Inflammaging: wyzwanie anti-aging

• Strona główna
• Artykuły
• Inflammaging: wyzwanie anti-aging

2014-02-13

Również epizody depresji, często występujące w okresie starości, mają swoje podłoże w toczącym się procesie zapalnym. Pojęcie inflammaging od ponad dekady wykorzystywane jest do opisywania procesów zapalnych mających wpływ także na starzenie się skóry. Większość z nas proces zapalny łączy z widocznym zaczerwienieniem będącym wynikiem podrażnienia lub infekcji. Jednak proces zapalny może przebiegać „po cichu”, a skutkiem jego „przewlekłego” charakteru może być osłabienie kluczowych dla wyglądu skóry struktur i przyspieszenie procesów prowadzących do jej starzenia.

U osób w wieku starczym przewlekłe zapalenie jest zjawiskiem obserwowanym dość często, dodatkowo u znacznej większości tej populacji występują objawy kliniczne procesów zapalnych. Jednakże wraz z poznawaniem mechanizmów długotrwałego oddziaływania antygenów na organizmy zaobserwowano, że przewlekłe zapalenie może również powodować istotne zmiany na poziomie komórkowym już w wieku dojrzewania. Jednym z powikłań toczącego się ciągłego procesu zapalnego jest szybsze starzenie się organizmów.

Starzenie się organizmów i zapalenie
Przed trzydziestoma laty Bernard Strehler zaproponował definicję starzenia się organizmów. Definicja ta, pomimo upływu lat, rozwoju nauk i ciągłego poznawania procesów zachodzących w ciele człowieka, pozostaje nadal w dużej części aktualna.

Powyższa definicja jeszcze do niedawna uznawana była za aksjomat. Jednak w świetle najnowszych badań drugi postulat, autentyczność starzenia się, zaczął być dyskusyjny. Dotychczas starzenie się organizmów uważane było za proces całkowicie niezależny od zewnętrznych czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych. W miarę poznawania wpływu substancji chemicznych emitowanych do atmosfery na organizmy zauważono, że stan skóry pogarsza się wraz ze wzrostem stężenia określonych toksycznych związków zawartych w powietrzu. Wykazano, że niektóre wolne rodniki mogą istotnie przyspieszać procesy degeneracyjne zachodzące w skórze, powodując tym samym jej szybsze starzenie się. Podobnie jak negatywny wpływ promieniowania ultrafioletowego, pewne związki chemiczne oraz czynniki fizyczne mogą w sposób powolny, ale nieodwracalny zaburzać naturalną odnowę komórek skóry. Jedną z przyczyn przyspieszonego i postępującego starzenia skóry spowodowanego czynnikami zewnętrznymi jest toczące się w tej tkance przewlekłe zapalenie.

Zapalenie jest naturalnym procesem obronnym organizmu. Polega ono na aktywacji układu immunologicznego, szybkiej i selektywnej odpowiedzi komórek zapalnych, sprawnym usunięciu czynnika zapalnego oraz naprawie powstałego w wyniku zapalenia uszkodzenia tkanki lub narządu. Przewlekłe zapalenie spowodowane niemodyfikowalnym zewnętrznym czynnikiem i prowadzące do postępującego przyspieszonego starzenia się skóry prowadzi do ciągłej aktywacji układu immunologicznego oraz nieprzerwanej odpowiedzi komórek zapalnych. Połączenie procesów przewlekłego, ciągłego zapalenia skóry wywołanego czynnikami zewnętrznymi oraz spowodowane tym procesem szybsze starzenie się tkanki objętej zapaleniem nosi nazwę inflammaging.

Inflammaging
Termin inflammaging został po raz pierwszy użyty przez Claudia Franceschiego w celu określenia związku pomiędzy starzeniem się a zapaleniem. Inflammaging to proces szybszego starzenia się tkanki wywołany ciągłą ekspozycją na niemodyfikowalny czynnik zewnętrzny powodujący zapalenie tej tkanki. Franceschi odkrył, że nieprzerwana ekspozycja na działanie substancji chemicznych, czynników fizycznych lub antygenów biologicznych wywołuje stałą stymulację układu immunologicznego i wzrost cytokin prozapalnych (IL-6, IL-15 i IL-8). Ciągłe pobudzanie układu immunologicznego powoduje obniżenie jego reaktywności, adaptację do obecności czynników zapalnych oraz przejście ostrej fazy zapalenia w stan przewlekły. Przewlekłe, toczące się w tkance procesy zapalne powodują nieodwracalne zmiany komórkowe. Objawem histologicznym przewlekłego zapalenia jest między innymi zmniejszenie grubości i szczelności warstwy rogowej naskórka, zaburzenie produkcji fibroblastów i odnowy kolagenu.

Do objawów klinicznych inflammaging występujących na skórze należą: suchość i ścieńczenie skóry, tworzenie się zmarszczek i bruzd, teleangiektazje, małe guzki i grudki na skórze spowodowane elastozą oraz przebarwienia. Długoletnie narażenie skóry na czynniki fizyczne lub chemiczne oraz adaptacja układu immunologicznego na przewlekłe zapalenie może prowadzić do tworzenia zmian nowotworowych, takich jak czerniak skóry lub rak podstawnokomórkowy.

Toczące się przewlekłe zapalenie wywołuje szereg zmian komórkowych, tkankowych oraz powoduje wystąpienie istotnych skórnych objawów klinicznych. Dlatego tak ważne jest wczesne przeciwdziałanie wystąpieniu inflammaging oraz redukowanie jego skutków.

Profilaktyka anty-inflammaging
Przeciwdziałanie rozwojowi inflammaging oraz kaskady zmian skórnych towarzyszących temu zjawisku polega na zapobieganiu i zmniejszaniu częstości ekspozycji na dany antygen oraz na hamowaniu rozwoju przewlekłego zapalenia skóry. Jednak całkowite odizolowanie skóry od promieniowania ultrafioletowego, dymów, spalin i detergentów jest prawie niemożliwe. Również czynnik biologiczny, którym jest uwarunkowanie genetyczne do wystąpienia inflammaging, jest niemodyfikowalny. Podobnie separacja powierzchni skóry od otaczających czynników wywołujących zmiany zapalne jest bardzo trudna. Wobec powyższych faktów najbardziej racjonalnym rozwiązaniem, mającym na celu zahamowanie inflammaging, jest przeciwdziałanie rozwojowi zmian na poziomie komórkowym. Wykazano, że substancjami mogącymi istotnie wpływać na szybkość komórkowych kaskad zapalnych i powstrzymywać starzenie się skóry są między innymi: inhibitory cyklooksygenazy, inhibitory 5-lipoksygenazy oraz werbaskozyd.

Działanie werbaskozydu
Werbaskozyd, znany również jako kusaginina i akteozyd, glikozyd propanoidowy, jest związkiem rozpowszechnionym wśród roślin wyższych, także tych uznawanych za przydatne w medycynie tradycyjnej. W grupie roślin zawierających pochodne werbaskozydu występują między innymi: cukrownica trójlistna, dziewanna, trędownik, werbena lekarska, babka lancetowata, budleja główkowata, a także budleja Dawida. Udowodniono, że werbaskozyd wykazuje aktywność biologiczną, aktywność antyoksydacyjną, immunosupresyjną i immunomodelującą, a dodatkowo przeciwdrobnoustrojową oraz przeciwzapalną.

Działanie werbaskozydu jest wielokierunkowe. Jego właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne wykorzystano w hamowaniu procesu inflammaging (anty-inflammaging).

CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 1/2014 KWARTALNIKA "CHEMIA I BIZNES. RYNEK KOSMETYCZNY I CHEMII GOSPODARCZEJ". ZAPRASZAMY.

Aby otrzymywać w 2014 roku czasopismo, należy zamówić prenumeratę. Kontakt: redakcja@chemiaibiznes.com.pl

przemysł kosmetycznyanti-aginginflammaging