W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Mogą Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej "Polityce prywatności Cookies"

Rozumiem i zgadzam się

REKLAMA

Lepsze zarządzanie odpadami tworzyw chroni przed utratą zdrowia

2022-12-20

Plastics Europe Polska przypomina, iż odpady tworzyw to wartościowy materiał, który poprzez recykling mechaniczny i chemiczny można ponownie wykorzystać do wyprodukowania nowych wyrobów. W ten sposób realizowana jest podstawowa zasada zrównoważonego rozwoju – racjonalne wykorzystanie zasobów. To zaś przekłada się także na jakośc powietrza, a więc i na nasze zdrowie.

Organizacja, będąca głosem branży tworzyw sztucznych przekonuje, iż mimo zmian w prawodawstwie obowiązujących już od blisko dekady, postęp w zagospodarowaniu odpadów jest w naszym kraju zdecydowanie zbyt powolny. Według danych GUS, w roku 2021 zebrano u nas ok. 13,7 mln ton odpadów komunalnych, z czego z gospodarstw domowych ok. 11,7 mln ton. Na jednego mieszkańca przypadało średnio 360 kg zebranych odpadów komunalnych, czyli był to wzrost o 16 kg w porównaniu z 2020 rokiem. W ocenie ekspertów branży odpadowej ilość wytwarzanych odpadów komunalnych jest jednak o kilka milionów ton wyższa niż dane podawane przez GUS. Brakujące ilości to śmieci porzucone w środowisku zarówno przez mieszkańców, jak i nieuczciwych przedsiębiorców, ale też niestety odpady spalane w gospodarstwach domowych.

Jak podaje Plastics Europe Polska, większość odpadów komunalnych zbierana jest w postaci odpadów zmieszanych, a tylko niecałe 40% w zbiórce selektywnej, gdzie oddzielnie gromadzi się odpady z różnych materiałów (np. oddzielnie zbierane odpady szkła, papieru, tworzyw sztucznych). Taka zbiórka selektywna to pierwszy etap do uzyskania jakościowo dobrych surowców w procesie recyklingu. W przypadku odpadów tworzyw sztucznych pochodzących ze strumienia odpadów pokonsumenckich zbieranych selektywnie, a więc tych, które sami jako konsumenci wyrzucamy do odpowiedniego kosza, poziom recyklingu jest średnio 13 razy wyższy, niż gdy odpady tworzyw odzyskamy ze strumienia odpadów zmieszanych. Zatem im więcej odpadów w gospodarstwach domowych jest poprawnie segregowanych, tym więcej dobrych jakościowo surowców wtórnych zostanie przekazanych do zakładów recyklingu.

W odniesieniu do odpadów tworzyw sztucznych w Polsce w roku 2021 poprzez zbiórkę selektywną zebrano tylko ok. 522 tys. ton odpadów (dane GUS). Z kolei z danych Plastics Europewynika, że w dalszym ciągu spora część odpadów tworzyw nie jest ponownie wykorzystywana w procesach recyklingu bądź odzysku – w roku 2020 na wysypiska trafiło 42% pokonsumenckich odpadów tworzyw. Procesom odzysku energii w instalacjach przemysłowych poddano ok. 32%, a recyklingowi mechanicznemu jedynie 27%.

Plastics Europe Polska zwraca tez uwagę, iż kwestia odpadów łączy się z jakością powietrza, zaś zanieczyszczenie powietrza stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia, powodując przewlekłe choroby i przedwczesne zgony. Według najnowszego raportu Europejskiej Agencji Środowiskowej (EEA) w 2020 roku w Unii Europejskiej co najmniej 238 tys. osób przedwcześnie zmarło z powodu narażenia na zanieczyszczenie pyłem PM2,5 powyżej zalecanego przez WHO poziomu.

Polska należy do krajów o najbardziej zanieczyszczonym powietrzu. Oznacza to, że mamy najwięcej dni w roku z przekroczeniami poziomów zawartości pyłów zawieszonych i benzo(a)pirenu – najważniejszych czynników mających szkodliwy wpływ na układ oddechowy. Według raportu „Air Quality Atlas for Europe”polskie aglomeracje, takie jak Wrocław, Rzeszów, Lublin, Kraków, Kielce, Częstochowa, Bydgoszcz, Białystok, Warszawa, Poznań, Katowice i Łódź należą do tych o najbardziej zanieczyszczonym powietrzu w Europie.^.

Na większości terytorium Polski przeważający udział w zanieczyszczeniu powietrza ma tzw. niska emisja, czyli emisja spalin z domowych palenisk i kotłowni. Szczególnie widoczne jest to dla takich zanieczyszczeń powietrza, jak zawieszone pyły PM2,5 (udział niskiej emisji ponad 52%) lub rakotwórczego benzo(a)pirenu (udział niskiej emisji 91%). I w tym aspekcie pojawia się właśnie związek z odpadami tworzyw.

– Za te niechlubne wyniki w dużym stopniu odpowiadają emisje z palenisk gospodarstw domowych. Spalając nieprzeznaczone do tego odpady, w tym „plastiki”, czyli tworzywa sztuczne, emitujemy do powietrza pyły i inne szkodliwe substancje, przyczyniając się do zwiększenia zanieczyszczenia powietrza i to w naszym najbliższym otoczeniu, szkodząc zdrowiu swojemu, swoich bliskich i sąsiadów. Widząc katastrofalną jakość powietrza w Polsce, zarówno władze samorządowe, jak i centralne, a także organizacje obywatelskie, np. Polski Alarm Smogowy podejmują różnego rodzaju inicjatywy, aby wyeliminować główne źródło niskiej emisji – spalania niskiej jakości paliw stałych w urządzeniach niespełniających żadnych norm jakościowych, tzw. kopciuchach. Podejmuje się lokalne uchwały i przepisy zachęcające lub wręcz zmuszające mieszkańców do wymiany starych kotłów na nowe, ekologiczne źródła ciepła. Według Polskiego Alarmu Smogowego, w Polsce ponad 3 mln kopciuchów nadaje się do wymiany. Władze lokalne i centralne uruchomiły specjalne programy z dostępnym dla mieszkańców dofinansowaniem tej wymiany. Najbardziej znany jest Priorytetowy Program Czyste Powietrze realizowany Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który dofinansowuje mieszkańcom wymiany kopciuchów na nowoczesne źródła energii – komentuje – komentuje Anna Kozera-Szałkowska, dyrektor zarządzająca Plastics Europe Polska.