Polska chemia oczami ekspertów Pekao

• Strona główna
• Artykuły
• Polska chemia oczami ekspertów Pekao

2021-12-10

W ocenie bankowych analityków w polskiej branży chemicznej mamy do czynienia z umiarkowanym wzrostem przychodów. Dynamika branży jako całości nie należy do wysokich, ale zróżnicowane są trendy poszczególnych segmentów. Nastąpił w 2020 r. tylko niewielki spadek przychodów w obliczu kryzysu COVID – 19. Jednocześnie poprawie uległa rentowność branży, co zostało osiągnięte w bardzo wymagającym otoczeniu pandemicznym. Pomogły pozycje niesprzedażowe, ale sam wynik ze sprzedaży też urósł znacząco (+10%). To, co wyróżnia polską chemii to na pewno wysoka aktywność inwestycyjna – nakłady wahają się pomiędzy latami, ale co zasady ich wielkość w relacji do przychodów utrzymuje się na pożądanym, wysokim poziomie (znacznie powyżej średniej przemysłu – ok. 4,5%). Co więcej zaszła bardzo silna poprawa w kryzysowym 2020 roku. Niestety branża obarczona jest pogarszającą się płynnością i to przy jednoczesnym wzroście zadłużenia. Wskaźniki pozostają jednak na bezpiecznych poziomach, nie generując strukturalnych problemów.

Kluczowe cechy i trendy to m.in. silna zależność od ropy naftowej i gazu ziemnego – na ich bazie (i ich wielokrotnego przetwarzania w kolejnych reakcjach chemicznych) powstaje większość wyrobów chemicznych w Polsce. Niestety dysponujemy jako Polska relatywnie małymi zasobami surowcowymi – ok. 75% zużycia gazu i niemal całość zużycia ropy w Polsce pokrywane są przez import, co rodzi znaczące ryzyka kosztowe, a niekiedy także geopolityczne.

W ocenie analityków Pekao trendem jest istotna rola integracji pionowej – przede wszystkim w segmencie masowym, gdzie własne surowcowe i instalacje petrochemiczne znacząco podnoszą konkurencyjność. Niestety w Polsce integracja jest stosunkowo słaba z uwagi na niewielką bazę surowcową. Obecnie to automatyzacja i wysokie technologie odgrywają w przemyśle chemicznym fundamentalną rolę – znaczenie niskokosztowych miejsc pracy jest relatywnie niewielkie, co przekłada się na bardzo duże potrzeby inwestycyjne. Pozostałe trendy to wielość łańcuchów wartości – chemikalia są przetwarzane na wiele różnych sposobów, tworząc sieć skomplikowanych łańcuchów wartości oraz ekologia – czynniki środowiskowe (w tym regulacje) mają podstawowe znaczenie, determinujące kierunki rozwoju krajowej chemii.

Polską chemię cechować ma zróżnicowana sytuacja konkurencyjna w trzech głównych obszarach.

W chemii masowej (m.in. nawozy, proste tworzywa, główne wyroby petrochemiczne): kluczowe znaczenie odgrywa konkurencja kosztowa i efekt skali. Segment ten jest zdominowany przez największe podmioty. W chemii specjalistycznej (m.in. tworzywa zaawansowane, farby i lakiery, specyficzne wyroby o konkretnych zastosowaniach) kluczowe znaczenie przypisać trzeba innowacyjności i jakości. Dzięki temu działać może więcej podmiotów, choć wymóg ogromnych wydatków na badania i rozwój generuje innego rodzaju bariery wejścia. Duża jest tu także rola kapitału zagranicznego. Wreszcie w chemii konsumpcyjnej (chemia gospodarcza i kosmetyki) występuje znaczące zróżnicowanie rynku i duża liczba firm. Jest tu miejsce zarówno dla masowej produkcji, jak i mniejszych firm o specjalistycznym profilu.

Jednym z ważniejszych wyzwań polskiej chemii jest, zdaniem ekspertów Pekao, jej wciąż dosyć niski poziom zaawansowania. Stosunkowo niższa wartość dodana to pochodna dużej roli prostych wyrobów, szczególnie z obszaru chemii masowej, przy jednocześnie utrzymujących się zbyt małych inwestycjach w badania i rozwój. Podejmowane jednak przez krajowe firmy wysiłki przynoszą pożądane rezultaty – z roku na rok wydatki rozwojowe rosną (0,2-0,3% przychodów kilka lat temu do 0,7-0,8% obecnie).

Pekaoprzemysł chemiczny