Parki szansą dla przemysłu chemicznego

• Strona główna
• Artykuły
• Parki szansą dla przemysłu chemicznego

2019-04-18  / Autor: Dominik Wójcicki

Parki przemysłowe i technologiczne, wedle najpowszechniejszej literaturowej definicji to miejsca, w których nagromadzenie firm z jednej branży oraz ich wsparcie przez jednostki badawczonaukowe zapewniać ma szybszy rozwój lokalnej i sektorowej przedsiębiorczości. Patrząc na funkcjonowanie wszystkich krajowych podmiotów mających w nazwie słowo „park”, trudno doszukać się wielu cech wspólnych. Więcej jest między nimi różnic, które odnoszą się zarówno do formy właścicielskiej organizacji, jej oferty, lokatorów parków, czy w końcu rozmiaru działalności.

Każdy z parków posiada indywidualny charakter, wynikający z regionalnych uwarunkowań społecznych i ekonomicznych oraz dostępnych czynników wzrostu. W niektórych przypadkach główną zaletą parku jest dostęp do rozwiniętych terenów przemysłowych, w innych infrastruktura laboratoryjna, jeszcze w innych potencjał badawczo-rozwojowy. Natomiast wszędzie tam, gdzie główna działalność sprowadza się do wynajmu powierzchni biurowych, można mówić o porażce projektu.

Najstarszy Park w Poznaniu

Za pierwszy polski park można uznać Poznański Park Naukowo-Technologiczny, powołany w maju 1995 r. W tym przypadku nie jest to oczywiście jednostka stwarzająca warunki do rozwoju produkcji przemysłowej, ale wnosząca wartość w postaci dostępu do usług doradczych, badawczych, promujących innowacyjność, ułatwiająca komercjalizację wiedzy i technologii, szczególnie właśnie w obszarze chemii.

– Od ponad 23 lat aktywnie wspieramy przedsiębiorców i naukowców w ich działalności badawczej i innowacyjnej. Zajmujemy się komercjalizacją wiedzy i technologii, świadczymy usługi doradcze dla biznesu, oferujemy przestrzeń dla rozwoju firmy oraz wspomagamy start-upy działające w oparciu o nowe technologie. Posiadamy status jednostki naukowej kategorii A. Zapewniamy infrastrukturę biurowo-laboratoryjną i dysponujemy kadrą posiadającą doświadczenie naukowe i biznesowe. Wspieramy przede wszystkim projekty biznesowe oferujące nowoczesne rozwiązania dla branży chemicznej, spożywczej, kosmetycznej, farmaceutycznej oraz ICT. W naszym otoczeniu świetnie czują się spin-offy pochodzące z uczelni, instytutów badawczych lub działów badawczo-rozwojowych przedsiębiorstw. Mogą otrzymać one dostęp do infrastruktury, kadry oraz wsparcia kapitałowego. Prowadzimy fundusz zalążkowy, który w ramach uruchamianych naborów inwestuje środki w przeciętnej wysokości kilkuset tysięcy złotych. Zdarza się, że transakcja dokonywana jest w koinwestycji z innym funduszem kapitałowym lub inwestorem branżowym i wówczas wartość zainwestowanych środków może być wyższa. Przed podjęciem ostatecznej decyzji o utworzeniu spółki celowej, projekty zostają poddane także weryfikacji rynkowej, dzięki współpracy PPNT z największymi firmami działającymi w branży chemia, biotechnologia oraz ICT. Weryfikacja pomysłu na tym etapie to dla PPNT ograniczenie ryzyka inwestycyjnego, z kolei dla pomysłodawców szansa na znalezienie odbiorcy innowacyjnego rozwiązania oraz bezpośredni feedback z rynku dotyczący planowanego przez nich przedsięwzięcia – wyjaśnia Anna Ciamciak, rzecznik prasowy Poznańskiego Parku Naukowo-Technologicznego.

Fundusz zalążkowy Poznańskiego Parku Naukowo-Technologicznego został utworzony w 2011 roku. Dotychczas fundusz powołał do życia 14 spółek kapitałowych działających w branży chemicznej, biotechnologicznej i ICT, inwestując łącznie ponad 8 mln zł. Kolejny nabór innowacyjnych przedsięwzięć fundusz zalążkowy PPNT uruchomi jesienią 2019 r.

Do portfela inwestycyjnego PPNT należy m.in. spółka Innosil, powstała w celu komercjalizacji technologii opracowanych przez naukowców z PPNT i polegających na rozwoju produktu o nazwie Ilagro. Chodzi o metodę ochrony roślin poprzez indukcję odporności roślin. Badania nad induktorami roślin mają na celu opracowanie i wdrożenie na rynek bezpiecznego dla ludzi i środowiska środka ochrony roślin. Główna zasada jego działania oparta jest na pobudzaniu wewnętrznej odporności rośliny, a nie na walce z patogenem, jak to ma miejsce do tej pory. Uzasadnieniem dla przytoczenia tego przykładu jest pokazanie konkretu, jaki daje współpraca z PPNT.

Jak wyjaśniają przedstawiciele Parku, innowacyjny preparat może zrewolucjonizować przemysł produkujący środki ochrony roślin. Tym samym jest potencjalnie łakomym kąskiem dla konkurencji. Trzeba zatem sprawić, by skutecznie ochronić ten pomysł naukowy i sprawić, by stał się on źródłem sukcesu biznesowego. W tym celu w ramach prac przedwdrożeniowych przeprowadzono w PPNT analizy potencjału technologii oraz rynku. Wskazano szanse i zagrożenia dla działań związanych z technologią, co pozwoliło w sposób świadomy przygotować naukowca – biznesmena do wejścia na rynek oraz zminimalizować ryzyko finansowe.

Opracowano ścieżkę komercjalizacji technologii, jak również narzędzia ochrony krajowej i międzynarodowej. W związku z międzynarodowym zgłoszeniem patentowym w procedurze PCT dokonano oceny otoczenia patentowego. Określono, jaki zakres ochrony jest najbardziej wskazany dla rozwiązania, tak by można je było z sukcesem sprzedać, a także wskazano kraje aktywności patentowej, co pozwoliło na określenie potencjału rynkowego i potencjalnych nabywców. Ponieważ wejście na rynek z nową technologią wiąże się np. z ryzykiem dotyczącym możliwych naruszeń praw innych firm, wykonano analizę Freedom to Operate i badanie stanu techniki. Uzyskano odpowiedź, czy technologia nie jest taka sama, jak inna opatentowana technologia i czy nie narusza zastrzeżeń patentowych i zakresu ochrony innych podmiotów. Aktualnie osoby zaangażowane w projekt wspierają całą procedurę patentową związana z rozszerzeniem ochrony na blisko 30 krajów.

Poznański Park Naukowo-Technologiczny to na pewno jeden z najciekawszych przypadków działalności krajowych parków, które nie oferują gruntów inwestycyjnych. Niestety na razie trudno to samo powiedzieć np. o Puławskim Parku NaukowoTechnologicznym, któremu w chwili uruchomienia w 2012 r. wróżono spory sukces, widząc w Puławach silne zaplecze naukowo-badawcze, rolę tamtejszych Zakładów Azotowych i duże zainteresowanie rozwijaniem transferu wiedzy w zakresie biotechnologii i chemii organicznej.

Okazało się jednak, że potencjalne przewagi nie wystarczyły, a Park w Puławach zmaga się z licznymi przeciwnościami. Bez systematycznego wsparcia miejskiego samorządu trudno byłoby mu o przetrwanie, choćby z uwagi na fakt niepłacenia mu na bieżąco przez część przedsiębiorców działających w Parku.

Wprawdzie przychody Puławskiego Parku Naukowo-Technologicznego systematycznie rosną: w 2016 r. wyniosły 1,22 mln zł, w 2017 r. – 2,18 mln zł, a za pierwsze półrocze 2018 r. – 1,16 mln zł, to jednak regularnie kończy on rok ze stratami: w 2016 r. była to strata w kwocie 55 tys. zł, rok później w kwocie 387 mln zł, a za pierwsze półrocze 2018 r. – 132 mln zł.

Działalność na terenie Parku prowadzą 32  podmioty. W kontekście współpracy z Grupą Azoty Puławy najczęściej w grę wchodzi użytkowanie przez spółkę sal konferencyjnych i szkoleniowych, służących do organizacji rozmaitych wydarzeń. Wydaje się, że początkowo plany te były zakrojone na szerszą skalę. Ciekawą formą kooperacji na przyszłość może być ta zainicjowana w drugiej połowie 2018 r. ze spółką DEHT. Opracowuje ona przemysłową technologię produkcji DEHT z wykorzystaniem odpadów PET, jako jednego z surowców. DEHT (tereftalan di(etyloheksylu)) jest bezftalanowym plastyfikatorem stosowanym przede wszystkim jako dodatek do PCW miękkiego używanego do wytwarzania izolacji do przewodów elektrycznych. Rozwiązanie firmy polega na wykorzystaniu odpadów PET, takich jak np. butelki, jako surowca do wytwarzania DEHT. Według tej technologii ok. 40% surowca do syntezy pochodzi z recyklingu. Należy dodać, że aktualnie DEHT wytwarza się wyłącznie z produktów przetwórstwa ropy naftowej.

Inwestorzy decydują o powodzeniu projektu

Osobną kategorią organizacji zwanych parkami są te, które w swojej ofercie posiadają dostęp do infrastruktury technicznej i gruntów przemysłowych. Ich lokalizacja wiąże się z istnieniem w regionie rozwiniętej produkcji chemicznej. Tego typu parki tworzone są z reguły przy udziale władz samorządowych w celu zapewnienia preferencyjnych warunków prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności dla małych i średnich przedsiębiorstw. Wykorzystuje się w nich infrastrukturę wytwórczą pozostałą po restrukturyzowanych lub likwidowanych przedsiębiorstwach oraz inne dołączone do nich nieruchomości

Dobrym przykładem takiej aktywności jest Płocki Park Przemysłowo-Technologiczny. Jego tereny inwestycyjne położone są w bezpośrednim sąsiedztwie zakładu rafineryjno-petrochemicznego PKN Orlen. Przestrzeń dla inwestorów zainteresowanych ulokowaniem ośrodków przemysłu i produkcji objęta jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz oferuje grunty przeznaczone na działalność produkcyjną, składową, magazynową i usługową. Tereny PPPT uzbrojone są w sieci wodociągowe, kanalizacyjne, centralnego ogrzewania, gazociągowe, telekomunikacyjne oraz energię elektryczną. Oferowane działki są w pełni gotowe do zainwestowania i prowadzenia działalności gospodarczej oraz mają odpowiednią powierzchnię pod projekty inwestycyjne o różnej wielkości i o różnym poziomie nakładów kapitałowych. 

Jak do tej pory na terenach PPPT swoje przedsięwzięcia ulokowały już firmy z branży chemicznej, przetwórstwa chemicznego. Pachemtech od 2012 r. prowadzi działalność w kompleksie produkcyjno-usługowym, składającym się z instalacji badawczo-produkcyjnej dodatków do paliw oraz budynku biurowo-laboratoryjnego z częścią magazynową. Specjalizuje się w technologii paliw i biopaliw, technologiach rafineryjnych oraz w technologii produkcji wszelkiego rodzaju dodatków uszlachetniających do benzyn, olejów napędowych i biopaliw, ropy naftowej i gazu.

Neo-Tec, który dostarcza specjalistyczne usługi inżynierskie w zakresie krytycznych maszyn przepływowych przemysłu petrochemicznego oraz energetycznego, od 2013 r. operuje w obiekcie produkcyjno-usługowym wyposażonym w zakład wytwórczy oparty na nowoczesnym parku maszynowym z infrastrukturą do wielopłaszczyznowego wyważania wysokoobrotowego oraz laboratorium pomiarowym, które to pozwala na sporządzenie pełnej dokumentacji odtworzeniowej detalu.

W Płocku nowoczesną wytwórnię etoksylatów prowadzi także PCC Exol. Produkowane tam surfaktanty znajdują szerokie zastosowania przemysłowe. Oprócz chemii gospodarczej i środków higieny osobistej, przemysłu tekstylnego, są stosowane jako środki zwilżające, emulgatory, środki pomocnicze w przemyśle papierniczym, metalurgicznym i wielu innych.

W Płocku jest na pewno lepiej niż w Kędzierzynie-Koźlu. W tym drugim utworzenie Parku było sposobem na zagospodarowanie terenów przemysłowych po byłych zakładach Blachownia. Wymiernych efektów jednak nie ma. Dopiero 10 lat od swojego powstania Kędzierzyńsko-Kozielski Park Przemysłowy znalazł pierwszego i jedynego jak dotąd inwestora – firmę, która specjalizuje się w przetwarzaniu popiołów z elektrociepłowni, a tak powstały produkt sprzedaje do cementowni.

CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 2/2019 DWUMIESIĘCZNIKA "CHEMIA I BIZNES". ZAPRASZAMY.

przemysł chemicznyPoznański Park Naukowo – TechnologicznyPłocki Park Przemysłowo - TechnologicznyPuławski Park Naukowo - TechnologicznyKędzierzyńsko-Kozielski Park Przemysłowy