Dystrybucja tworzyw w Polsce

• Strona główna
• Artykuły
• Dystrybucja tworzyw w Polsce

2024-11-14  / Autor: Dominik Wójcicki

Postanowiliśmy zbadać polski rynek dystrybucji tworzyw sztucznych, tak by zidentyfikować na nim firmy generujące największe przychody i zyski, jak też przedsiębiorstwa, które obsługują mniejszą liczbę klientów i przez to uzyskują niższe wartości sprzedaży i zysku.

Do naszej analizy wykorzystaliśmy publicznie dostępne dane finansowe za rok 2022 – z powodów metodologicznych jest to ostatni rok, za który takie dane w tej chwili istnieją. Sprawdziliśmy je dla około 20 spółek, przy czym niektóre, jak choćby Brenntag, prowadzą działalność sprzedażową związaną nie tylko z tworzywami sztucznymi, ale też sprzedażą znacznie szerszej palety surowców chemicznych. Pominęliśmy te firmy, które wprawdzie tworzywa sprzedają, ale stanowią one minimalny udział w strukturze przychodów i trudno taką firmę zakwalifikować do omawianej kategorii.

Struktura polskiego rynku dystrybucji tworzyw jest taka, iż wyraźnie dominują na nim spółki z kapitałem zagranicznym, dla których Polska to tylko jeden z kierunków działań. Będąc organizacją międzynarodową, łatwiej jest po prostu pozyskiwać partnerów, których tworzywa będzie się następnie sprzedawać. Akurat przemysł produkcji tworzyw sztucznych jest stosunkowo silnie skoncentrowany, bariera wejścia do sektora jest bardzo wysoka, a producenci tworzyw mają zawarte wieloletnie umowy handlowe z korporacjami międzynarodowymi. Dlatego też ciężko myśleć o rozpoczęciu działalności w segmencie dystrybucyjnym od zera.

Klientami dla dystrybutorów tworzyw sztucznych są rzecz jasna przetwórcy. W Polsce to ogromny sektor, złożony zarówno z koncernów, jak i średniej wielkości firm, czy też ogromnej liczby małych, kilkuosobowych podmiotów. Łącznie na przetwórstwo tworzyw składa się w naszym kraju ponad 8 tys. firm. Tak silne rozproszenie stanowi wyraźny ewenement na rynku europejskim. Około 15% wszystkich przetwórców w UE to bowiem firmy polskie. Tak duża sieć wytwórców elementów z tworzyw w oczywisty sposób determinuje także kształt rynku dystrybucyjnego.

Rynek przetwórstwa tworzyw sztucznych cechuje rzecz jasna silna konkurencja. Ciągły wzrost możliwości magazynowania coraz większej ilości surowców przez dystrybutorów tworzyw sprawia, że rosną możliwości zakupów całopojazdowych, co ma istotny wpływ na niższe ceny zakupu tworzyw i w konsekwencji podnosi ryzyko spadku marż realizowanych na tym asortymencie.

W ostatnich kwartałach mieliśmy w branży silne załamanie popytu pochodzącego z sektora motoryzacyjnego, od zawsze wiodącego konsumenta tworzyw, co przekładało się pośrednio także na wyniki osiągane przez firmy dystrybucyjne. Istnieje ryzyko, iż brak szybkiego i znaczącego odrodzenia w tym segmencie będzie skutkować wyższym niż dotychczas spadkiem marż i pogorszeniem się wyników finansowych firm sprzedających tworzywa. Stąd też stałe poszukiwania przez dystrybutorów takich odbiorców tworzyw, którzy będą je stosować do rozmaitych aplikacji, tak by dystrybutorzy mogli zdywersyfikować kierunki swojej sprzedaży i w ten sposób jak najlepiej bronić się przez pogarszaniem się koniunktury w wybranych grupach przetwórców.

Uczciwie jednak patrząc, pomimo skarg ze strony sprzedawców tworzyw na branżowe trudności, wciąż jest to rynek, który pozwala na regularną poprawę wyników finansowych. Analizując te za 2022 r., a więc za rok naznaczony wybuchem wojny i kryzysem energetycznym, w większości przypadków dostrzegaliśmy wzrost przychodów i zysku w porównaniu z rokiem 2021. Ten był wprawdzie rokiem pandemii, ale w czasie pandemii niektóre segmenty, jak choćby opakowalnictwo, przeżywało wzmożony popyt.

Na tak wysoce konkurencyjnym rynku, jak ten opisywany w tekście, permanentną cechą jest ryzyko zmian cen nabywanych surowców, co niedawna presja inflacyjna jeszcze tylko nasiliła. Wyróżnikiem całego światowego rynku przetwórstwa tworzyw sztucznych jest występowanie okresowych niedoborów niektórych surowców, co w pewnych sytuacjach może prowadzić do znaczących skoków cenowych. Przykładowo, gdy wybuchła wojna na Ukrainie, to jak pamiętamy spowodowała gwałtowne zmiany ceny ropy i gazu, co z kolei miało bezpośredni wpływ na wzrost ceny tworzyw. Jednocześnie, po spowolnieniu w branży przemysłowej, które miało miejsce w wyniku pandemii, nastąpiło w tym samym czasie, co wybuch wojny, ożywienie i wzrost popytu na surowce do produkcji. Dystrybutorzy stanęli zatem w obliczu problemów pozyskania odpowiedniej ilości surowca u producentów, przy jednoczesnym wzroście cen surowca oraz długich terminów dostaw.

W celu ograniczenia ewentualnego ryzyka zmian cen nabywanych surowców, firmy dystrybucyjne prowadzą stały monitoring cen na rynkach światowych tak, aby móc reagować poprzez skokowe zwiększenie zakupu surowców przed planowanym wzrostem ich cen, a także poprzez dywersyfikację portfela dostawców, co pozwala na prowadzenie negocjacji cenowych. O ile oczywiście taka dywersyfikacja dostawców jest możliwa. Dodatkowo, posiadając szczegółowe warunki sprzedaży, większość dystrybutorów zabezpiecza się przed ryzykiem związanym ze wzrostem cen surowców, zastrzegając sobie prawo do zmiany ceny sprzedaży dla klienta końcowego, co wprost stanowi zwrot nakładów na wyższą cenę zakupu towarów. Będąc niezwykle czułą na wahania koniunktury, branża tworzyw sztucznych od kilkudziesięciu miesięcy znajduje się w niestabilnej sytuacji, ponieważ duży wzrost cen energii znacznie podwyższył ceny surowców oraz wprowadził niepewność i niechęć długofalowego ustalania warunków współpracy. Przewidywanie dostępności surowców było w ostatnich kwartałach mocno utrudnione, jednakże od pewnego czasu widać, że sytuacja zaczyna się stabilizować.

Właściwie to działalność niemal wszystkich spółek dystrybucyjnych w największej mierze uzależniona jest od kilku kluczowych dostawców. Utrata dostawcy to cios, po którym niekiedy trudno jest się pozbierać, co spotkało w ostatnich latach w Polsce Krakchemię, która straciła kontrakt z Basell Orlen Polyolefins na sprzedaż poliolefin. Stąd też spółki dystrybucyjne zmuszone są dokładać największej staranności, aby dostawcy byli zadowoleni ze współpracy.

Firmy dystrybucyjne o najwyższych przychodach w 2022 r.

Basell Orlen Polyolefins Sprzedaż – 5,307 mld zł

Albis Polska – 3,225 mld zł

Brenntag – 2,889 mld zł

Resinex Poland – 501,42 mln zł

Grupa Azoty Compounding – 345,49 mln zł

Biesterfeld Polska – 281,202 mln zł

Nexeo Plastics Poland – 243,73 mln zł

KGL – 213,9 mln zł

Ultrapolymer Poland – 212,815 mln zł

BCD Polymers – 192,52 mln zł

Plastoplan Polska – 133,97 mln zł

Safic Alcan Poland – 102,559 mln zł

Krakchemia – 93,5 mln zł

Radka Polska – 93,276 mln zł

Polimer Projekt – 92,177 mln zł

Granulat Chmielarz – 89,348 mln zł

Telko Poland – 87,15 mln zł

Danje Polymer – 78,195 mln zł

Besspol – 49,4 mln zł

Ecta Polska – 11,71 mln zł

Ter Plastics – 11,23 mln zł

Fornaroli Polymers – 10,9 mln zł

CAŁA TREŚĆ DOSTĘPNA W "Chemia i Biznes" nr 3/2024

"Chemia i Biznes” to dwumiesięcznik biznesowo-gospodarczy, stworzony z myślą o firmach poszukujących rzetelnej, aktualnej i profesjonalnie przygotowanej informacji na temat rynku chemicznego i sektorów powiązanych.

tworzywa sztucznedystrybucjaBasell Orlen Polyolefins SprzedażAlbisBrenntagResinex