Badania i rozwój wynoszą przemysł farbiarski na wyższy poziom

• Strona główna
• Artykuły
• Badania i rozwój wynoszą przemysł farbiarski na wyższy poziom

2020-02-06  / Autor: Dominik Wójcicki

Co słychać w branży?

Według danych GUS, w pierwszych ośmiu miesiącach 2019 roku, produkcja budowlano-montażowa wzrosła w Polsce o 6,2% względem analogicznego okresu roku wcześniejszego. Z kolei produkcja farb i lakierów była od stycznia do sierpnia br., w ujęciu tonażowym, o 4,5% wyższa niż w porównywalnym przedziale czasu roku 2018. Największy wzrost zanotowały farby i pokosty na bazie poliestrów (+30%) oraz farby i lakiery na bazie polimerów akrylowych lub winylowych (+28%) (takie są kategorie wyszczególniane przez GUS).

Podobnie jak w minionych kwartałach widoczny jest obecnie zwiększony popyt na lepsze jakościowo i co za tym idzie droższe farby, co jest konsekwencją rosnącej siły nabywczej klientów. Źródłem finansowania remontów, skutkujących zakupem farb, są szybko rosnące wynagrodzenia w gospodarce, a także program 500+. Z danych przedstawianych przez ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku wynika, że 18% gospodarstw domowych planuje przeznaczyć środki otrzymane z programu 500+ na remont (deklarowany jako jeden z dwóch głównych sposobów wydatkowania dodatkowych środków). Średni koszt przeprowadzonego remontu wynosi 6 tys. zł.

Dobra koniunktura odnosi się do wszystkich typów farb, jeśli chodzi o ich zastosowanie. Przy czym w najpopularniejszym segmencie, czyli farbach dekoracyjnych głównym obszarem ich zastosowania są wspomniane już remonty. Aż 80% wszystkich sprzedawanych na polskim rynku produktów farbiarskich jest przeznaczanych na ten cel. Pozostałe 20% produktów wykorzystuje się przy wykańczaniu nowo powstających obiektów. Obserwowany jest ponadto trend skracania się cyklu remontowego. W tej chwili blisko 60% Polaków deklaruje, że używa farb częściej niż co pięć lat. Natomiast 31% zapowiada wykonywanie remontu częściej niż co dwa i pół roku.

Łączna wartość farb dekoracyjnych sprzedawanych w naszym kraju szacowana jest na ok. 2 mld zł rocznie, przy czym średnie roczne zużycie farby w litrach na mieszkańca jest wciąż o 32% niższe niż w Europie Zachodniej. Taka różnica sugeruje znaczący potencjał dla dalszego wzrostu rynku w Polsce w długim terminie. Jednocześnie też produkcja farb dekoracyjnych cechuje się wysoką koncentracją. Oto bowiem cztery największe przedsiębiorstwa generują ok. 75% przychodów. Są to Śnieżka, Akzo Nobel, PPG Deco i Tikkurila. Następnych 10 największych producentów posiada łącznie 15% udziałów rynkowych, a 50 kolejnych tylko 10% udziałów w przychodach branży.

W ślad za rozwojem rynku farb dekoracyjnych podąża również sektor farb przemysłowych, czyli zaawansowanych technologicznie powłok stosowanych zwykle przy dużych i średnich inwestycjach, a także w wielu przemysłach, np. stoczniowym czy spożywczym (lakierowanie opakowań). Farby takie spełniają funkcje ochronne (np. farby ogniochronne), jak i dekoracyjne. Dzięki zaawansowanej technologii pozwalają na szybką aplikację oraz długoletnią ochronę powierzchni nawet w trudnych warunkach.

– Jeśli chodzi o wyniki finansowe producentów farb w Polsce, to branża systematycznie rozwija się. Przychody rosną w średnim jednocyfrowym tempie, z wyjątkiem roku 2018, m.in. dzięki rosnącej sprzedaży eksportowej, co świadczy o poprawiającej się pozycji konkurencyjnej polskich przedsiębiorstw na europejskim rynku. Przychody w trakcie roku charakteryzują się sezonowością, co oznacza, że około 60-65% wartości sprzedaży branży realizowane jest w drugim i trzecim kwartale. Rentowność sprzedaży jest wysoka i wyniosła 6,2% w 2018 r. i utrzymuje się powyżej średniej dla przemysłu, sięgającej 4,75%. Wartość wydatków inwestycyjnych jest zbliżona do amortyzacji, co przy poprawie przychodów i zysków branży świadczy o efektywnym wykorzystywaniu majątku. Ten fakt potwierdza wysoka rentowność kapitału własnego, która w 2018 r. wyniosła 14,6%. Wskaźniki płynności są na wymaganych poziomach. Zużycie materiałów jest głównym składnikiem kosztów, a koszty energii stanowią tylko 1% przychodów. Głównymi półproduktami wykorzystywanymi do wytwarzania farb są produkty petrochemiczne oraz pigmenty, jak np. biel tytanowa – tłumaczy Filip Romanowski z Zespołu Analiz Sektorowych Departamentu Analiz Ekonomicznych PKO Banku Polskiego.

Sektor farb wydaje się mieć zatem trwałe podstawy dla dalszego wzrostu. Co więcej, konsumenci są coraz częściej przekonani, że zakup farb i lakierów z wyższej półki jest w dłuższym okresie rozwiązaniem bardziej efektywnym ze względu na ich większą wydajność i trwałość. Jednocześnie coraz więcej osób zwraca uwagę nie tylko na estetykę czy trwałość farb i lakierów, ale też na to, czy nie zawierają one szkodliwych dla zdrowia substancji, czy są ekologiczne i jakie działania podejmuje producent, aby ograniczyć wpływ swoich produktów na środowisko. Wszystkie te aspekty muszą rzecz jasna znajdować swoje odbicie w pracach badawczo-rozwojowych prowadzonych zarówno przez producentów gotowych farb, jak i dostawców półproduktów stosowanych w finalnej produkcji farb i lakierów.

Koniunktura napędza prace B+R

W wielu firmach trwała w ostatnich latach rozbudowa niezbędnej bazy aparaturowej, umożliwiającej nadzór nad procesami technologicznymi oraz określenie wpływu rozmaitych związków na najważniejsze parametry aplikacyjne wyrobów farbiarskich. To zaś procentuje obecnie zwiększonym potencjałem działań B+R, na który to składa się m.in. produkcja bardziej ekologicznych wyrobów, tworzenie farb o zredukowanym poziomie formaldehydu, rozwijanie technologii enkapsulacji, sięganie po surowce odnawialne w produkcji.

Dowodem tego ostatniego mogą być farby wykorzystujące w swej produkcji technologię spoiwa na bazie pozostałości pochodzenia roślinnego. Największą korzyścią dla środowiska jest w tym rozwiązaniu to, iż czerpie się wartość z przepływu resztkowego, wykorzystując surowce z biomasy drugiej generacji. Z pozostałości biomasy z oliwek i słoneczników pozyskuje się czysty olej. Połączenie najlepszych cech różnych olejów jest podstawą dla tej innowacyjnej technologii farb. Produkcja takiego – co najmniej w 96% odnawialnego spoiwa malarskiego – nie odbywa się kosztem gruntów rolnych i produkcji żywności dla ludzi i zwierząt. Biomasa drugiej generacji otrzymywana jest z przerobionych surowców z Europy. Taką serię zrównoważonych dekoracyjnych farb ściennych na bazie składników biologicznych oferuje w naszym kraju m.in. firma Ralston.

Osobnym przykładem zaawansowanych prac badawczo-rozwojowych może być ulepszanie wyrobów w oparciu o zdobycze nanotechnologii, która to szeroko wkroczyła w proces produkcji materiałów budowlanych. Systemy do wykańczania elewacji, a wśród nich farby elewacyjne nanotechnologiczne, są tego potwierdzeniem.

W przypadku farb elewacyjnych nanotechnologia działa w ten sposób, iż w procesie produkcji farb specjalnie kształtuje się ich strukturę na poziomie nanocząsteczek tak, żeby po użyciu farby można było uzyskać na wiele lat powierzchnię odporną na wchłanianie brudu, zachowującą pierwotną strukturę oraz nasycenie koloru. Nanotechnologia pozwala wyeliminować ryzyko powstawania na tynkowanej i malowanej elewacji szkodliwych mikroorganizmów oraz zwiększa parametry termoizolacyjne farby. Właściwości, które uzyskuje farba dzięki tej technologii zależą od rodzaju zastosowanych nanocząsteczek. Nanocząsteczki srebra użyte w farbach mają właściwości bakteriobójcze, nanocząsteczki miedzi skutecznie eliminują grzyby. Dzięki nanoporom z powietrzem osiąga się bardzo dobre właściwości termoizolacyjne. Połączenie nanocząsteczek miedzi z cząsteczkami powietrza pozwala uzyskać warstwę tlenków, która dzięki bardzo niskiej absorpcji wody jest odporna na wilgoć i brud. Powłoka ta dzięki swojemu niewielkiemu napięciu powierzchniowemu i przy wsparciu sił natury pozwala na samooczyszczanie się – to właśnie ten proces decyduje o tym, że farba ma właściwości hydrofobowe odpowiadające za tzw. efekt samooczyszczenia. Farby nanotechnologiczne powstają zwykle na bazie komponentów silikatowych, co sprawia, że są wysoko paroprzepuszczalne i mogą być dzięki temu stosowane na starych oraz nowych podłożach mineralnych, tynkach i zaprawach szpachlowych oraz betonie. Osobnym rozwiązaniem korzystającym z nanotechnologii są farby nanosilikonowe.

CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 6/2019 DWUMIESIĘCZNIKA "CHEMIA I BIZNES". ZAPRASZAMY.

chemia budowlanafarby