Co wnosi nowe rozporządzenie dotyczące wywozu i przywozu niebezpiecznych chemikaliów?

• Strona główna
• Artykuły
• Co wnosi nowe rozporządzenie dotyczące wywozu i przywozu niebezpiecznych chemikaliów?

2014-06-15

Nowy akt prawny zastąpił wcześniejsze rozporządzenie nr 689/2008 z 17 czerwca 2008 r. Do najistotniejszych zmian przez niego wprowadzonych należy przekazanie Europejskiej Agencji Chemikaliów zadań z zakresu koordynacji i zarządzania technicznymi i administracyjnymi aspektami nowego rozporządzenia. Włączyć w to należy utworzenie nowej i elektronicznej bazy danych, która zastąpi obecnie funkcjonującą bazę EDEXIM, jak również przekazanie do kompetencji Forum Wymiany Informacji o Egzekwowaniu Przepisów koordynacji sieci organów państw członkowskich odpowiedzialnych za egzekwowanie przepisów rozporządzenia.

Równie istotną zmianą było wprowadzenie obowiązku uzyskania specjalnego numeru RIN, który ma zastosowanie w przypadku wywozu chemikaliów do celów badawczych lub analitycznych w ilościach prawdopodobnie pozostających bez wpływu na zdrowie ludzkie lub środowisko, a w każdym przypadku nieprzekraczających 10 kg od każdego eksportera do każdego państwa przywozu w roku kalendarzowym. Ponadto, wraz ze zmianą legislacji, zmianie uległ także termin, w jakim eksporter powiadamia wyznaczony organ krajowy państwa członkowskiego UE, w którym ma siedzibę, o pierwszym wywozie w danym roku.

Oprócz powyższych zmian, nowe rozporządzenie porządkuje i dostosowuje terminologię użytą w rozporządzeniu do terminologii stosowanej w rozporządzeniu REACH, jak również w rozporządzeniu w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (rozporządzenie CLP). Ujednolicenie terminologii stosowanej w rozporządzeniu stanowiło jeden z podstawowych celów jego wprowadzenia w życie.

W preambule do rozporządzenia czytamy bowiem: „(...) do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 689/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. dotyczącego wywozu i przywozu niebezpiecznych chemikaliów wprowadzono kilkakrotnie istotne zmiany. Mając na uwadze wprowadzenie dalszych zmian, rozporządzenie (WE) nr 689/2008 powinno zostać przekształcone dla zachowania przejrzystości(...)”.

Zakres przedmiotowy i podmiotowy rozporządzenia
W pierwszej kolejności należy wskazać na zakres przedmiotowy przywoływanego rozporządzenia. Jego postanowienia stosowane są nie do wszystkich chemikaliów, ale tylko do chemikaliów niebezpiecznych podlegających procedurze zgody po uprzednim poinformowaniu na podstawie konwencji rotterdamskiej (tzw. Procedura PIC) oraz tych, które są zakazane lub podlegają surowym ograniczeniom w UE lub w państwach członkowskich, jak również do wywożonych chemikaliów w odniesieniu do ich klasyfikacji, oznakowania i pakowania.

Przez chemikalia rozumie się substancję zarówno samą w sobie, jak i wchodzącą w skład mieszaniny lub też mieszaninę uzyskaną za pomocą procesu produkcyjnego lub pozyskaną z przyrody, lecz niezawierającą organizmów żywych, należącą do kategorii pestycydów albo chemikaliów przemysłowych. Chemikaliami podlegającymi tzw. Procedurze PIC, o której mowa powyżej, są substancje określone w części 3 załącznika I do rozporządzenia.

Chemikaliami zakazanymi są natomiast chemikalia, których każde zastosowanie zostało zakazane w drodze przepisów wspólnotowych w celu ochrony zdrowia ludzkiego lub środowiska. Chemikaliami zakazanymi są również chemikalia wycofane z rynku wspólnotowego z uwagi na zagrożenie dla zdrowia ludzkiego lub środowiska, albo w stosunku do których przerwano proces rejestracji lub zatwierdzania z uwagi na wykrycie ich zagrożenia dla zdrowia ludzkiego lub środowiska.

Z kolei chemikaliami surowo ograniczonymi są głównie chemikalia, co do których w szerokim zastosowaniu stwierdzono zagrożenia dla zdrowia ludzkiego lub środowiska, aczkolwiek ich zastosowanie zostało ograniczone, a nie – jak w przypadku chemikaliów zakazanych – bezwzględnie zabronione.

Do stosowania postanowień rozporządzenia zobligowani są eksporterzy oraz importerzy, tj. osoby fizyczne lub prawne, które odpowiednio – ostatecznie bądź czasowo – wywożą chemikalia z obszaru celnego UE albo też przywożą chemikalia na obszar celny Unii.

Warto wskazać, że aktualne rozporządzenie, podobnie jak to poprzednio istniejące, jest aktem prawa bezpośrednio obowiązującego. Na państwach członkowskich nie ciąży zatem – tak, jak w przypadku dyrektywy unijnej – obowiązek implementacji. W konsekwencji, normy rozporządzenia są prawem powszechnie obowiązującym na terenie każdego państwa członkowskiego, co realizuje horyzontalny i wertykalny zakres obowiązywania prawa wspólnotowego. Procedury dotyczące przywozu i wywozu chemikaliów Mocą rozporządzenia dotyczącego wywozu i przywozu niebezpiecznych chemikaliów do prawa unijnego wprowadzono postanowienia wspomnianej Konwencji Rotterdamskiej z 1998 r. Zgodnie z przedmiotową konwencją wprowadza się zatem szczegółowe procedury związane z obrotem chemikaliami. Rozporządzenie nakłada na eksporterów chemikaliów obowiązek uprzedniego powiadomienia o planowanym wywozie chemikaliów odpowiedniego organu krajowego państwa członkowskiego (w Polsce Inspektor ds. Substancji Chemicznych przy pomocy Biura ds. Substancji Chemicznych), w którym eksporter prowadzi działalność. Informacje te są następnie przekazywane za pośrednictwem ECHA do państwa, na terenie którego ma nastąpić przywóz chemikaliów. Powiadomienie organu krajowego państwa członkowskiego powinno nastąpić nie później niż w terminie 35 dni przed przewidywaną datą wywozu. W tym zakresie nowe rozporządzenie rożni się od tego z 17 czerwca 2008 r. Tamto bowiem zakładało, że termin na powiadomienie o planowanym wywozie chemikaliów wynosi 30 dni. 

Ponadto, w myśl przepisów rozporządzenia, w pierwszym kwartale danego roku każdy eksporter chemikaliów informuje wyznaczony do tego organ krajowy państwa członkowskiego eksportera o ilości chemikaliów (w postaci substancji oraz zawartych w mieszaninach lub wyrobach), które wysłane zostały w roku poprzednim do państwa – strony konwencji rotterdamskiej lub nie będącego stroną tej konwencji. Tego rodzaju informacje przekazywane są razem z listą nazw i adresów każdej osoby fizycznej lub prawnej dokonującej przewozu chemikaliów do państwa, do którego dokonano wysyłki towaru w tym okresie. Podobnie, każdy importer chemikaliów informuje w pierwszym kwartale danego roku wyznaczony do tego organ krajowy państwa członkowskiego importera o ilości substancji wysłanych do innych państw w poprzednim roku.

Wprowadzenie powyższych procedur zmierza do promowania wspólnej odpowiedzialności i współpracy w ramach międzynarodowego handlu niebezpiecznymi chemikaliami, a także ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska poprzez udostępnianie krajom rozwijającym się informacji na temat bezpiecznego przechowywania, transportu, stosowania i usuwania niebezpiecznych chemikaliów. Wskazane procedury są również potwierdzeniem zobowiązań Unii do zapewnienia właściwej kontroli w obrocie i stosowaniu niebezpiecznych chemikaliów na poziomie globalnym, w oparciu o zasadę, że powinno ono zapewniać ochronę zdrowia i środowiska na terenie, jak i poza granicami UE.

CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 3/2014 "CHEMII I BIZNESU". ZAPRASZAMY.

przemysł chemicznylogistykatransportprawo