Kadzidłowiec indyjski, jako ziołowy składnik aktywny stosowany w kosmetykach

• Strona główna
• Artykuły
• Kadzidłowiec indyjski, jako ziołowy składnik aktywny stosowany w kosmetykach

2023-10-19  / Autor: Weronika Goździcka, Agnieszka Kulawik-Pióro, Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Chemii i Technologii Organicznej

Związek między Ajurwedą, środkami przeciwstarzeniowymi i kosmeceutykami zyskuje na znaczeniu w sektorze urody, zdrowia i dobrego samopoczucia. Na bazie ziół zostało stworzonych szereg preparatów, takich jak olejki, mydła, wody ziołowe, pudry, proszki. Ajurwedyjskie kosmeceutyki wyróżnia bogactwo naturalnych składników w składzie, szeroka dostępność, bezpieczeństwo oraz minimalizacja niepożądanych reakcji skórnych. Kosmetyki te są zaprojektowane tak, aby mogły być stosowane w zapobieganiu różnym problemom skórnym, m.in. pierwsze oznaki starzenia się skóry, przebarwienia pigmentacyjne, blizny, wrażliwość skóry, zasinienia pod oczami, łupież, czy też odbudowa uszkodzonych włosów. Dodatkowo, na korzyść przemawia ich działanie na poziomie komórkowym oraz wspomaganie naturalnych procesów zachodzących w skórze. Obserwowane trendy w recepturowaniu produktów przeciwdziałających starzeniu się skóry zmierzają w kierunku pozyskiwania i wprowadzania do receptury nowych ekstraktów roślinnych i składników botanicznych w oparciu o ich tradycyjne zastosowania lecznicze. Jednym z najstarszych ziół znanych w ajurwedzie, gdzie stosowano żywicę, jak i korę, jest kadzidłowiec indyjski – Boswellia serrata.

Opis gatunku

Boswellia serrata (kadzidłowiec indyjski, Salai Guggal, Olibanum indicum, indyjskie kadziło, Indian frankincense) jest niewielkim, rozgałęzionym drzewem z rodziny Burseraceae (osoczynowatych), występującym w Indiach, Afryce Północnej, Azji czy na Bliskim Wschodzie. Najbardziej znanymi gatunkami kadzidłowca są: Boswellia carteri Birdwood i Boswellia serrata Roxburgh. To właśnie w Indiach od starożytności kadzidłowiec indyjski wykorzystywany był do leczenia różnych schorzeń, takich jak reumatyzm, choroby skóry, przewodu pokarmowego czy układu oddechowego. Ponadto był stosowany do produkcji kadzidła, kadzenia i balsamowania podczas obrzędów ofiarnych i codziennych rytuałów. Według wierzeń Boswellia serrata chroniła dusze przed wpływem złych duchów. Drzewo to może mierzyć do 18 m wysokości i między 1,5-2,4 m szerokości. Posiada ząbkowate liście mające długość około 30-45 cm oraz cienką zielonoszarą, czerwoną lub żółtą korę. Po nacięciu lub naturalnym pęknięciu kory otrzymuje się z niego oleożywicę – Olibanum. Żywica ma złotożółty kolor, intensywny zapach i z czasem przekształca się w drobne, zbite kropelki. W celu pozyskania surowca o jak najwyższej jakości pobiera się go najczęściej na przełomie marca i kwietnia, z  jednego drzewa tylko przez okres trzech lat. Następnie roślina potrzebuje czasu na regenerację, aby móc ponownie korzystać z jej dobroczynnych właściwości. W handlu oleożywica dostępna jest w postaci grudek, granulatu lub proszku.

Skład chemiczny

Kadzidłowiec indyjski w swoim metabolizmie wytwarza kwasy boswelliowe, o strukturze pięciocyklicznych triterpenów, uważane za najważniejsze składniki aktywne w oleożywicy. Kwasy te są typu oleananu (kwas a-bosweliowy (Rysunek 1a)) i ursanu (kwas b-bosweliowy (Rysunek 1b)]). Znane są również: kwas acetylo-alfa-bosweliowy, kwas acetylo-beta-bosweliowy, kwas 11-alfa-hydroksy-beta-bosweliowy i kwas 3-acetylo-11-keto-beta-bosweliowy. Stanowią one 30-60% składu oraz mają udowodnione działanie przeciwnowotworowe, przeciwbakteryjne, przeciwutleniające.

Rodzaj i ilość związków obecnych w oleożywicy jest determinowana przez jej pochodzenie botaniczne oraz zastosowaną metodę jej pozyskiwania. Obecność różnorodnej gamy związków chemicznych w kadzidłowcu indyjskim warunkuje jego właściwości i zastosowanie w branży medycznej, w tym biomedycynie, celach religijnych, przemyśle perfumeryjnym, aromaterapii i kosmetykach.

CAŁA TREŚĆ DOSTĘPNA W "Kosmetyki i Detergenty" nr 3/2023

"Kosmetyki i Detergenty" (wcześniej "Chemia i Biznes. Rynek Kosmetyczny i Chemii Gospodarczej") to kwartalnik biznesowo-informacyjny z zakresu przemysłu kosmetycznego i środków czystości.

przemysł kosmetycznykosmetykikadzidłowiec indyjskiskładniki aktywne