Połączenie dwóch trendów: ochrony przed zanieczyszczeniami i wzmacniania mikrobiomu

• Strona główna
• Artykuły
• Połączenie dwóch trendów: ochrony przed zanieczyszczeniami i wzmacniania mikrobiomu

2019-12-26  / Autor: Christiane Uhl, Diana Khazaka, Courage + Khazaka electronic GmbH

Ochrona skóry przed wpływem otoczenia stanowi dziś znaczący trend w branży kosmetyków i produktów do higieny osobistej.

Zanieczyszczenie środowiska a stan skóry

Już w pierwszych badaniach dotyczących oddziaływania środowiska zewnętrznego na skórę opisano szkodliwe skutki promieniowania UVB i UVA. Pogorszenie stanu skóry w następstwie wielokrotnego i długotrwałego narażenia na szkodliwe substancje jest intensywnie badanym zagadnieniem w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Udowodniono, że narażenie skóry na tego typu substancje wywołuje alergie, wyprysk atopowy i inne choroby dermatologiczne. Należy jednak zaznaczyć, że skóra ma styczność z takimi zagrożeniami nie tylko w specyficznych miejscach pracy. Potencjalnie szkodliwe cząstki znajdują się w bezpośrednim otoczeniu człowieka, stale docierając do powierzchni skóry. W ostatnich latach prowadzone są badania, które gruntowniej analizują wpływ na skórę promieniowania podczerwonego (IR) i światła niebieskiego, a także innych czynników, na przykład dymu nikotynowego.

Stałemu i drastycznemu wzrostowi zanieczyszczenia środowiska spowodowanemu uprzemysłowieniem i wzmożonym ruchem drogowym, zwłaszcza w tak zwanych megamiastach (m.in. Pekinie, Londynie, Mumbaju czy Los Angeles) towarzyszy rosnąca świadomość zagrożeń wśród konsumentów oraz popularność produktów opracowywanych w odpowiedzi na te zagrożenia. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), ponad połowa globalnej populacji zamieszkuje obszary zurbanizowane. Większość osób jest dziś zdania, że zanieczyszczenie powietrza stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia, zwiększając ryzyko rozwoju nowotworów oraz chorób płuc i układu krążenia. Panuje przekonanie, które znajduje potwierdzenie także w pracach naukowych cytowanych w czasopismach konsumenckich, że zanieczyszczenie działa szkodliwie również na skórę. W wielu obszarach miejskich konsumenci uważają zanieczyszczenie środowiska za główną przyczynę problemów ze skórą i włosami. W niektórych regionach świata (np. w Rosji czy Chinach) zanieczyszczenie powietrza jest uznawane za czynnik o najsilniejszym wpływie na stan skóry – bardziej istotnym niż skutki fotostarzenia wywołanego szkodliwym promieniowaniem UV. Wskazuje się zwłaszcza na zależność między zanieczyszczeniem środowiska a pojawianiem się oznak starzenia, np. przebarwień. Czynniki środowiskowe sprzyjają też utracie elastyczności skóry i przyspieszają powstawanie zmarszczek. Oprócz widocznych oznak starzenia wywoływanych zanieczyszczeniem stres środowiskowy powoduje także pogorszenie stanu i upośledzenie funkcji skóry.

Zanieczyszczenie środowiska może powodować uszkodzenia już na poziomie komórkowym. Oznacza to, że nie tylko ludzie, ale wszystkie organizmy, nawet jednokomórkowe, są narażone na szkodliwy wpływ skażenia.

Wzmocnienie mikrobiomu poprawia stan skóry

Dzięki szczegółowym analizom mikrobiomu skóry, prowadzonym w ramach tzw. Projektu Mikrobiomu Ludzkiego (ang. Human Microbiome Project), a także badaniom kosmetologicznym, ustalono wiele nowych faktów na temat roli, jaką odgrywają nasi mikroskopijni „współmieszkańcy”. W związku z tym postuluje się, że wzmocnienie mikrobiomu poprawia stan i ogólny wygląd skóry. Najnowsze odkrycia wskazują, że mikrobiom chroni także przed niebezpiecznym oddziaływaniem środowiska poprzez swoją aktywność metaboliczną oraz komunikację z komórkami i układem odpornościowym. Logicznym kolejnym krokiem przy opracowywaniu produktów kosmetycznych powinno być więc badanie preparatów wzmacniających mikrobiom skóry pod kątem skuteczności ochrony przed wpływem zanieczyszczeń.

Dotychczas nie ustalono jednak, jaki jest „idealny” skład mikrobiomu. Choć można zidentyfikować bakterie najczęściej występujące na skórze, profile mikrobiologiczne poszczególnych osób w sposób istotny się różnią. Jest to związane z aspektami genetycznymi i demograficznymi, wiekiem, płcią, pochodzeniem etnicznym, typem skóry, stylem życia, warunkami higienicznymi, zróżnicowaniem geograficznym, wpływem środowiska obejmującym temperaturę, wilgotność, zmienność sezonową, a także narażeniem na promieniowanie i zanieczyszczenie, posiadaniem zwierząt domowych, wykonywanym zawodem i wieloma innymi względami. Zmiany w składzie mikrobiomu mogą być wywoływane nawet przez aplikowane na skórę preparaty. W badaniu przeprowadzonym w grupie osób o niskim i wysokim stopniu nawodnienia skóry policzków wykazano, że po zaaplikowaniu preparatów nawilżających nastąpiła modyfikacja składu mikrobiomu. Jednak, co ciekawe, po zastosowaniu kosmetyków bakterie występujące u osób o niskim nawodnieniu nie upodobniły się do bakterii występujących w grupie o wysokim stopniu nawodnienia skóry.

CAŁY ARTYKUŁ DOSTĘPNY JEST W NR 4/2019 KWARTALNIKA "CHEMIA I BIZNES. RYNEK KOSMETYCZNY I CHEMII GOSPODARCZEJ". ZAPRASZAMY.

przemysł kosmetycznyzanieczyszczenie środowiskamikrobiom