieranych w zbiórce publicznej butelek po napojach, ani też faktycznych kosztach tej zbiórki. – uważa Dariusz Lizak, prezes Krajowej Izby Gospodarczej Przemysł Rozlewniczy.

Organizacje stoją na stanowisku, że zamiast obciążać przedsiębiorców podwyżkami kosztów, rząd powinien zająć się wdrożeniem do porządku prawnego narzędzi do realizacji obowiązków jakie wyznacza ustawa SUP w zakresie poziomów zbiórki i użycia recyklatu. Takim narzędziem jest system kaucyjny o wprowadzenie którego branża napojowa apeluje. System kaucyjny gwarantuje bardzo wysokie poziomy zbiórki opakowań po napojach, sięgające nawet 98%. Rozwiąże to problem kosztów zbiórki z terenów publicznych, bo tych opakowań tam po prostu nie będzie.

Ministerstwo dowodzi z kolei, iż wysokości stawek opłaty została określona przy wykorzystaniu danych oszacowanych przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy.

- Jednocześnie należy wskazać na ograniczoną dostępność danych dotyczących ilości wprowadzanych do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych objętych przepisami projektowanego rozporządzenia. Dane te stanowią tajemnicę handlową i nie są udostępniane przez branże. Dostępne są jedynie dane lub dane szacunkowe dotyczące: wyrobów tytoniowych z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne, kubków na napoje, lekkich toreb z tworzywa sztucznego oraz butelek, których głównym składnikiem jest politereftalan etylenu (butelki PET). Natomiast dla produktów takich, jak pojemniki na posiłki, paczki i owijki, chusteczki nawilżane oraz balony brak jest danych w tym zakresie. Uwzględniając średnie koszty zagospodarowania przedmiotowych odpadów oraz maksymalne stawki opłaty określono wysokości stawek (w przypadku braku danych we wskazanym powyżej zakresie dokonano stosownych szacunków) – tłumaczy Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

Polska Federacja Producentów Żywności Związek PracodawcówKrajowa Izba Gospodarcza Przemysł RozlewniczyPolska Izba Mlekaprawoprzemysłopakowaniowyodpady