Duże problemy na europejskim rynku chemicznym

• Strona główna
• Artykuły
• Duże problemy na europejskim rynku chemicznym

2022-09-28  / Autor: Tekst powstał na bazie materiałów ICIS

Przez cały 2021 rok i pierwszą połowę bieżącego roku ceny i marże dla wielu europejskich grup produktów były wysokie, przy opóźnionej i kosztownej logistyce z Azji oraz utrzymującym się silnym popycie. Wszystko to przyczyniło się do napiętej sytuacji rynkowej, ale i bardzo dobrych wyników finansowych. Jednak w wyniku wojny na Ukrainie ceny energii i żywności doprowadziły do wybuchu inflacji i dały impuls do spowolnienia gospodarczego, a nawet recesji pod koniec bieżącego roku lub w 2023 roku. Aktywność gospodarcza w strefie euro uległa dalszemu spadkowi, osiągając w sierpniu tego roku najniższy poziom od 18 miesięcy, zgodnie z najnowszymi danymi Purchasing Managers' Index (PMI).

W miarę zbliżania się końca roku europejski przemysł chemiczny pogrąża się w coraz większym kryzysie, a sytuacja prawdopodobnie jeszcze się pogorszy, jeśli tylko popyt będzie dalej słabł, a koszty produkcji nadal rosły. Wobec oznak załamania się popytu na rynku downstream nabywcy nie chcą kupować uzgodnionych wolumenów kontraktów i przechodzą na tańszy rynek spot.

W sierpniu tego roku odnotowano choćby przykłady zmiany zachowań nabywców w Europie na rynkach akrylonitrylu (ACN), melaminy, olejów bazowych, bezwodnika ftalowego (PA) i żywic epoksydowych. Także europejscy producenci polietylenu i polipropylenu desperacko szukają sposobów na obniżenie kosztów i w tym celu uciekli się do rezygnacji z części lub całości umów kontraktowych na 2022 r.

Europejscy producenci ograniczyli produkcję polietylenu ponieważ ich marże uległy całkowitej erozji. Największe firmy trzymają się wyłącznie zobowiązań umownych. Na znak, że nadpodaż w polietylenie może być zjawiskiem globalnym, Dow w sierpniu tego roku zakomunikował klientom, że obniża wydajność operacyjną swoich linii dla polietylenu PE i redukuje globalne zdolności produkcyjne o 15%. Firma jednocześnie poskarżyła się na istnienie podwyższonych zapasów w kluczowych portach. Inni światowi producenci poliolefin prawdopodobnie odczuwają taką samą presję.

Równocześnie też niemal każdego dnia dowiadujemy się o kolejnych zamknięciach zdolności produkcyjnych w zakresie nawozów i chemikaliów w Europie, związanych z rekordowymi cenami gazu. Do tej pory w Europie co najmniej 17,4 mln ton mocy produkcyjnych dla nawozów i chemikaliów zostało zamkniętych lub działa przy niższej wydajności, co stanowi do 63% regionalnych zdolności produkcyjnych dla produktów najbardziej dotkniętych.

Jest tak, gdyż od końca 2021 r. referencyjna cena gazu w Europie oderwała się od historycznych średnich, osiągając rekordowe poziomy i wywierając ogromną presję kosztową na sektor nawozowy i chemiczny w regionie – zwłaszcza tam, gdzie gaz jest wykorzystywany jako surowiec. Podwyższone ceny postawiły europejskich producentów w bardzo niekorzystnej sytuacji kosztowej w stosunku do konkurentów z innych regionów, prowadząc do szeregu zamknięć lub redukcji mocy produkcyjnych. Te ekstremalne warunki rynkowe są porównywane z kryzysem finansowym z lat 2008 i 2009 oraz bezpośrednich konsekwencji wybuchu pandemii koronawirusa na początku 2020 roku. W obu przypadkach szok popytowy doprowadził do załamania cen, marż i produkcji chemikaliów. Można śmiało stwierdzić, że ostatni raz światowi producenci chemikaliów zmuszeni byli ograniczyć produkcję na tak duża skalę w roku 2008.

Dane pokazują, że światowe wskaźniki operacyjne przemysłu chemicznego spadły do ​​69% w czerwcu 2022 r. Od tego czasu prawdopodobnie spadły jeszcze bardziej. W 2020 r. spadły one do 67%, podczas gdy w grudniu 2008 r. spadły do ​​zaledwie 60%.

Chiny, największy na świecie rynek chemiczny, cierpi z powodu braku wzrostu, ponieważ ich polityka antypandemiczna wywołuje ciągłe fale blokad. Nadmiernie zadłużony sektor nieruchomości w kraju, który odpowiada za około jedną trzecią działalności gospodarczej, również kurczy się, co dodatkowo zwiększa presję na osłabienie krajowej gospodarki. W tym samym czasie Chiny zwiększają produkcję chemiczną, prowadząc do nadwyżki zdolności produkcyjnych, niskich stawek operacyjnych i importu, jednocześnie czyniąc kraj eksporterem netto niektórych produktów. Import netto polipropylenu spadł w Chinach z 6,1 mln ton w 2020 roku do 3,4 mln ton w ubiegłym roku i prawdopodobnie około 2,4 mln ton w tym roku. Eksport polietylenu prawdopodobnie osiągnie 1,7 mln ton w 2022 r. i wzrośnie z 1,2 mln ton w zeszłym roku i tylko pół miliona ton w 2020 r. Chiny przekształciły się też z importera netto w eksportera netto oczyszczonego kwasu tereftalowego (PTA), PET i włókien poliestrowych (w przypadku PET i włókien poliestrowych Chiny stały się największym eksporterem na świecie). Niemniej w całej Azji ceny również znacznie spadły, w dodatku logistyka na trasach kontenerowych z Azji do Europy stłumiła eksport, prowadząc do bezprecedensowych różnic cen między regionami. Teraz widać oznaki, że kryzys logistyczny słabnie, otwierając Europę na tańszy import z Azji i wywierając presję na obniżkę cen regionalnych.

Niektórzy eksperci podają, że można się spodziewać, iż z powodu ograniczenia popytu spowodowanego inflacją, stawki kontenerowe w Chinach / Azji Wschodniej spadną znacznie bliżej poziomu sprzed pandemii, umożliwiając w ten sposób azjatyckim i bliskowschodnim eksporterom polietylenu zmniejszenie nadpodaży na rynku chińskim i wysłanie większej ilości surowca do Europy. Napisany kilka tygodni temu przez Dow list do klientów w sprawie zmniejszenia przez koncern produkcji polietylenu jest wyraźnym sygnałem słabnącego globalnego popytu i nadpodaży polimeru, wraz z utrzymującymi się ograniczeniami logistycznymi. Ten list dobrze odzwierciedla warunki rynkowe, które globalnie dla PE są bardzo trudne ze względu na słaby popyt i nadwyżkę podaży. Dlatego można się spodziewać dalszych spadków produkcji polietylenu na świecie.

przemysł chemicznygaz ziemnytworzywa sztuczne