Produkcja wyrobów z tworzyw sztucznych podlega ścisłej kontroli

• Strona główna
• Artykuły
• Produkcja wyrobów z tworzyw sztucznych podlega ścisłej kontroli

2019-04-11  / Autor: Zbigniew Król, podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia

Klasyfikacja substancji

Na poziomie Unii Europejskiej, w ramach rozporządzenia REACH, substancje stanowiące największe zagrożenie dla zdrowia ludzi i środowiska stosowane do produkcji m.in. tworzyw sztucznych są obecnie stopniowo eliminowane z użycia.

Pierwszym etapem jest zidentyfikowanie substancji w wyniku oceny jej właściwości jako tych, które wzbudzają szczególne obawy (SVHC). Substancja, która została zidentyfikowana jako SVHC najpierw zostaje wpisana na publicznie dostępną tzw. listę kandydacką, a następnie może zostać włączona do załącznika XIV rozporządzenia REACH i wówczas jest objęta obowiązkiem uzyskania zezwoleń zgodnie z przepisami wymienionego rozporządzenia.

Wprowadzanie do obrotu oraz stosowanie substancji wymienionej w załączniku XIV jest zabronione, chyba że zainteresowany podmiot uzyska stosowne zezwolenie.

Zezwolenia wydawane są na określony czas i podlegają procedurze przeglądu po upływie tego terminu. Zezwolenia wydawane są tylko w przypadku, gdy zastąpienie/eliminacja substancji SVHC jest niemożliwa i konieczne są dalsze prace nad identyfikacją alternatywnych substancji lub technologii, albo nad ich wdrożeniem. Zezwolenie nie jest przedłużane w przypadku, gdy nie zostanie przedłożone sprawozdanie z przeglądu zezwolenia lub po ocenie takiego sprawozdania Komisja Europejska zdecyduje, że nie ma uzasadnienia dla przedłużenia dotychczasowego zezwolenia. W takich przypadkach substancji nie można stosować ani wprowadzać do obrotu na terenie UE. Polska, jako państwo członkowskie, bierze czynny udział w pracach związanych z identyfikacją SVHC, włączaniem substancji do załącznika XIV oraz udzielaniem zezwoleń poprzez właściwy organ w sprawach rozporządzenia REACH (Inspektor do Spraw Substancji Chemicznych), bezpośrednio nadzorowany przez Ministra Zdrowia. Substancje SVHC w wyrobach i odpadach

Obecnie 13 substancji należących do grupy ftalanów włączono już do załącznika XIV (podlegają procedurze udzielania zezwoleń). Ftalany są istotną grupą substancji chemicznych ze względu na ich wysoką zawartość w tworzywach sztucznych oraz stwarzane zagrożenie dla zdrowia ludzi i środowiska.

Ponadto w sprawie dotyczącej bisfenolu A toczą się obecnie prace mające na celu włączenie tej substancji do załącznika XIV (objęcie procedurą udzielania zezwoleń). Powyższa substancja znajduje się już na liście kandydackiej (została zidentyfikowana jako SVHC).

Jednocześnie, aby podnieść świadomość opinii publicznej dotyczącą obecności niebezpiecznych substancji w wyrobach przeznaczonych dla konsumentów, Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) publikuje informacje dotyczące substancji SVHC w wyrobach. Co więcej, odnośniki do wszystkich istotnych informacji publikowanych na stronie ECHA, w tym także na temat substancji SVHC, znajdują się na stronie internetowej Biura do Spraw Substancji Chemicznych.

Obecnie prowadzone są również prace mające na celu utworzenie przez Europejską Agencję Chemikaliów bazy danych zawierającej informacje na temat substancji SVHC w odpadach. Baza ta będzie gromadziła dane przekazywane przez dostawców wyrobów zawierających substancje SVHC. Z bazy tej będą mogli korzystać zarówno przetwórcy odpadów, jak i konsumenci.

Substancje stwarzające szczególne zagrożenie – minimalizacja ryzyka

Kolejnym mechanizmem pozwalającym na minimalizację ryzyka jest procedura przewidziana przepisami rozporządzenia REACH dotycząca zakazów i ograniczeń produkcji i stosowania niektórych substancji chemicznych stwarzających szczególne zagrożenie. Substancje te wymienione są w załączniku XVII do rozporządzenia REACH. Wśród nich również znajdują się substancje chemiczne należące do grupy ftalanów stosowanych w tworzywach sztucznych.

Innym narzędziem prowadzącym do eliminacji/zastąpienia substancji stwarzających szczególne zagrożenie jest procedura ustalania zharmonizowanej klasyfikacji i oznakowania (CLH) substancji. Jeżeli substancja spełnia kryteria zaklasyfikowania jako substancja rakotwórcza, mutagenna lub działająca szkodliwie na rozrodczość (CMR) kategorii 1A lub 1B, może zostać zidentyfikowana jako SVHC. W procesie ustalania zharmonizowanej klasyfikacji i oznakowania substancji uczestniczy Biuro ds. Substancji Chemicznych.

Wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością

W kompetencjach organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej leży także nadzór nad przestrzeganiem przepisów rozporządzenia REACH oraz przepisów odnoszących się do materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Wyżej wymienione przepisy rozporządzenia REACH nie mają zastosowania do materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Powyższy obszar regulowany jest rozporządzeniem (WE) nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylającego dyrektywy 80/590/EWG i 89/109/EWG (Dz. Urz. UE L 338 z 13.11.2004, str. 4).

CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 2/2019 DWUMIESIĘCZNIKA "CHEMIA I BIZNES". ZAPRASZAMY.

tworzywa sztuczne