Problemy na rynku tworzywa rPET

• Strona główna
• Artykuły
• Problemy na rynku tworzywa rPET

2024-01-23

- Niedawne wezwania do wprowadzenia priorytetowego dostępu do tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu, zwanego „prawem pierwokupu” (ang. Right of first refusal – przyp. red.), coraz częściej zajmują miejsce w debacie publicznej na temat wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR). Organizacje branżowe ostrzegają, że przepis ten, jeśli zostanie wdrożony, będzie szkodliwy dla rozwoju możliwości recyklingu w Europie i będzie promował monopolistyczną kontrolę nad polimerami pochodzącymi z recyklingu, a także będzie sprzeczny z zasadami wolnego rynku. Niniejsze wezwanie wywodzi się ze stwierdzenia dotyczącego niedoborów rPET w UE w sektorze napojów, które będzie miało w przyszłości wpływ na inne polimery pochodzące z recyklingu. Podobno ten niedobór wynika z tego, że branże inne niż napoje, w szczególności rynek włókien, wykorzystują znaczną część PET pochodzącego z recyklingu, mającego kontakt z żywnością. Jednakże od czasu wprowadzenia w dyrektywie w sprawie tworzyw sztucznych jednorazowego użytku obowiązkowego celu dotyczącego zawartości materiałów pochodzących z recyklingu w butelkach PET do napojów, udział w rynku włókien gwałtownie spadł. W 2022 r. stanowił on zaledwie 5% całkowitego rynku rPET, ponieważ zakup drogiego rPET przeznaczonego do kontaktu z żywnością jest nieopłacalny finansowo dla branży włókienniczej – brzmi stanowisko Plastics Recyclers Europe.

Organizacja twierdzi, iż w związku z powyższym prawo pierwokupu ma na celu rozwiązanie problemu dostępności, który w rzeczywistości nie istnieje. Branża recyklingu PET jest już w stanie zaspokoić europejski popyt na rPET, ponieważ dokonała masowych inwestycji w kosztowne technologie recyklingu przeznaczonego do kontaktu z żywnością, co oznacza wzrost mocy o ponad 50% w latach 2019–2022. Zainstalowana moc produkcyjna w przypadku materiałów dopuszczonych do kontaktu z żywnością w 2022 r. wyniosła 1,4 mln ton, podczas gdy przemysł napojów potrzebowałby 800 tys. ton, aby osiągnąć obowiązkowy cel wynoszący 25% zawartości materiałów pochodzących z recyklingu w 2025 r. i około 1 mln ton w 2030 r.

- Największym zagrożeniem dla obiegu zamkniętego opakowań jest obecnie wyjątkowo niski popyt w UE na tworzywo rPET i duże wahania cen. Europejski rynek rPET boryka się z problemem nadwyżek przy bardzo niskim popycie ze strony przemysłu napojów, co w konsekwencji zmusza europejskie zakłady recyklingowe do pracy znacznie poniżej swoich mocy produkcyjnych. Wiąże się to również między innymi ze wzrostem importu zarówno taniego PET pierwotnego, jak i PET pochodzącego z recyklingu. Tym samym przyznanie priorytetowego dostępu określonym uczestnikom rynku zapewniłoby stabilne źródło surowców wtórnych do wykorzystania w niektórych kategoriach nowych opakowań, jednak beneficjenci priorytetowego dostępu uzyskaliby monopolistyczną władzę w zakresie ustalania cen recyklatów. Podmioty zajmujące się recyklingiem nie miałyby możliwości negocjowania cen recyklatu na zrównoważonym poziomie rentowności, co wstrzymałoby inwestycje i innowacje w branży recyklingu – podkreślają przedstawiciele Plastics Recyclers Europe.

Obecne wyzwania rynkowe wymagają wieloaspektowego podejścia, które zachęca do konkurencji i innowacji, przy jednoczesnym usuwaniu istniejących barier systemowych. To kluczowy krok w kierunku pobudzenia dalszych inwestycji w recykling i dojrzewania rynku materiałów pochodzących z recyklingu w UE. Dlatego organizacje branżowe recyklerów sprzeciwiają się wprowadzeniu do prawodawstwa prawa pierwokupu. Organizacje wzywają do zajęcia się podstawowymi wąskimi gardłami we współczesnym łańcuchu wartości opakowań z tworzyw sztucznych o obiegu zamkniętym, to jest niewystarczającą zbiórką odpadów opakowaniowych tworzyw sztucznych i brakiem projektów umożliwiających recykling.

PETrecyklingodpadyPlastics Recyclers Europeprzemysł opakowaniowy