ESG w firmach chemicznych

• Strona główna
• Artykuły
• ESG w firmach chemicznych

2023-12-28  / Autor: Dominik Wójcicki

Dopasowywanie modeli biznesowych do ESG

W styczniu 2023 roku weszła w życie dyrektywa o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD), zwiększająca zakres odpowiedzialności firm w wymiarze ESG. Raportowanie zrównoważonego rozwoju zgodnie z CSRD ma opierać się na nowych, jednolitych standardach.

Wydaje się, że szczególnie dużym wyzwaniem dla polskich firm chemicznych może być sprostanie wymogom dotyczącym zmian klimatu ze względu na wysoką emisyjność i stosunkowo wysoką energochłonność polskiej gospodarki na tle gospodarek unijnych, a także bioróżnorodności ze względu na ograniczone doświadczenia w określaniu zależności pomiędzy działalnością przedsiębiorstw a bioróżnorodnością. Osobnym wyzwaniem będzie kwestia gospodarki obiegu zamkniętego z uwagi na pewne opóźnienia we wdrażaniu niektórych przepisów unijnych do polskiego prawa, a także konieczność transformacji modeli biznesowych w oparciu o zasady cyrkularności.

Aktualnie widać już, że firmy zaczęły dostosować swoje modele biznesowe do nowych wymogów środowiskowych, co oznacza konieczność podjęcia działań na bardzo wielu płaszczyznach. Dla przykładu mogą to być inwestycje we własne OZE, modernizacje linii produkcyjnych, zmiany struktury surowcowej, minimalizacja strumienia odpadów, zmiany dostawców lub odbiorców, przeprojektowanie produktów czy dogłębna zmiana profilu firmy. Konieczność transformacji energetycznej to szczególnie duże obciążenie dla sektorów energochłonnych i wysokoemisyjnych, a takim jest właśnie produkcja chemikaliów.

Niemniej, spoglądając na przyjęte w firmach chemicznych strategie, dostrzec można w większości zrozumienie dla nadchodzących zmian, co ma odzwierciedlenie choćby w rozmaitych katalogach zadań, które przedsiębiorstwa chemiczne zamierzają realizować, by sprostać wymaganiom. Naturalnie jest też pewna liczba podmiotów, które się ograniczą jedynie do wymaganego prawem raportowania, być może nawet niezbyt precyzyjnego i traktowanego po macoszemu, ale co do zasady największe firmy zapewniają, że do sprawy podejdą poważnie i nie będą stosować greenwashingu.

– Doskonale wiemy, z jak ogromną odpowiedzialnością wiąże się działalność w branży chemicznej. Kwestie zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialnego biznesu mają dla nas charakter strategiczny. Za nadzór nad procesem zarządzania zrównoważonym rozwojem odpowiedzialni są prezes zarządu oraz – w poszczególnych obszarach kompetencji – członkowie zarządu. Ze względu na fakt, że zrównoważony rozwój dotyczy wszystkich obszarów działalności Grupy Azoty, w proces zaangażowani są również przedstawiciele spółki z różnych departamentów i szczebli. Jesteśmy sygnatariuszem Partnerstwa na rzecz Realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ. Cele te mają różnorodny charakter, a proces ich osiągania oraz ich realizacja jest monitorowany na całym świecie z użyciem odpowiednich wskaźników. Priorytetem Grupy Kapitałowej w perspektywie 2030 roku będzie zrównoważony rozwój, realizowany poprzez podejmowanie działań mających na celu ochronę środowiska, troskę o społeczeństwo oraz odpowiedzialne zarządzanie ładem korporacyjnym. Dotychczas podejmowane działania w tych obszarach zostały ustrukturyzowane w ramach strategii ESG Grupy Azoty, która bazuje na zdefiniowanych pięciu filarach strategicznych. Podejmowane działania będą kontrybucją do realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju 2030 określonych przez ONZ, a potwierdzeniem znaczenia odpowiedzialności środowiskowej i społecznej jest strategiczny projekt korporacyjny „Zielone Azoty” – mówił dwa lata temu Tomasz Hinc, prezes Grupy Azoty, gdy firma ogłaszała przyjęcie swojej Strategii Zrównoważonego Rozwoju, w której sporo miejsca poświęcono kwestiom ESG.

Czas zatem na konkretne spojrzenie na to, co w kontekście polityki ESG chcą robić polskie przedsiębiorstwa chemiczne. Każde zobowiązanie poszczególnej firmy winno być bowiem mierzalnym celem.

E

– Zarządzanie kwestiami klimatu jest głównym elementem zrównoważonego rozwoju w Grupie Orlen. Dotychczasowe standardy i systemy zarządzania zmieniliśmy w kierunku strategicznych działań, które zmniejszają wpływ koncernu na zmiany klimatu, a także dostosowują modele biznesowe do fizycznych konsekwencji tych zmian na aktywa firmy – informuje Orlen.

W 2020 roku płocki koncern ogłosił swoją strategię dekarbonizacji z konkretnymi zobowiązaniami dotyczącymi redukcji emisji CO₂ i osiągnięcia neutralności klimatycznej. To właśnie dekarbonizacja jest głównym obszarem działań, które w temacie wpływu na środowisko zamierzają podejmować krajowe przedsiębiorstwa.

– Zrównoważony rozwój zajmuje istotne miejsce w budowie koncernu multienergetycznego i realizacji strategii ORLEN2030. Nowa strategia biznesowa jest odpowiedzią na zmieniające się otoczenie wynikające z globalnego kryzysu klimatycznego. Wzmacnia odporność modeli biznesowych na zmiany klimatu i ich konsekwencje w całym łańcuchu wartości. W ciągu najbliższej dekady przeznaczymy ok. 30 mld zł na inwestycje zrównoważonego rozwoju, w tym nowe modele biznesowe – dodają przedstawiciele koncernu.

Orlen zadeklarował cel osiągnięcia neutralności emisyjnej w 2050 roku. W ramach dochodzenia do tego celu, do 2030 roku o 20% zredukuje emisję CO₂ z obecnych aktywów rafineryjnych i petrochemicznych oraz o 33% CO₂ /MWh z produkcji energii elektrycznej. Jego strategia w zakresie dążenia do neutralności emisyjnej oparta jest na czterech filarach: efektywności energetycznej produkcji, zeroemisyjnej energetyce, paliwach przyszłości oraz zielonym finansowaniu.

Dekarbonizacja to również cel stawiany sobie przez CIECH. W części środowiskowej jego strategia ESG koncentruje się właśnie na tym zagadnieniu.

– Strategię dekarbonizacji realizujemy od 2019 roku. Łącząc duże inicjatywy polegające m.in. na wprowadzeniu gazu do miksu energetycznego czy pozyskiwaniu pary z instalacji do termicznego przetwarzania odpadów, z dziesiątkami mniejszych działań, chcemy do 2026 roku obniżyć emisyjność o co najmniej jedną trzecią. Rozwijamy własne innowacyjne technologie oraz liczymy w perspektywie kilkunastu lat na komercjalizację nowych rozwiązań, takich jak wykorzystanie wodoru, małych reaktorów jądrowych czy wydajnych magazynów energii – mówi Mirosław Skowron, członek zarządu CIECH SA.

CIECH zamierza zmniejszyć emisje CO₂ o 33% do 2026 roku w porównaniu do roku bazowego 2019. Zobowiązał się także do całkowitego wyeliminowania węgla z produkcji energii elektrycznej i cieplnej na potrzeby procesów produkcyjnych do 2033 roku. Częścią firmowej strategii energetyki jest redukcja emisji o 1/3 do 2026 roku. Osiągnie to, zmniejszając stopniowo wykorzystanie wysokoemisyjnych paliw kopalnych. Wspólnie z partnerami pracuje CIECH nad budową instalacji termicznego przetwarzania odpadów w Inowrocławiu. Rozważa ponadto wykorzystanie biomasy jako paliwa oraz analizuje możliwość wykorzystania gazu ziemnego, choć wskutek zmian ekonomicznych i politycznych paliwo to straciło na atrakcyjności. Oprócz tego pracuje wciąż nad swoją efektywnością energetyczną i procesową.

W ocenie firmy, osiągnięcie całkowitej neutralności klimatycznej będzie jednak wymagało zastosowania technologii, które obecnie nie zostały jeszcze wdrożone na skalę przemysłową. Ważną kwestią w etapie przejściowym na drodze do neutralności klimatycznej ma być również ograniczanie zużycia węgla jako surowca energetycznego.

Podobne cele dekarbonizacyjne przyjęła Grupa Azoty. W perspektywie 2030 roku jest to redukcja emisji CO₂ dla energetyki Grupy Azoty względem 2020 roku o 34%; redukcja emisji energii kupionej względem 2020 roku o 51%; spadek zużycia węgla względem 2020 roku o 65%; jak również wdrożenie technologii recyklingu wraz z wykorzystaniem odpadów i obniżenie śladu węglowego organizacji.

S

Social rozumiane jest jako podejście dotyczące wpływu przedsiębiorstwa na wszystkie grupy społeczne (interesariuszy) objęte jego oddziaływaniem. Będą to pracownicy danej spółki; społeczności, z którymi wchodzi ona w interakcje; konsumenci jej wyrobów; różne grupy w łańcuchu produktowym i łańcuchu dostaw. Reasumując: chodzi tutaj o komunikację zewnętrzną firm, ich relacje z partnerami biznesowymi oraz tworzone warunki zatrudnienia.

O ile w przypadku E stosunkowo łatwiej przyjąć jakieś mierzalne kryteria, o tyle w odniesieniu do litery S jest to o wiele trudniejsze. Tym samym więc i cele stawiane sobie przez przedsiębiorstwa są mniej ostre. Będąc nieprzychylnym, można byłoby nawet powiedzieć, że chodzi o wpisywanie przeróżnych zadań, których wykonanie trudno empirycznie zweryfikować.

Prześledźmy to na przekładzie celów zapisanych w strategii Grupy Azoty. W perspektywie roku 2030 zakładają one: kształcenie rolników m.in. w zakresie zrównoważonego rolnictwa; wsparcie ośrodków naukowych w zakresie organizacji praktyk, staży i przekazywanie wiedzy; cykliczny dialog z najbliższym otoczeniem i realizację najważniejszych założeń; wsparcie lokalnych stowarzyszeń, grup i inicjatyw działających zgodnie z wartościami etycznymi Grupy Azoty; zaangażowanie społeczne i sponsoring; zwiększenie roli CSR w kulturze korporacyjnej firm, w tym wolontariat pracowniczy ukierunkowany na wsparcie instytucji społecznych; rozwój narzędzi komunikacyjnych celem zwiększenia świadomości lokalnej społeczności na temat charakteru działalności Grupy Azoty, w tym płaszczyzny bezpieczeństwa.

CAŁA TREŚĆ DOSTĘPNA W "Chemia i Biznes" nr 5/2023

"Chemia i Biznes” to dwumiesięcznik biznesowo-gospodarczy, stworzony z myślą o firmach poszukujących rzetelnej, aktualnej i profesjonalnie przygotowanej informacji na temat rynku chemicznego i sektorów powiązanych.

CAŁA TREŚĆ DOSTĘPNA W "Chemia i Biznes" nr 5/2023

"Chemia i Biznes” to dwumiesięcznik biznesowo-gospodarczy, stworzony z myślą o firmach poszukujących rzetelnej, aktualnej i profesjonalnie przygotowanej informacji na temat rynku chemicznego i sektorów powiązanych.

ESGCIECHOrlenGrupa Azotyprawozrównoważony rozwójprzemysł chemiczny