Opinia ECHA w sprawie etanolu odroczona do 2026 roku

• Strona główna
• Artykuły
• Opinia ECHA w sprawie etanolu odroczona do 2026 roku

2025-11-28

Brak konsensusu w BPC dotyczy przede wszystkim oceny ryzyka związanego z ekspozycją na etanol przy prawidłowym stosowaniu produktów biobójczych oraz dostępności realnych alternatyw. Sprawa budzi ogromne emocje, ponieważ etanol pozostaje najpowszechniej stosowaną i jedną z najskuteczniejszych substancji czynnych w środkach do dezynfekcji rąk i powierzchni – zarówno w sektorze medycznym, jak i konsumenckim.

Etanol został zgłoszony do programu przeglądu substancji czynnych w ramach Rozporządzenia Biobójczego (BPR) już w 2014 roku. Pierwotnie opinia BPC miała zostać przyjęta najpóźniej w 2023 r., jednak proces był wielokrotnie wydłużany ze względu na złożoność oceny ryzyka. W grę wchodziły m.in. rozbieżne interpretacje danych toksykologicznych oraz dyskusje nad tym, czy ryzyko należy oceniać wyłącznie w kontekście prawidłowego stosowania biobójczego, czy także w odniesieniu do nadużywania alkoholu jako napoju.

W tle toczy się intensywna debata między przemysłem a częścią organów regulacyjnych i organizacji pozarządowych. Producenci środków czystości i dezynfekcyjnych (reprezentowani m.in. przez A.I.S.E., SpiritsEurope oraz europejskie stowarzyszenia sektora ochrony zdrowia) podkreślają, że:

- nie istnieją obecnie równie skuteczne i szeroko dostępne alternatywy dla etanolu w wielu zastosowaniach,

- każda forma ograniczenia dostępności etanolu w produktach biobójczych może zagrozić gotowości Europy na przyszłe kryzysy zdrowotne,

- ocena ryzyka powinna koncentrować się wyłącznie na rzeczywistych scenariuszach ekspozycji podczas stosowania środków dezynfekcyjnych, a nie na nadużywaniu alkoholu w celach spożywczych.

Z kolei część państw członkowskich oraz niektóre organizacje zdrowia publicznego obawia się, że zbyt liberalne podejście może pośrednio przyczyniać się do nadmiernego narażenia wrażliwych grup (m.in. dzieci) oraz że należy aktywnie promować alternatywne substancje czynne.

Przedłużająca się niepewność prawna powoduje realne problemy dla przedsiębiorstw. Wiele firm już teraz ogranicza inwestycje w nowe produkty na bazie etanolu, a część dystrybutorów zaczyna wycofywać niektóre preparaty z rynku w obawie przed nagłym brakiem zatwierdzenia substancji czynnej po 2026 r. i 2027 r. (wtedy wygasną obecne okresy przejściowe).

Jednocześnie szpitale, domy opieki i służby sanitarne podkreślają, że etanolowe środki do dezynfekcji rąk pozostają podstawowym narzędziem w codziennej walce z zakażeniami związanymi z opieką zdrowotną (HAI) – co roku w UE i EOG notuje się 3,5 miliona takich zakażeń, z czego 90 tys. kończy się zgonem.

Po przyjęciu opinii BPC w 2026 r. Komisja Europejska będzie miała kilka miesięcy na podjęcie ostatecznej decyzji o zatwierdzeniu (lub nie) etanolu w PT1 i PT2. Ewentualne ograniczenia lub warunki stosowania mogą wejść w życie najwcześniej w 2027–2028 r.

Do tego czasu producenci, służba zdrowia i decydenci pozostają w stanie zawieszenia – od wyniku tego postępowania zależy przyszłość jednego z najważniejszych narzędzi prewencji zakażeń w Europie.

Europejska Agencja Chemikaliówetanolprawo