Nowe regulacje dotyczące PFAS w Unii Europejskiej: kluczowe informacje o propozycji ograniczeń

• Strona główna
• Artykuły
• Nowe regulacje dotyczące PFAS w Unii Europejskiej: kluczowe informacje o propozycji ograniczeń

2025-10-16

Substancje PFAS, zwane potocznie „wiecznymi chemikaliami”, są wyjątkowo trwałe w środowisku – niektóre z nich rozkładają się na inne trwałe PFAS, co prowadzi do ich akumulacji. Nawet gdyby emisje tych substancji natychmiast wstrzymano, istniejące zapasy w środowisku i produktach stanowiłyby zagrożenie dla zdrowia ludzi i ekosystemów przez dekady, a nawet stulecia. PFAS są mobilne, mogą przemieszczać się na duże odległości, a ich obecność w środowisku uznaje się za równoznaczną z nieakceptowalnym ryzykiem, podobnie jak w przypadku substancji PBT (trwałych, bioakumulujących się i toksycznych).

Zaktualizowany dokument, oparty na raporcie Annex XV z marca 2023 roku, uwzględnia ponad 5600 uwag zgłoszonych podczas konsultacji publicznych (marzec–wrzesień 2023). W efekcie analiza objęła osiem dodatkowych sektorów, co daje łącznie 23 sektory, w których stosuje się PFAS.

Szacuje się, że w 2020 roku na rynek Europejskiego Obszaru Gospodarczego wprowadzono od 186 000 do 340 000 ton PFAS. Bez działań regulacyjnych, w latach 2025–2055 ilość ta może wzrosnąć do 27 milionów ton, z czego około 4,7 miliona ton mogłoby zostać uwolnione do środowiska podczas produkcji, użytkowania i utylizacji produktów zawierających PFAS.

Propozycja opcji ograniczeń obejmuje trzy możliwości:

Pełny zakaz – redukcja emisji o 96%, ale wiąże się z wysokimi kosztami społeczno-ekonomicznymi.

Ograniczenie z czasowymi wyłączeniami (RO2) – redukcja emisji o 83%, z uwzględnieniem wyłączeń dla sektorów, w których substytucja PFAS jest trudna w krótkim okresie (18 miesięcy od wejścia w życie regulacji). Opcja ta jest uznawana za bardziej zrównoważoną, minimalizującą negatywne skutki gospodarcze.

Kontynuacja użytkowania pod kontrolą – dla produkcji PFAS zaproponowano utrzymanie ich wytwarzania w kontrolowanych warunkach, z limitami emisji, aby zapewnić dostawy dla sektorów objętych wyłączeniami.

Dokument jest obecnie oceniany przez komitety ECHA ds. oceny ryzyka i analizy społeczno-ekonomicznej. Ich opinie, wraz z dokumentem bazowym, będą podstawą do decyzji podejmowanych przez Komisję Europejską i państwa członkowskie UE. Propozycja opiera się na zasadzie proporcjonalności, uwzględniając koszty związane z wprowadzeniem ograniczeń, dostępność alternatyw oraz potencjał redukcji emisji.

Propozycja ograniczenia PFAS w UE jest odpowiedzią na rosnące zagrożenie dla zdrowia i środowiska wynikające z ich trwałości i akumulacji. Zaktualizowany dokument, uwzględniający szerokie konsultacje, oferuje zrównoważone podejście, które ma zminimalizować emisje przy jednoczesnym łagodzeniu skutków gospodarczych. Ostateczne decyzje będą zależeć od dalszych analiz i konsultacji na poziomie unijnym.

PFASprawobezpieczeństwo