Potrzeby szkolnictwa zawodowego w kontekście działalności Rad Sektorowych

• Strona główna
• Artykuły
• Potrzeby szkolnictwa zawodowego w kontekście działalności Rad Sektorowych

2023-02-13  / Autor: Przemysław Wojdyła, animator Sektorowej Rady ds. Kompetencji Sektora Chemicznego   /   Artykuł sponsorowany

Uwzględnienie zmian zachodzących na rynku pracy, jak i w sposobie wykonywania pracy zawodowej, powinno być nieodzownym elementem polityki kształcenia formalnego w Polsce. Polska edukacja stoi w obliczu konieczności kształcenia absolwentów posiadających umiejętności, kompetencje i kwalifikacje, pozwalające radzić sobie w zmiennych warunkach społeczno-gospodarczych.

Głównym wyzwaniem polskiego rynku pracy jest przejście transformacji cyfrowej w kontekście czwartej rewolucji przemysłowej z jednoczesną implementacją rozwiązań zielonej gospodarki. Wszystko to odbywa się w obliczu mierzenia się z poważnymi problemami demograficznymi. Powodzenie działań transformacyjnych zależeć będzie od zasobów kadrowych, bo to właśnie kadry zdecydują o finalnym kształcie polskich przedsiębiorstw w kontekście wdrażania innowacyjnych rozwiązań i użytkowania wysokich technologii.

Obecny kształt edukacji w Polsce reguluje ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U.2017, poz. 59) , a najbardziej kluczowe zmiany wprowadziła jej nowelizacja z dnia 22 listopada 2018 r., wprowadzając nowy typ szkół - branżowe szkoły I i II stopnia, które razem z technikami tworzą szkolnictwo branżowe.

W roku szkolnym 2020/2021 niemalże 58% polskich uczniów na etapie ponadpodstawowej edukacji formalnej uczyła się w szkolnictwie, które możemy sklasyfikować jako techniczne (618 264 uczniów w technikach i 193 371 uczniów w branżowej szkole I stopnia). Istotnym elementem kształcenia branżowego w Polsce jest współpraca szkół z pracodawcami, coroczna ministerialna „Prognoza zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy”, jak również instrumenty z założenia pozwalające dostosowywać umiejętności i kwalifikacje uczniów do oczekiwań pracodawców - Dodatkowe umiejętności zawodowe oraz wprowadzone ustawą o ZSK - kwalifikacje rynkowe.

Istotnym problemem szkolnictwa branżowego w kontekście potrzeb i wyzwań rynku pracy jest luka kompetencyjna rozumiana najogólniej jako różnica pomiędzy kompetencjami oczekiwanymi przez pracodawców, a kompetencjami posiadanymi przez pracowników, kandydatów do pracy, czy absolwentów. Luka kompetencyjna może też być rozumiana jako deficyt osób do pracy w określonych zawodach, na określonych stanowiskach pracy. Zawody deficytowe to takie, w których mogą wystąpić problemy z rekrutacją pracowników, ze względu na zbyt małą liczbę kandydatów. Odpowiedzią na istniejącą lukę kompetencyjną, w kontekście kompetencji i kwalifikacji przyszłości, mogą być prognozy zapotrzebowania na zawody szkolnictwa branżowego, które uwzględniają strategiczne cele rozwoju kraju. 

Przed szkolnictwem branżowym w Polsce stoi wiele wyzwań. Na podstawie dokumentów OECD, Rady Unii Europejskiej oraz strategicznych dokumentów krajowych można zidentyfikować główne wyzwania szkolnictwa branżowego, w szczególności w perspektywie do 2030 roku. Zgodnie ze Strategią na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.) głównymi wyzwaniami systemu edukacji pozostają „dalsze doskonalenie systemu w kierunku bardziej praktycznego podejścia do kształcenia i jego lepsze dopasowanie do wymagań stawianych przez współczesny rynek pracy oraz rozwijanie takich umiejętności jak: kreatywność, rozwiązywanie problemów, praca zespołowa, przygotowanie do uczenia się przez całe życie. Wyzwaniem jest także jakość i atrakcyjność szkolnictwa zawodowego. Wymaga ono szczególnego wsparcia, ponieważ jest tym obszarem edukacji, który obok szkolnictwa wyższego ma największy wpływ na przygotowanie nowoczesnych kadr dla polskiego przemysłu”.

Swoje uzasadnione miejsce we wsparciu szkolnictwa zawodowego mają również Rady Sektorowe. Celem głównym ich funkcjonowania jest zwiększenie dopasowania umiejętności i kompetencji obecnych i przyszłych kandydatów do pracy i pracowników do potrzeb zgłaszanych przez pracodawców. Na przykładzie Sektorowej Rady ds. Kompetencji Sektora Chemicznego zauważamy jak skutecznym rozwiązaniem stały się Rady w przestrzeni edukacji zawodowej.

Skupiając wokół siebie przedstawicieli przedsiębiorców, instytucji edukacji formalnej i nieformalnej, instytucji rynku pracy, organizacji branżowych i partnerów społecznych, stanowi platformę wymiany doświadczeń, przestrzeń identyfikowania obecnych i przyszłych potrzeb kompetencyjnych pracodawców dla kreowania rozwiązań edukacyjnych, legislacyjnych i organizacyjnych na rzecz ich zaspokojenia w sektorze chemicznym. Rada pozyskuje od przedsiębiorców wiarygodne dane o potrzebnych kwalifikacjach w reprezentowanym przez nich segmencie. Pożądane kompetencje i kwalifikacje pracowników sektora muszą być przy tym dobrze przemyślane, precyzyjnie i jasno opisane, potwierdzone i na bieżąco aktualizowane. Z kolei szybki transfer opracowanych danych do dostawców usług edukacyjnych i rozwojowych, zarówno w sferze edukacji formalnej i poza formalnej umożliwia skuteczną i szybką odpowiedź na potrzeby przedsiębiorców sektora. Pozwolą  także na wzrost skuteczności działań z zakresu pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego w oparciu o wypracowane partnerstwa przedsiębiorstw sektora z odpowiednimi instytucjami edukacyjnymi i instytucjami rynku pracy.

Projekt „Sektorowa Rada ds. Kompe­tencji Sektora Chemicznego” realizo­wany jest w ramach projektu Program Operacyjny Wiedza Edukacja Roz­wój, Działanie: 2.12 Zwiększenie wie­dzy o potrzebach kwalifikacyjno-za­wodowych, a finansowany przez Pol­ską Agencję Rozwoju Przedsiębior­czości w ramach umowy nr UDA-PO­WER.02.12.00-00SR13/18. Biuro Sek­torowej Rady ds. Chemii mieści się w Szczecinie al. Piastów 48, 70-311 (Szczecin) pok. 522, tel. +48 91 852 36 31, www. radasektorowa-chemia.pl

Realizatorzy projektu zapraszają do współpracy w ramach realizowanych działań

Sektorowa Rada ds. Kompetencji Sektora ChemicznegokadryKlaster Chemiczny Zielona Chemia