W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Mogą Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej "Polityce prywatności Cookies"

Rozumiem i zgadzam się

Naturalne alternatywy dla kontrowersyjnych związków

2025-02-13 / Autor: Anna Piotrowska, Protec Ingredia Polska, annapiotrowska@protecingredia.com

Opracowując receptury kosmetyczne formulatorzy często zastanawiają się, co wybrać: składniki naturalne, czy syntetyczne? Ma to szczególne znaczenie w przypadku rozwiązań surowcowych definiowanych jako „kontrowersyjne”.

Retinol

Jednym z najczęściej sprawiających kłopoty, ale pożądanym składnikiem kosmetycznym jest retinol. Jest to pochodna witaminy A, która w skórze przekształcana jest w kwas retinowy.

Retinol złuszcza naskórek i stymuluje procesy regeneracyjne w skórze. Poprawia produkcję białek strukturalnych (kolagenu i elastyny) i chroni przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych (UV). Efekty kosmetyczne polegają na redukcji zmarszczek, ujędrnieniu i wygładzeniu mikrorzeźby. Retinol stosowany jest również w leczeniu trądziku i łuszczycy. Stosowanie retinolu w kosmetykach jest ograniczone ilościowo, może on powodować bowiem podrażnienia, pieczenie i zaczerwienienie skóry. Uważa się, że retinolu nie powinny stosować kobiety w ciąży. Skóra po stosowaniu retinolu jest wrażliwa na promieniowanie UV, dlatego należy ją chronić przed słońcem, a preparaty zawierające retinol najbezpieczniej stosować wieczorem. Sam retinol jest również niezwykle wrażliwy na działanie promieniowania UV.

Często stosowanym zamiennikiem retionolu jest bakuchiol, otrzymywany naturalnie retinoid roślinny. Pozyskiwany jest z rośliny Bakuchi, znany w medycynie tradycyjnej jako środek do leczenia chorób skóry. Swoją popularność zyskał dzięki temu, że w przeciwieństwie do retinolu łagodzi stany zapalne skóry. Ma działanie regenerujące, ujędrnia i wygładza skórę. Nie powoduje foto-wrażliwości. Chroni zarówno włókna kolagenowe, jak i elastyny przed rozpadem spowodowanym działaniem wolnych rodników. Ma działanie podobne do retinolu, zmniejsza przebarwienia i objawy trądziku, nie powodując podrażnień. To powoduje, że jest niezwykle popularny w produktach kosmetycznych.

Innym bardzo ciekawym składnikiem, mogącym dorównać retinolowi, jest wyciąg olejowy ze skalnej samphiry (Crithmum maritimum), potocznie zwanej koprem morskim. Jest szeroko stosowany do gotowania jako marynata, ze względu na lekko słony smak z nutami selera, kopru włoskiego i skórki limonki, które pozostawiają w ustach pewną goryczkę. Omawiany wyciąg poprawia grubość naskórka i pobudza syntezę nowego kolagenu. Podobnie jak retinol zwiększa syntezę kolagenu I, w przeciwieństwie do retinolu zmniejsza jednak ekspresję MMP1, co ogranicza degradację włókien zewnątrzcząsteczkowego matriks. Działanie retinolu wpływa na strukturę warstw pośrednich i zagraża nawilżeniu skóry. Koper morski przyspiesza złuszczanie martwych komórek, nie niszcząc tej warstwy, jednocześnie zagęszcza i pogrubia naskórek (pobudza ekspresję CRABP-II).

W przeciwieństwie do stabilizowanego retinolu, olej z kopru morskiego nie wywołuje reakcji zapalnej. Redukując czynniki zapalne, wykazuje działanie łagodzące, stanowi zatem alternatywę dla retinolu dla każdego rodzaju skóry, nawet wrażliwej, przy stosowaniu dwa razy dziennie, rano i wieczorem.

Obie alternatywy są skuteczne i podobne w działaniu, obie eliminują także negatywne skutki działania retinolu. Wyciąg olejowy z kopru morskiego skuteczniej jednak przyspiesza odbudowę naskórka (ekspresja CRABP-II; Rysunek 3). Bakuchiol wspiera syntezę kolagenu o 47%, natomiast wyciąg olejowy z kopru morskiego – o 94%.