Europejska gospodarka o obiegu zamkniętym w globalnym kontekście

• Strona główna
• Artykuły
• Europejska gospodarka o obiegu zamkniętym w globalnym kontekście

2025-11-16

Wiele unijnych polityk wywodzi się z Planu działań na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym (CEAP). Choć wprowadził on liczne inicjatywy, zbyt duży nacisk na liczbę zamiast na jakość celów sprawił, że część z nich okazała się trudna do praktycznego wdrożenia, egzekwowania i realizacji.

W obecnej sytuacji – gdy Europa zmaga się z wysokimi cenami energii, stagnacją gospodarczą i przenoszeniem produkcji poza UE – stworzenie rzeczywistego rynku produktów cyrkularnych i zrównoważonych staje się warunkiem koniecznym. Tylko w ten sposób rozwiązania oparte na obiegu zamkniętym mogą stać się konkurencyjne, a strategiczny europejski przemysł chemiczny pozostanie na Starym Kontynencie.

Projekty cyrkularne borykają się z poważnymi barierami finansowymi: brakiem popytu, osłabioną konkurencyjnością, niejasnymi ramami regulacyjnymi i niewystarczającym wsparciem publicznym. To wszystko podnosi ryzyko inwestycyjne i pogarsza opłacalność projektów.

- Dlatego kluczowe jest pełne zsynchronizowanie wszystkich polityk UE z celami strategicznymi, tak by europejski sektor chemiczny mógł stać się jednocześnie bardziej cyrkularny i bardziej konkurencyjny. Europa powinna wzmocnić swoją strategiczną autonomię nie tylko w zakresie krytycznych surowców mineralnych, ale także chemikaliów i tworzyw sztucznych. Służyć temu może promowanie europejskich źródeł cyrkularnego węgla (circular carbon feedstock) oraz surowców wtórnych spełniających porównywalne standardy zrównoważonego rozwoju w produktach wprowadzanych na unijny rynek. Takie działania wzmocnią jednolity rynek, autonomię strategiczną i konkurencyjność UE, jednocześnie ograniczając problem odpadów w Europie i tworząc realne modele biznesowe dla producentów i recyklerów, którzy dziś zmagają się z brakiem popytu na materiały z surowców wtórnych - brzmi stanowisko Europejskiej Rady Przemysłu Chemicznego (Cefic).

Ustawa o gospodarce o obiegu zamkniętym (Circular Economy Act – CEA) ma stać się filarem unijnego Clean Industrial Deal. Jak wynika z konsultacji Komisji Europejskiej, akt ten przewiduje m.in. utworzenie jednolitego rynku surowców wtórnych, harmonizację kryteriów końca odpadu (end-of-waste) i produktu ubocznego oraz uproszczenie systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP).

Cefic w pełni popiera te ambicje, podkreślając konieczność spójności regulacyjnej w całym prawodawstwie UE oraz stworzenia warunków sprzyjających symbiozie przemysłowej, innowacjom i inwestycjom.

- Dzięki powiązaniu efektywności cyrkularnej z konkurencyjnością CEA może odblokować modele biznesowe dla gospodarki o obiegu zamkniętym, zwiększyć skalę wykorzystania surowców cyrkularnych i wesprzeć transformację w kierunku neutralnej klimatycznie i zasobooszczędnej gospodarki europejskiej. Cefic zwraca jednocześnie uwagę, że niektóre proponowane w konsultacjach rozwiązania mogą mieć sens krótkoterminowy, inne zaś długoterminowy – obecny format konsultacji nie pozwala jednak na oddanie tych niuansów - czytamy w oświadczeniu Cefic.

W związku z tym europejskie stowarzyszenie przemysłu chemicznego apeluje o:

- Utworzenie jednolitego rynku surowców wtórnych poprzez harmonizację kryteriów końca odpadu i produktu ubocznego oraz wprowadzenie uproszczonych, odpornych na przyszłość systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta wspierających cyrkularność we wszystkich sektorach.

- Zwiększenie skali wykorzystania surowców cyrkularnych w celu wzmocnienia zrównoważonych cykli węglowych i transformacji przemysłowej neutralnej klimatycznie – poprzez harmonizację kryteriów zrównoważonego rozwoju, wprowadzenie celów dotyczących zawartości cyrkularnej oraz wsparcie technologii surowców cyrkularnych.

- Umożliwienie różnorodności technologicznej i dostosowanych podejść w poszczególnych łańcuchach wartości produktów, z uwzględnieniem specyfiki sektorowej.

- Wzmocnienie modelu biznesowego gospodarki o obiegu zamkniętym poprzez spójne regulacje i warunki sprzyjające inwestycjom, które chronią konkurencyjność i odporność europejskiego przemysłu chemicznego, promują symbiozę przemysłową i innowacje – w tym przyspieszenie i uproszczenie procedur pozwoleniowych dla rozwiązań cyrkularnych.

Według Cefic tylko kompleksowe i spójne podejście pozwoli Europie zbudować prawdziwie konkurencyjną gospodarkę o obiegu zamkniętym, która wzmocni zarówno jej pozycję strategiczną, jak i pozycję gospodarczą na globalnym rynku.

gospodarka obiegu zamkniętegoprzemysł chemicznyCefic