Plan Działań dla Sektora Chemicznego - co o nim wiemy?

• Strona główna
• Artykuły
• Plan Działań dla Sektora Chemicznego - co o nim wiemy?

2025-07-09

Wyzwania i znaczenie sektora chemicznego

Komisja Europejska przypomina, iż chemikalia odgrywają kluczową rolę w codziennym życiu, napędzając większość wyrobów przemysłowych i kluczowe sektory gospodarki UE. Jednak europejski przemysł chemiczny zmaga się z trudnościami, które zagrażają jego pozycji na rynku globalnym. Wysokie koszty energii, nieuczciwa konkurencja ze strony rynków zagranicznych oraz słaby popyt wymagają natychmiastowych działań. Plan Działań oferować ma wyraźne zobowiązanie do rozwiązania tych problemów poprzez konkretne środki wspierające produkcję chemiczną w UE, podczas gdy Omnibus, opracowany na podstawie przeglądu przepisów chemicznych z udziałem interesariuszy, koncentruje się na ograniczeniu biurokracji, obniżeniu kosztów i wsparciu innowacji.

Jak środki wspierają konkurencyjność?

Plan Działań opiera się na Kompasie Konkurencyjności i Czystej Umowie Przemysłowej, koncentrując się na czterech filarach:

Wzmacnianie odporności i handlu globalnego – środki mają na celu poprawę pozycji UE na rynkach międzynarodowych.

Zapewnienie energii i wspieranie dekarbonizacji – działania wspierają dostęp do przystępnej energii i transformację w kierunku niskoemisyjnych technologii.

Tworzenie wiodących rynków i stymulowanie innowacji – inicjatywy promują rozwój nowych technologii i produktów.

Uproszczenie regulacji – kluczowy element, realizowany przez Omnibus, który przyniesie przemysłowi chemicznemu oszczędności rzędu co najmniej 363 milionów euro rocznie poprzez redukcję kosztów i biurokracji.

Wsparcie dla produkcji kluczowych chemikaliów

Ważne zakłady produkcyjne, takie jak krakery parowe, amoniak, chlor i metanol, są fundamentem gospodarki UE. Plan Działań przewiduje utworzenie Sojuszu Kluczowych Chemikaliów, który zidentyfikuje strategiczne aktywa, skoordynuje inwestycje i zapewni wsparcie, w tym finansowanie oraz Ważne Projekty Wspólnego Europejskiego Zainteresowania (IPCEI). Komisja Europejska określi również krytyczne chemikalia zagrożone problemami handlowymi, aby lepiej ukierunkować politykę i poprawić monitorowanie. Dodatkowo powstaną Europejskie Strefy Kluczowych Chemikaliów, które przyciągną inwestycje, zachęcą do innowacji i zmodernizują kluczowe obszary przemysłowe.

Rozwiązanie problemu wysokich cen energii

Wysokie ceny energii pozostają głównym wyzwaniem dla przemysłu chemicznego. Plan Działań podkreśla konieczność szybkiego wdrożenia Planu Działań na rzecz Przystępnej Energii, który obejmuje m.in. obniżenie cen LNG poprzez wspólne zakupy. Rozszerzono także rekompensaty kosztów pośrednich w ramach EU ETS na większą liczbę chemikaliów oraz wspierany jest niskoemisyjny wodór, aby przyspieszyć rozwój gospodarek wodorowych w UE.

Transformacja w kierunku zerowej emisji netto

Przemysł chemiczny potrzebuje neutralnej technologicznie, stopniowej ścieżki do osiągnięcia zerowej emisji netto. Kluczowe jest nie tylko wykorzystanie zielonej i niskoemisyjnej energii, ale także czyste źródła węgla pochodzenia niekopalnego, takie jak biomasa, węgiel wychwytywany z procesów wychwytywania i wykorzystania dwutlenku węgla (CCU) oraz chemicznie przetworzone odpady. Komisja zamierza maksymalnie wspierać podaż i absorpcję rynkową tych surowców, aby umożliwić defosylizację produktów chemicznych. W tym celu opublikowano propozycję zasad rozliczania bilansu masowego, które zwiększą inwestycje w recykling chemiczny dla jednorazowych butelek plastikowych.

Zapewnienie równych warunków gry

Aby zapewnić równe warunki gry, Komisja wzmocni działania monitorujące poprzez nowo utworzoną Grupę Zadaniową ds. Nadzoru Importu oraz system wprowadzony w marcu 2025 roku dla niektórych chemikaliów przemysłowych. Priorytetem będzie egzekwowanie przepisów chemicznych, aby zlikwidować luki wykorzystywane przez niezgodne importy, szczególnie te wchodzące na Jednolity Rynek za pośrednictwem platform internetowych lub nieregulowanych pośredników.

Wsparcie dla recyklingu chemicznego

W obliczu rosnącej ilości odpadów plastikowych UE intensyfikuje działania w zakresie zbierania, sortowania i recyklingu. Choć preferowany jest recykling mechaniczny, recykling chemiczny jest kluczowy w przypadku potrzeby materiałów wysokiej jakości, np. do opakowań spożywczych. Komisja rozpoczęła konsultacje publiczne w sprawie nowych zasad śledzenia zawartości recyklowanej w jednorazowych butelkach plastikowych, w tym chemicznie recyklowanej, co wspiera cele recyklingu, zachęca do innowacji i daje inwestorom pewność.

Uproszczenie przepisów przez Omnibus

Szósty Omnibus Upraszczający wprowadza zmiany w regulacjach dotyczących chemikaliów, kosmetyków i produktów nawozowych, aby zmniejszyć obciążenia administracyjne, zwiększyć przejrzystość i wspierać innowacje przy jednoczesnym zachowaniu bezpieczeństwa.

Rozporządzenie CLP: Uproszczono zasady oznakowania dla chemikaliów niebezpiecznych, umożliwiając bardziej elastyczne i czytelne projekty, rozszerzając oznakowanie cyfrowe i łagodząc przepisy reklamowe, co zmniejsza koszty i złożoność.

Rozporządzenie Kosmetyczne: Wprowadzono jasne procedury i ramy czasowe dla wyłączeń z zakazu substancji, upraszczając kryteria. Wytyczne dotyczą produktów kosmetycznych zawierających substancje CMRs (rakotwórcze, mutagenne lub toksyczne dla reprodukcji), zapewniając bezpieczeństwo konsumentów.

Rozporządzenie o Produktach Nawozowych: Zniesiono rozszerzone wymagania rejestracyjne, stosując standardowe zasady chemiczne, oraz wprowadzono jaśniejsze kryteria i metody oceny mikroorganizmów w biostymulantach roślinnych.

Nowe Rozporządzenie podstawowe ECHA

Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA), utworzona w 2007 roku na mocy Rozporządzenia REACH, odpowiada za techniczne, naukowe i administracyjne zadania związane z prawem chemicznym UE. Jej rola rozszerzyła się na takie obszary, jak biocydy, klasyfikacja i oznakowanie oraz woda pitna, co znacząco zwiększyło jej obciążenie pracą. Proponowane Rozporządzenie podstawowe ECHA stworzyć ma niezależne ramy prawne, które umożliwią Agencji efektywne zarządzanie rosnącymi obowiązkami, ochronę zdrowia ludzi i środowiska oraz wsparcie konkurencyjności przemysłu chemicznego. Reformy - jak chce KE - przyspieszą wydawanie opinii naukowych, zapewnią większą elastyczność w alokacji zasobów dzięki ujednoliconym budżetom i funduszowi rezerwowemu, a także usuną obecne przepisy dotyczące zarządzania ECHA z Rozporządzenia REACH.

przemysł chemicznyprawo