Koncepcja zrównoważonego podejścia do całego łańcucha wartości

• Strona główna
• Artykuły
• Koncepcja zrównoważonego podejścia do całego łańcucha wartości

2014-09-08

Zastosowane kompleksowe podejście pozwala dokonać oceny całego łańcucha wartości w sześciu najważniejszych obszarach: surowce, producenci składników, dostawa, wytwórcy produktów higieny osobistej, działania i oczekiwania sprzedawców detalicznych i wreszcie użytkownicy końcowi.

Chemia dla zrównoważonej przyszłości
Dlaczego ciągle mówi się o zrównoważonym podejściu? Powszechność tego pojęcia wynika z coraz bardziej palących problemów, takich jak rosnąca liczba mieszkańców Ziemi, ograniczone zasoby i wynikająca stąd konieczność oszczędzania energii, zgodność ze środowiskiem oraz wiele innych kwestii. Dla coraz liczniejszej rzeszy konsumentów faktyczna czy choćby pozorna zgodność z zasadami zrównoważonego rozwoju jest jednym z czynników decydujących o zakupie określonych produktów higieny osobistej. Z kolei producenci i sieci handlowe realizują swoje własne strategie zrównoważonego rozwoju.

Aby pomóc producentom w jeszcze lepszym zaspokojeniu potrzeb użytkowników końcowych oraz aby przyczynić się do bardziej zrównoważonego rozwoju całej branży, specjaliści z działu Care Chemicals firmy BASF opracowali koncepcję Trigger Point. Koncepcja ta bierze pod uwagę cały łańcuch wartości produktu końcowego – począwszy od surowców, poprzez produkcję, transport i sprzedaż detaliczną, a skończywszy na użyciu produktu przez konsumenta. Na tej podstawie określa się obszary wymagające szczególnej uwagi i udoskonalenia w kategoriach zrównoważonego rozwoju.

Surowce podstawowe
Wybór surowca do wyrobu danego składnika uzależniony jest od konkretnej molekuły oraz jej zamierzonych funkcji i działania, ale ponadto także od rynku, na jaki dany produkt ma trafić. Przykładowo, w przypadku wyrobu emolientu lub emulgatora, można skorzystać zarówno ze źródeł odnawialnych, jak i petrochemicznych. Natomiast w przypadku filtrów słonecznych lub polimerów do stylizacji, pożądane efekty można uzyskać głównie dzięki petrochemii. W odniesieniu do źródeł odnawialnych, pierwszy etap wyboru surowca polega na określeniu klasy chemicznej (surowiec na bazie protein, olejów lub węglowodanów), a także rodzaju łańcucha węglowego potrzebnego w danym składniku. Łańcuch ten jest szczególnie istotny przy wyborze najbardziej odpowiedniego oleju roślinnego (np. olej palmowy, olej z ziaren palmowych, olej kokosowy, olej sojowy, olej rzepakowy). Należy przy tym brać pod uwagę kryteria zrównoważonego pozyskiwania surowców, takie jak między innymi dostępność danego surowca, podział korzyści wynikających z jego produkcji, zasady sprawiedliwego handlu, czy kryteria uprawy. Obecnie, wobec coraz większej presji cenowej i rosnącej konkurencji wśród produktów gotowych, istotną rolę zaczyna również odgrywać koszt surowca. Najczęściej wykorzystywanymi produktami odnawialnymi w branży produktów higieny osobistej są olej z ziaren palmowych i olej kokosowy. Oleje te charakteryzują się wyjątkowymi właściwościami chemicznymi, dostarczając półprodukty o odpowiedniej długości łańcuchach węglowodorowych, wykorzystywanych do wielkotonażowej produkcji surfaktantów i emolientów.

Realizując koncepcję zrównoważonego rozwoju, firma BASF postawiła sobie za cel, aby już od roku 2015 całość kupowanego przez nią oleju palmowego i z ziaren palmowych pochodziła ze źródeł certyfikowanych. W roku 2004 zawiązała się inicjatywa pod nazwą „Okrągły Stół na rzecz Zrównoważonego Pozyskiwania OlejuPalmowego” (Roundtable of Sustainable Palm Oil – RSPO), której celem jest dbanie o prawne, społeczne i ekologiczne aspekty produkcji oleju palmowego i z ziaren palmowych. W ramach inicjatywy opracowano system certyfikacji, dostosowany do specyfiki produktów wytwarzanych z oleju palmowego. BASF jest członkiem inicjatywy RSPO. Ze względu na kwestie społeczne i środowiskowe związane z produkcją oleju palmowego, zagadnieniu temu towarzyszy sporo kontrowersji. Właśnie dlatego RSPO, jako jedyna aktywnie działająca organizacja reprezentująca różne zainteresowane strony, odgrywa tak istotną rolę w tworzeniu bardziej zrównoważonej przyszłości.

Zupełnie inaczej niż w przypadku produktów wielkotonażowych bazujących na oleju wygląda sytuacja protein, takich jak hydrolizaty protein i ich pochodne. Istnieje wiele możliwych źródeł tego rodzaju substancji (pszenica, soja, a także wełna).

Kolejnym istotnym uwarunkowaniem w kontekście ekologicznego podejścia jest kwestia bioróżnorodności, zwłaszcza w przypadku roślin specjalnych rosnących na obszarach chronionych. Bioróżnorodność wymaga zrównoważonej eksploatacji i ochrony takich roślin, a także sprawiedliwego podziału korzyści wynikających z ich wykorzystania.

Producent składników
Producent składników dla branży kosmetycznej musi sprostać nie tylko surowym przepisom, ale także oczekiwaniom konsumentów i klientów w zakresie emisji z zakładu produkcyjnego, zanieczyszczenia wody, efektywnego wykorzystania zasobów, gazów cieplarnianych, oceny ryzyka itd. Dodatkowym czynnikiem jest wpływ na środowisko samego składnika. W zakresie ekologicznego podejścia, najistotniejsze obszary to bezpieczeństwo produktu i produkcji, klimat, energia i zasoby odnawialne. Osiągnięcie sukcesu wymaga stałego monitorowania postępów.

W kontekście opracowywania nowych składników na potrzeby rynku kosmetycznego pod uwagę należy wziąć kilka czynników. Przykładowo:

• Źródło surowca oraz technologię produkcji należy określić na wczesnym etapie procesu tworzenia produktu.
• W zakresie technologii produkcji, bardziej zrównoważoną alternatywą dla konwencjonalnych technologii produkcji może być biotechnologia, dzięki niższemu zużyciu energii, a często także dzięki wyższej jakości produktu.
• Wobec rosnącego znaczenia oszczędności energii producenci kosmetyków coraz częściej wybierają składniki przetwarzane na zimno.
• Jeżeli skuteczność danego składnika jest wyższa w niższym stężeniu, to jego użycie może być korzystne ze względów ekonomicznych, ekologicznych, toksykologicznych, jakościowych oraz zdrowotnych.
• Korzystny profil ekologiczny danego składnika sprawia, że można go używać w produktach posiadających eko-certyfikaty, takie jak Nordic Swan czy unijny Ecolabel.
• Odpowiednie surowce i technologie pozwalają zaklasyfikować dany składnik jako naturalny i ekologiczny.
• I wreszcie: celem jest opracowanie składników bardziej zrównoważonych od tych, które są już znane, bądź też porównywalnych składników spełniających co najmniej jedno z powyższych kryteriów.

Dostawa
Transport składników do producenta wyrobu gotowego może odbywać się drogą lądową, powietrzną lub morską. W zależności od dystansu, lokalizacji i wielkości przesyłki, nierzadko wykorzystuje się kilka różnych środków transportu (tzw. transport intermodalny). W porównaniu z transportem drogowym, transport intermodalny pozwala obniżyć emisję CO₂ o około 65%. Podejście zrównoważone można realizować także poprzez zwiększenie ilości towaru przewożonego w ramach tego samego kursu. Przykładowo, przewiezienie towaru ciężarówką 15-tonową może obniżyć emisję CO₂ o 23% w porównaniu z ciężarówką 5-tonową.

Ponadto, współpraca pomiędzy różnymi uczestnikami tego samego łańcucha wartości może zwiększyć ich wkład w tworzenie zrównoważonego systemu dostaw.

Producent kosmetyków
O ile obecnie ekologiczne podejście może wciąż stanowić szansę biznesową i być sposobem na wyróżnienie wśród innych producentów produktów higieny osobistej, o tyle prędzej czy później stanie się ono koniecznością. Zaangażowanie ze strony branży kosmetycznej jest coraz większe, co widać na przykładzie wskazania przez nią obszarów wymagających poprawy, a także tworzenia wewnętrznych celów, strategii i programów zrównoważonego rozwoju, które często są podawane do publicznej wiadomości w celu zwiększenia przejrzystości działania.

CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 2/2014 KWARTALNIKA "CHEMIA I BIZNES. RYNEK KOSMETYCZNY I CHEMII GOSPODARCZEJ". ZAPRASZAMY.

przemysł kosmetycznykosmetykiRSPO zrównoważony rozwój