Kosmetyczne właściwości Acmella oleracea

• Strona główna
• Artykuły
• Kosmetyczne właściwości Acmella oleracea

2023-02-21  / Autor: Anna Ratz-Łyko, safety assessor, Cosmetics Safety Consulting, kontakt@cosmeticssafety.pl, www.cosmeticssafety.pl

Acmella oleracea (L.) R.K. Jansen (syn. Spilanthes acmella, Spilanthes oleracea) to roślina należąca do rodziny astrowatych (Asteraceae). Pochodzi z Ameryki Południowej, a obecnie jest spotykana w regionach tropikalnych i subtropikalnych, m.in. w obu Amerykach, Australii Północnej, Afryce, Indiach. Znana jest również pod różnymi nazwami, tj. Jambu, Paracress, jeżówka elektryczna czy znieczulecznik. Acmella oleracea jest wieloletnią rośliną o stożkowatych żółto-czerwonych kwiatach, osiągającą wysokość od 30 do 60 cm. Została odkryta w 1975 roku przez dr. Francoise’a Barbira’ego Freedmana w Peru, gdzie Indianie stosowali ją jako naturalny środek przeciwbólowy między innymi podczas ząbkowania, stąd Acmella oleracea nazywana jest potocznie „rośliną od bólu zęba”. Liczne badania potwierdziły, że ekstrakty z kwiatów, liści i łodygi Acmella oleracea wykazują m.in. działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwrodnikowe i przeciwdrobnoustrojowe. Ze względu na swoje właściwości cieszą się również coraz większą popularnością w produktach kosmetycznych, w których możemy spotkać ekstrakty z całej rośliny, kwiatów, łodygi lub liści (INCI: Acmella Oleracea Extract; Spilanthes Acmella Extract; Spilanthes Acmella Flower Extract, Spilanthes Acmella Flower Leaf/Stem Extract, Spilanthes Acmella Leaf Extract)[3]. Swoją popularność zawdzięcza przede wszystkim obecności substancji należących do grup alkiloamidów, flawonoidów i ich glikozydów, kwasów fenolowych, steroli, terpenów. W liściach, kwiatach i łodydze Acmella oleracea zidentyfikowano m.in. spilantol, kwas wanilinowy, kwas ferulowy, kwas izoferulowy, skopoletynę, rutynę, kwercetynę i jej pochodne glikozydowe, β-sitostenon, stigmasterol, β-kariofilen, β-pinen, mircen, tlenek kariofilenu, tymol, limonen.

Ze związków wyizolowanych z Acmella oleracea na szczególną uwagę zasługuje spilantol, występujący w stężeniu około 1% w liściach i kwiatach A. oleracea. Spilantol (syn. affinin) to wtórny metabolit roślinny zaliczany do grupy N-alkiloamidów, będący związkiem amfifilowym zbudowanym z reszty dziesięciowęglowego nienasyconego kwasu tłuszczowego, połączonej ugrupowaniem amidowym z 2-metylopropylem. Można go spotkać nie tylko w Acmella oleracea, ale także w Acmella ciliate, A. oppositifolia, A. radicans, A. brachyglossa, A. ciliate, A. oleracea, A. paniculata, A. uliginosa, Welelia parviceps i Heliopsis longipes. Dla spilantolu wykazano właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwrodnikowe i przeciwdrobnoustrojowe. Działanie przeciwdrobnoustrojowe, przeciwbólowe i przeciwzapalne spilantolu i ekstraktów z A. olerace wykorzystywane jest w produkcji żeli stomatologicznych, past do zębów i płynów po płukania jamy ustnej. Związek ten jest również stosowany jako dodatek do żywności, a jego bezpieczne maksymalne dzienne spożycie według oceny EFSA wynosi 0,4 μg/kg m.c. NOAEL z 90-dniowego badania toksyczności pokarmowej wynosi 23,4 mg/kg m.c./dzień. Brak danych na temat działania genotoksycznego w warunkach in vitro lub in vivo. Jednak w przypadku dwóch strukturalnie pokrewnych substancji (Deca-(2E,4E)-dienoic acid isobutyl-amide i N-Cyclopropyl (2E,6Z)-nonadienamide) dostępne badania wykazały brak działania genotoksycznego. Badania w warunkach in vitro i in vivo potwierdziły, że spilantol wykazuje zdolność do pokonania bariery naskórkowej, może również zwiększać przenikanie innych substancji.

CAŁA TREŚĆ DOSTĘPNA W "Chemia i Biznes. Rynek Kosmetyczny i Chemii Gospodarczej" nr 4/2022

"Chemia i Biznes. Rynek Kosmetyczny i Chemii Gospodarczej" to kwartalnik biznesowo-informacyjny z zakresu przemysłu kosmetycznego i środków czystości.

przemysł kosmetycznykosmetykiAcmella oleraceaflawonoidy, kwasy fenolowespilantol