Chemia i Biznes

W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Mogą Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej "Polityce prywatności Cookies"

Rozumiem i zgadzam się

Konfiguracja makiety

Gazy techniczne w przemyśle chemicznym

2016-02-17  / Autor: Oktawian Milewski

Polski rynek gazów technicznych rynek doświadczył w ostatnich latach sporych zmian, a poczynione na nim inwestycje uczyniły go znacznie nowocześniejszym.

Współpraca producentów gazów technicznych z przedsiębiorstwami chemicznymijest oczywistością i przykłady tego stanu rzeczy z łatwością można znaleźć w naszym kraju. To m.in. przedsięwzięcie Grupy Azoty i firmy Air Products, największego dostawcy gazów technicznych w Polsce. W ramach wspólnego projektu w Tarnowie funkcjonuje wytwórnia do skraplania dwutlenku węgla. Grupa Azoty dostarcza Air Products surowy CO2 w postaci gazowej, jako produkt uboczny powstający w procesie wytwarzania gazu do syntezy amoniaku. Następnie Air Products poddaje gaz oczyszczaniu i skraplaniu. Moce działającej od ponad 2,5 roku instalacji w zakresie oczyszczania i skraplania to ok. 220 ton CO2 na dobę. (Więcej o działalności Air Products Polskaw rozmowie z Piotrem Wieczorkiem, dyrektorem generalnym spółki).

Także z PCC Rokitą i Grupą Azoty ZAK współpracuje Air Products. W Brzegu Dolnym, w pobliżu zakładów chemicznych, zainstalował nowoczesny generator gazu wytwarzający wysokiej czystości gazowy azot na potrzeby PCC Rokita. W Kędzierzynie-Koźlu otworzył natomiast wytwórnię ciekłego tlenu i azotu. Inny lider na rynku gazów technicznych, czyli spółka Air Liquide, swoje rozwiązania dostarcza m.in. Synthosowi. W Oświęcimiu na terenie należącym do producenta kauczuków i polistyrenów ulokowana została nowoczesna instalacja do produkcji azotu.

Dostarczona przez Air Liquide technologia gwarantuje wytwarzanie wysokiej czystości azotu za pomocą kriogenicznego procesu destylacji. Produkcja ta wpływa na istotne obniżenie emisji CO2, co wiąże się z mniejszym zużyciem energii elektrycznej oraz wyeliminowaniem konieczności ciągłych dostaw azotu z jednostek produkcyjnych do zakładu klienta. Innym wielkim projektem Air Liquide skierowanym dla przemysłu chemicznego było wyposażenie Zakładów Azotowych w Puławach w instalację do separacji powietrza (tzw. nowa tlenownia). Znajdujące się w Puławach dwie jednostki są największym źródłem gazów technicznych w centralnej i wschodniej Polsce, a ich łączna zdolność produkcyjna sięga blisko 1,7 tys. ton dziennie. W całym kraju przedsiębiorstwo posiada trzy zakłady produkujące tlen, azot, argon w postaci ciekłej.

Interesującym projektem jest również ten, który dla Grupy Lotos zrealizuje koncern Linde. W gdańskiej rafinerii dojdzie do unowocześnienia czterech działających tam instalacji produkcji siarki z siarkowodoru, której produkcja wzrośnie z obecnych 270 ton do 350 ton na dobę. Aby było to jednak możliwe niezbędne jest dostarczenie tlenu, który zintensyfikuje przerób instalacji Clausa. Firma Linde zbuduje w rafinerii wytwórnię tlenu, który trafi do instalacji Clausa. Dzięki temu odbywający się w nich przerób siarkowodoru w temperaturze ok. 1400ºC będzie bardziej wydajny. Z technologicznego punktu widzenia rzecz polega na tym, że produkcję siarki ogranicza ciśnienie w reaktorach termicznych, którego nie można już zwiększać. Jednak, gdy w powietrzu dostarczanym do instalacji będzie więcej tlenu, a mniej azotu, wówczas będzie można przerobić więcej wsadu i zwiększyć produkcję siarki.

 

Znaczenie gazów technicznych

Skala projektów między firmami z obydwu wymienianych branż nie dziwi. To przecież sektor chemiczny jest w naszym kraju największym odbiorcą gazów technicznych. Jak wiadomo bowiem, spora część produktów chemicznych produkowana jest z zastosowaniem gazów. W branży wykorzystywane są wszystkie najpopularniejsze typy gazów technicznych.

Tlen służy do produkcji bieli tytanowej wykorzystywanej potem do wytwarzania pigmentów do farb, tuszy i kosmetyków. Jest ponadto tlen niezbędny w produkcji nadtlenku wodoru, tlenku etylenu, poliuretanów, acetylenu, polichlorku winylu. Po azot sięga się przy produkcji nawozów sztucznych, poliolefin, tworzyw PMMA. Czysty azot wykorzystuje się do napełniania opon kół samolotów, aby ciepło wytwarzane podczas startu i lądowania nie powodowało ich zapłonu. Z kolei azot w formie ciekłej używany jest jako środek chłodzący w technologiach kriogenicznych, np. do przechowywania żywności czy zamrażania mięsa. Na budowach azotem schładza się beton i mrozi grunt, a w trakcie produkcji podzespołów elektronicznych, np. do odtwarzaczy MP3, stosuje się azot jako gaz osłonowy. Wodór wykorzystywany jest w produkcji poliamidów, etylenu, propylenu, butadienu, styrenu, tetrahydrofuranu, PMMA, rozmaitych rozpuszczalników, sorbitu i krzemionki koloidalnej. Tlenek węgla jest gazem w procesach prowadzących do powstania poliwęglanu, poliuretanów, zaś gazu syntezowego (wodór/tlenek węgla) używa się w celu otrzymania m.in. metanolu, heksanianu etylu, butanediolu.

Duże znaczenie ma oczywiście także wykorzystanie dwutlenku węgla. Pewna część odpadowego CO2 bywa gromadzona i ponownie wykorzystywana w kolejnych procesach produkcyjnych. Najbardziej znanym zastosowaniem dwutlenku węgla jest produkcja napojów gazowanych. Natomiast w postaci suchego lodu CO2 stosuje się do chłodzenia i zamrażania. Odgrywa on także coraz ważniejszą rolę w uzdatnianiu wody pitnej i neutralizacji ścieków. W przeciwieństwie do agresywnych kwasów mineralnych, których również można użyć do tego zadania, nie pozostawia niepożądanych składników. CO2 otrzymywany jest głównie jako produkt uboczny w procesach biochemicznych lub chemicznych. To np. reforming parowy, czyli podstawowy proces wytwarzania wodoru, amoniaku oraz pozostałych chemikaliów. W stosunkowo czystej i łatwej do odzyskania formie dwutlenek węgla jest też pozyskiwany podczas produkcji tlenku etylenu.

Biorąc pod uwagę technologie używane do produkcji gazów, a w tym obszarze trwa stała walka rynkowa o postęp, to są one uzyskiwane na drodze rozkładu powietrza (rektyfikacja w niskich temperaturach), ze źródeł naturalnych i urządzeń technicznych, ale też z powietrza. By stało się tak, jak w ostatnim przypadku, producenci wykorzystują zespoły kolumn rektyfikacyjnych o wysokości ponad 60 m. Wewnątrz nich zachodzi proces fizyczny, podczas którego powietrze rozdzielane jest na poszczególne składniki. Proces, znany także jako rektyfikacja niskotemperaturowa, przebiega w kilku fazach. Powietrze atmosferyczne jest pobierane z otoczenia i poddawane filtrowaniu w celu usunięcia pyłów i sprężaniu do ciśnienia ok. 6 barów; potem wstępnemu chłodzeniu wodą chłodzącą; suszeniu i oddzieleniu CO2 za pomocą sita molekularnego; schłodzeniu do temperatury -175ºC i skropleniu w głównym wymienniku ciepła; rozdzieleniu na ciekły lub gazowy tlen i azot w kolumnie rektyfikacyjnej; oddzieleniu ciekłego argonu. Gazy przechowuje się w stanie ciekłym w zbiornikach magazynowych.


CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 1/2016 "CHEMII I BIZNESU". ZAPRASZAMY



Air Productsgazy techniczneazotAir LiquideLinde Gaztlenwodór

Podoba Ci się ten artykuł? Udostępnij!

Oddaj swój głos  

Ten artykuł nie został jeszcze oceniony.

Dodaj komentarz

Redakcja Portalu Chemia i Biznes zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób, zawierających słowa wulgarne lub nie odnoszących się merytorycznie do tematu. Twój komentarz wyświetli się zaraz po tym, jak zostanie zatwierdzony przez moderatora. Dziękujemy i zapraszamy do dyskusji!


WięcejNajnowsze

Więcej aktualności



WięcejNajpopularniejsze

Więcej aktualności (192)



WięcejPolecane

Więcej aktualności (97)



WięcejSonda

Czy polski przemysł chemiczny potrzebuje dalszych inwestycji zagranicznych?

Zobacz wyniki

WięcejW obiektywie