Chemia i Biznes

W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Mogą Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej "Polityce prywatności Cookies"

Rozumiem i zgadzam się

Konfiguracja makiety

Polska nawozami stoi

2014-08-14

Polska jest jednym z 10 krajów w Unii Europejskiej o najwyższym zużyciu nawozów mineralnych. Wynosi ono ponad 100 kg na hektar użytków rolnych. W roku gospodarczym 2012/2013 zużycie nawozów mineralnych w czystym składniku w przeliczeniu na 1 ha użytków rolnych było rekordowe i wyniosło 139 kg. Jednocześnie wartość produkcji sprzedanej nawozów w Polsce przekroczyła 9 mld zł.

Grupę Azoty tworzą krajowi producenci nawozów. Jednostką dominującą jest tarnowska Grupa Azoty S.A, a do jej spółek zależnych należą m.in. Grupa Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn, Grupa Azoty Zakłady Chemiczne Police, Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy oraz podległe jej zakłady: GZNF Fosfory i Zakłady Azotowe Chorzów.

Na rynku europejskim Grupa Azoty zajmuje drugie miejsce w produkcji nawozów wieloskładnikowych i trzecie w grupie nawozów azotowych oraz nawozów płynnych. Zakłady w Tarnowie są największym krajowym producentem nawozów azotowych z siarką (Saletrosan® i siarczan amonu).

Spółka z Puław jest z kolei jedynym krajowym wytwórcą płynnych nawozów RSM® (roztwór saletrzano-mocznikowy) i RSM® z dodatkiem siarki, a także liderem w produkcji nawozów azotowych. Zdolności produkcyjne puławskich instalacji wynoszą dla RSM - 1,2 mln t/r., saletry amonowej - 1,1 mln t/r., mocznika - 1,2 mln t/r., siarczanu amonu - 168 tys. t/r., RSM z siarką - 120 tys. t/r. oraz Pulaski (zmieszany roztwór mocznika i siarczanu amonu) – 60 tys. t/r.

W 2011 r. spółka przejęła drugiego w Polsce producenta nawozów wieloskładnikowych GZNF Fosfory. Pierwsze miejsce w tym rankingu należy do Grupy Azoty Zakładów Chemicznych Police, posiadających roczne moce wytwórcze rzędu 1 mln ton NPK i 320 tys. ton DAP. Grupa Azoty Zakłady Azotowe Kędzierzyn jest natomiast wytwórcą nawozów azotowych ZAKsan™ oraz nawozów z rodziny Salmag®.

Znaczącym krajowym producentem saletry amonowej i saletrzaku o nazwie handlowej Canwil jest Anwil, należący do Grupy Orlen. Na rynku europejskim polscy producenci nawozów konkurują z takimi firmami, jak Yara Internatonal, Fertiberia, GPN, INA Petrokemija, Achema, Azomures, JSC Grodno Azot, BASF, EuroChem, OCI Nitrogen czy Acron.

W 2013 r. przychody ze sprzedaży w Grupie Azoty wzrosły o 38% do 9,821 mld zł. Zysk netto był natomiast wyższy aż o 127% i wyniósł 714 mln zł. Na wysoki wzrost przychodów i zysku netto w ubiegłym roku w porównaniu z 2012 r. odpowiada przyłączenie do Grupy Azoty zakładów w Puławach. Za ponad połowę przychodów Grupy Azoty odpowiedzialny jest segment Nawozy- Agro (4,157 mld zł w 2012 r.; 5,565 mld zł w ubiegłym roku). Jednak poszczególne spółki zależne Grupy Azoty zanotowały niższe przychody ze sprzedaży nawozów w porównaniu do 2012 r. W Puławach i Policach najgłębsze spadki wystąpiły w przypadku nawozów wieloskładnikowych (odpowiednio o 19,1% i o 24%). W Tarnowie najbardziej spadły przychody ze sprzedaży siarczanu amonu (o 23%; z 260 mln zł w 2012 r. do 192 mln zł w 2013 r.). Spadek przychodów w porównaniu do 2012 r. zanotował także Anwil. Spółka w 2013 r. ze sprzedaży Canwilu uzyskała 341 mln zł, a ze sprzedaży saletry amonowej 554 mln zł (2012 r.: odpowiednio 358 mln zł i 642 mln zł).

Do najpopularniejszych nawozów azotowych należy saletra amonowa, charakteryzująca się bardzo dobrą rozpuszczalnością w wodzie. Zawiera w swoim składzie od 30 do 34% azotu. Jest ponadto surowcem do produkcji roztworu saletrzano-mocznikowego RSM®. Płynny nawóz RSM jest coraz częściej wybierany z uwagi na niższe, niż w przypadku nawozów stałych, koszty nawożenia, dużą efektywność i konkurencyjną cenę.

Do chętnie wykorzystywanych nawozów azotowych zalicza się również mocznik. Produkowany jest w Kędzierzynie, Policach, Puławach. Pulrea®, czyli mocznik z Puław, przetwarzany jest dodatkowo na nawóz RSM® oraz melaminę. Saletrzak, to kolejny popularny nawóz azotowy, zawierający azot w ilości ok. 27-27,5%. Odznacza się dobrą rozpuszczalnością, dlatego jest łatwo przyswajalny przez rośliny uprawne.

 

 

 

Dobrze znanym na rynku nawozem azotowym z siarką jest siarczan amonu. Stanowi on produkt uboczny powstający przy produkcji kaprolaktamu. Nawóz ten stosowany jest także jako surowiec do produkcji nawozów wieloskładnikowych oraz jako produkt techniczny w przemyśle garbarskim, spożywczym i kosmetycznym. Do jeszcze innych nawozów azotowych z siarką zalicza się siarczanoazotan amonu i mieszaninę siarczanu amonu i mocznika. W Polsce w sprzedaży dostępne są również nawozy wieloskładnikowe (Polifoska, Polidap, Polimag oraz Amofoska), a także nawozy fosforowe – superfosfaty.

W 2013 r. wielkość produkcji nawozów wyniosła prawie 2,5 mln ton w przeliczeniu na czysty składnik, czyli był to wynik podobny do tego zanotowanego w 2000 r. Do tej pory najlepszymi latami były: 2007 r. i 2012 r., kiedy to wielkość krajowej produkcji przekroczyła odpowiednio 2,8 mln ton i 2,7 mln ton w przeliczeniu na czysty składnik.

Handel zagraniczny
Większość przychodów ze sprzedaży powstających w Polsce nawozów realizowana jest na rynku krajowym. Udział eksportu nawozów, głównie azotowych, w przychodach Grupy Azoty wyniósł 30,5% w 2012 r. i 27,8% w 2013 r.

W ub.r. wartość eksportu polskich nawozów azotowych spadła do 383,2 mln euro w porównaniu z poziomem 445 mln euro osiągniętym w 2012 r. Największymi odbiorcami polskich nawozów w 2013 r. były: Niemcy (85,6 mln euro), Wielka Brytania (49,3 mln euro), Czechy (41,9 mln euro) i Słowacja (30,0 mln euro). Nawozy trafiały także do Ameryki Południowej, gdzie głównym ich odbiorcą była Brazylia (25,8 mln euro w 2013 r. i 26,3 mln euro w 2012 r.). Pod koniec 2013 r. Grupa Azoty zawarła szereg umów z brazylijską firmą Comexport na łączną kwotę 360 mln zł. Dotyczą one sprzedaży siarczanu amonu z Tarnowa i Puław oraz nawozów wieloskładnikowych z Polic. Umowy będą obowiązywać przez trzy lata. W listopadzie 2013 r. Grupa Azoty zawarła również umowę z amerykańską firmą Nitron na sprzedaż nawozów wieloskładnikowych, siarczanu amonu oraz RSM. Wartość jej jest dwukrotnie większa niż ze spółką z Sao Paulo.

W minionym roku na krajowy rynek trafiły nawozy azotowe o wartości 185,3 mln euro (200,4 mln euro w 2012 r.). Największym importerem byli producenci z Niemiec, a także z Rosji, Litwy i Białorusi.

Gaz ziemny kluczowy w produkcji nawozów
Do najważniejszych kosztów produkcji nawozów zalicza się gaz ziemny. Przykładowo, należące do Grupy Azoty instalacje na wyprodukowanie 1 tony amoniaku potrzebują ok. 850-900 m3 gazu. Jest to wynik znakomity, bo o ok. 35% lepszy niż ma to miejsce w przypadku instalacji rosyjskich. Pomimo lepszej efektywności polskich instalacji rosyjscy producenci nawozów kupują gaz po cenach trzykrotnie niższych niż europejscy konkurenci. Ochronę dla krajowych wytwórców stanowią cła antydumpingowe wprowadzone przez Unię Europejską dla rosyjskich nawozów. Grupa Azoty w 2013 r. zakupiła 84,1% gazu wysokometanowego od PGNiG, pozostałe 15,9% pochodziło z innych źródeł. Obecnie ok. 70% zakupów gazu pochodzi z PGNiG, ale w branży podejmowane są już działania dywersyfikacyjne. W ubiegłym roku Grupa Azoty zanotowała także spadki cen surowców do produkcji nawozów NPK (fosforytów o 30%, soli potasowej o 14%, siarki o ponad 20%) oraz surowców energetycznych (np. węgla o ok. 14%).

Ceny nawozów
Średnioroczne ceny nawozów mineralnych i azotowych na rynku krajowym były w ub.r. o 1,7% wyższe w porównaniu do roku wcześniejszego. Cały ubiegły rok był jednak zróżnicowany. Od połowy 2013 r. eksperci z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej (IERiGŻ) obserwowali stopniowy spadek cen nawozów. W grudniu ubiegłego roku spadek cen wyniósł 5,4% w stosunku do grudnia 2012 r. Obniżki w Polsce wynikały głównie z malejących cen na rynku światowym, ale także spowodowane były mniejszym popytem ze strony rolników.

Znacznie głębsze spadki cen nawozów zanotowano na międzynarodowych rynkach. W 2013 r. najbardziej spadły ceny nawozów azotowych z siarką (-23%) i nawozów dwuskładnikowych (-18%).


CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 4/2014 "CHEMII I BIZNESU". ZAPRASZAMY.



ZAKnawozyZA PuławygazAnwilmocznikGZNF FosforyGrupa Azoty

Podoba Ci się ten artykuł? Udostępnij!

Oddaj swój głos  

Ten artykuł nie został jeszcze oceniony.

Dodaj komentarz

Redakcja Portalu Chemia i Biznes zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób, zawierających słowa wulgarne lub nie odnoszących się merytorycznie do tematu. Twój komentarz wyświetli się zaraz po tym, jak zostanie zatwierdzony przez moderatora. Dziękujemy i zapraszamy do dyskusji!


WięcejNajnowsze

Więcej aktualności



WięcejNajpopularniejsze

Więcej aktualności (192)



WięcejPolecane

Więcej aktualności (97)



WięcejSonda

Czy polski przemysł chemiczny potrzebuje dalszych inwestycji zagranicznych?

Zobacz wyniki

WięcejW obiektywie