Grupa Azoty ZAK: 30 lat na rynku alkoholi OXO

• Strona główna
• Artykuły
• Grupa Azoty ZAK: 30 lat na rynku alkoholi OXO

2016-05-25

W 1986 r. wybudowano w Kędzierzynie – Koźlu wytwórnię alkoholi OXO (2-etyloheksanolu, izobutanolu i n-butanolu) oraz wytwórnię gazu syntezowego i wodoru. Prace prowadzące do powstania instalacji trwały cztery lata, a przedsiębiorstwo z Opolszczyzny bazowało na technologii dostarczonej przez Davy Process. Aby uruchomienie instalacji odbyło się sprawnie, osoby pracujące przy budowie zostały potem zatrudnione przy eksploatacji inwestycji. Ponadto część kadry przeszkolono w Stanach Zjednoczonych, gdzie w Teksasie działała już podobna wytwórnia alkoholi OXO należąca do Dow Chemicals.

Kędzierzyńska fabryka, tuż po swoim otwarciu w drugiej połowie lat 80., była jedną z trzech największych tego typu na świecie. Jej zdolności wytwórcze określono na 100 tys. ton 2-etyloheksanolu rocznie; 20 tys. ton n-butanolu oraz 13,5 tys. ton izobutanolu. Więcej alkoholi OXO produkowało się wtedy jedynie w Republice Federalnej Niemiec i w USA.

Po 10 latach od inauguracji jednostki, we współpracy z Davy Process, rozpoczął się etap modernizacji i rozbudowy wytwórni. Celem było podniesienie zdolności produkcyjnych. Prace sfinalizowano w 1998 r. Już w następnym roku w zakładach zainicjowano produkcje ftalanu dwuizobutylu (DIBP), który na rynku plastyfikatorów funkcjonował pod nazwą Oxoplast IB.

Kolejnym krokiem milowym w rozwoju kędzierzyńskiego segmentu OXO było wprowadzenie do oferty w 2010 r. pierwszego ftalanu wyższego rzędu, czyli ftalanu 2-propyloheopylowego. Ten produkt na rynek plastyfikatorów trafił pod nazwą Oxoplast H. W tym samym okresie, jako jedna z pierwszych firm w Europie, ZAK przystąpił do produkcji nieftalanowego plastyfikatora na bazie kwasu PTA. Ostatnim i najważniejszym jak do tej pory etapem budowy pozycji Grupy Azoty ZAK w sektorze plastyfikatorów było jednak oddanie do użytku wielkotonażowej instalacji do produkcji nieftalanowych plastyfikatorów marki Oxoviflex. Jednostka o mocach wytwórczych 50 tys. ton rocznie rozpoczęła swoją pracę w 2015 r.

Dzisiaj segment OXO to jeden z kluczowych biznesów Grupy Azoty. Firma jest jedynym w Polsce i piątym największym w Europie producentem alkoholi OXO oraz plastyfikatorów. W segmencie alkoholi OXO posiada 12% udziałów w rynku europejskim, zaś w segmencie plastyfikatorów 5%. Jej nominalne moce wytwórcze w przypadku alkoholi OXO wynoszą 225 tys. ton rocznie, a w przypadku plastyfikatorów 86 tys. ton. Jeśli chodzi o dalszy rozwój segmentu, to zakłada on kontynuację prac badawczych w kierunku poszerzenia palety wytwarzanych plastyfikatorów nieftalanowych, w tym również pochodzenia biologicznego.

Analizując aktualną sytuację w branży zauważyć trzeba, że rynek europejski charakteryzuje się nadpodażą produktową i to zarówno w odniesieniu do alkoholi OXO, jak i plastyfikatorów. Wpływ na to ma import z Rosji, Turcji oraz Azji. Producenci zmagają się z silną konkurencją. Co więcej niektóre firmy z naszego kontynentu z powodu trudności z lokowaniem produktów w Chinach stale poszukują nowych miejsc dostaw. Dodatkowo w ostatnich miesiącach miały miejsce ograniczenia produkcyjne w wyniku ogłoszonych sił wyższych przez producentów PCW. Znacząco ograniczyło to poziom wykorzystania alkoholi OXO i plastyfikatorów w aplikacjach do PCW.

Produkowany w Kędzierzynie - Koźlu plastyfikator marki Oxoviflex to odpowiedź firmy na zapotrzebowanie na plastyfikatory nieftalanowe zgłaszane przez rynek przetwórstwa polichlorku winylu. Może być on stosowany w produktach mających bezpośredni kontakt z żywnością i w zabawkach. Jest efektem reakcji 2-EH oraz kwasu PTA. Drugi z plastyfikatorów powstających w spółce – Oxoplast Medica – jest z kolei odpowiedzią na zapotrzebowanie na PCW pochodzące z branży medycznej i jest stosowany głównie do wyrobu woreczków na krew.

Jeśli chodzi natomiast o alkohole OXO wytwarzane w Grupie Azoty ZAK, to głównym wyrobem jest 2-etyloheksanol (2-EH), który trafia do producentów dodatków paliwowych, plastyfikatorów, akrylanów. Drugim co do wielkości produkcji alkoholem OXO jest n-butanol, który spełnia wymogi w zakresie przetwórstwa do akrylanów, octanów, rozpuszczalników oraz innych substancji stosowanych w przemyśle farb i lakierów. Z kolei izobutanol, będący efektem przetwórstwa aldehydu masłowego, znajduje swe zastosowanie w rozpuszczalnikach lub mieszankach rozpuszczalnikowych stosowanych w farbach i lakierach.

ZAKalkohole oxoplastyfikatoryrocznice