Detergenty – problemy branży

• Strona główna
• Artykuły
• Detergenty – problemy branży

2016-03-07  / Autor: Michalina Świerczyńska, specjalista ds. Kart Charakterystyki THETA Doradztwo Techniczne

Producenci niejednokrotnie mają wątpliwość w ustaleniu, czy ich produkt jest detergentem. Tymczasem dany produkt podlega przepisom Rozporządzenia, jeżeli spełnia warunki określone w definicji detergentu ujętej w art. 2 pkt. 1. Należy pamiętać, że funkcją nadrzędną detergentu jest mycie, pranie, czyszczenie, a nie jego skład. Detergenty, które służą do czyszczenia, prania i mycia, a które nie zawierają w swym składzie środków powierzchniowo czynnych, także muszą spełniać jego wymagania.

Często pojawiającym się błędem jest zaklasyfikowanie do odpowiedniej grupy produktów past BHP – środków czyszczących w formie pasty, przeznaczonych do usuwania szczególnie silnych zabrudzeń. Jeżeli produkt stosowany jest przemyśle, rzemiośle i rolnictwie, np. do czyszczenia urządzeń przemysłowych, wówczas jest detergentem, zaś gdy ma on za zadanie usuwanie silnych zabrudzeń ze skóry rąk, to stanowi produkt kosmetyczny, który musi odpowiadać wymaganiom Rozporządzenia (WE) Nr 1223/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady.

Przepisy rozporządzenia 648/2004/WE stanowią, że producent detergentu musi go właściwie oznakować i przygotować, a także umieścić na stronie internetowej wykaz jego składników i na żądanie służb udostępnić arkusz danych składników dla personelu medycznego. Mimo to nadal wielu producentów o tym zapomina.

Dla konsumenta źródłem informacji o składzie jest wykaz detergentowy umieszczony na etykiecie. Rozporządzenie wskazuje, jakie składniki należy wymienić, jednak nie określa dokładnej formy zapisu. Należy zauważyć, że niejednokrotnie producenci zapisują poszczególne informacje w sposób bardzo nieczytelny. Z punktu widzenia przeciętnego użytkownika najbardziej przejrzystą formę stanowi wymienienie składników kolejno w postaci jednego zdania – zarówno tych, dla których należy wskazać odpowiedni zakres procentowy, a także innych rodzajów dodawanych składników, niezależnie od ich stężenia (np. kompozycje zapachowe, enzymy, rozjaśniacze optyczne).

Oprócz zapisu w wykazie kompozycje zapachowe, należy odpowiednio uwzględnić alergeny (określona prawnie grupa związków mogących powodować wystąpienie reakcji alergicznej) występujące w stężeniach przekraczających 0,01% wagowo, pochodzące z użytych kompozycji oraz wymienić, stosując odpowiednie nazewnictwo, środki konserwujące.

Powszechnie można zauważyć na etykietach, iż nazwy alergenów i konserwantów są niewłaściwie przyporządkowane i zapisane, co wprowadza użytkowników w błąd. Dla większej przejrzystości można zatem zastosować poniższy przykładowy zapis:

Skład: anionowe środki powierzchniowo czynne (< 5%), kompozycje zapachowe (limonene), środki konserwujące (benzisothiazolinone).

Ponadto w przypadku produktów zawierających d-limonene (nazwa INCI: limonene), który to składnik klasyfikowany jest m.in. z przypisanym zwrotem wskazującym rodzaj zagrożenia H317 (Może powodować reakcję alergiczną skóry), w stężeniu 0,1% ≤ C < 1%, zgodnie z rozporządzeniem CLP (1272/20008/WE) należy na etykiecie umieścić zwrot EUH208 o treści: ,,Zawiera d-limonene. Może powodować wystąpienie reakcji alergicznej”.

Część producentów taki zapis pomija, przyjmując, że wystarczająca informacja o alergenie umieszczona została w składzie detergentowym lub we wskazanym zwrocie nie stosuje właściwego nazewnictwa alergenu (w języku polskim i zgodnego z terminologią chemiczną).

Szczególną i stosunkowo nową grupę detergentów stanowią płynne kapsułki do prania. Zgodnie z Rozporządzeniem 1297/2014/WE, opakowanie zewnętrzne płynnych detergentów przeznaczonych do prania, oferowanych konsumentom w opakowaniach rozpuszczalnych do jednorazowego użycia, musi spełniać określone wymagania: musi być nieprzejrzyste lub przyciemnione, tak by niewidoczny był produkt. W widocznym miejscu i w formacie przyciągającym uwagę należy umieścić na nim zwrot P102 określający środki ostrożności o treści: ,,Chronić przed dziećmi”. Ponadto winno się ono łatwo wielokrotnie zamykać (zamknięcie uniemożliwiające otwarcie opakowania przez małe dzieci i wymagające skoordynowanego działania dwóch rąk z użyciem siły) i utrzymywać swoją funkcjonalność nawet przy wielokrotnym otwieraniu i zamykaniu przez cały okres użytkowania. Opakowanie rozpuszczalne powinno zawierać ,,czynnik zniechęcający” w bezpiecznym stężeniu, wywołujący odpychającą reakcję w ustach w ciągu maksymalnie sześciu sekund, ponadto w wodzie w temperaturze 20 st. C utrzymywać płynną zawartość przez co najmniej 30 sekund oraz wytrzymywać nacisk mechaniczny o sile co najmniej 300 N w normalnych warunkach testowych. Należy przypomnieć, że 31 grudnia 2015 r. minął okres przejściowy, kiedy produkt mógł w określonych przypadkach nie spełniać wymagań Rozporządzenia 1297/2014/WE.

Warto podkreślić, że branża detergentów podejmuje szereg działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa użytkowników. Rozporządzenie CLP, porównując je do uchylonej dyrektywy 1999/45/WE, oznacza bardziej restrykcyjne wymogi dotyczące klasyfikacji i oznakowania licznych produktów codziennego użytku. Należy zwrócić uwagę na konieczność oznakowania produktu piktogramem GHS05 (działanie żrące) ze względu na obecność środków powierzchniowo czynnych w stężeniu powyżej 3% z przypisanym zagrożeniem poważnego uszkodzenia oczu kategorii 1, co często zniechęca potencjalnych konsumentów.

Dlatego też wielu producentów podejmuje decyzję o przeprowadzaniu niekiedy kosztownych badań sprawdzających działanie produktu na skórę i oczy lub przyłącza się do sieci branżowych, które udostępniają dane z badań i ekspertyz, co ułatwia tym samym proces dokonywania klasyfikacji z wykorzystaniem zasad pomostowych zgodnie z rozporządzeniem CLP. Producenci decydują się również na zmianę receptury detergentów, dostosowując się do obecnych trendów w odniesieniu m.in. do ekologii, minimalizacji wpływu na środowisko i zmniejszenia wpływu opakowań na zarządzanie odpadami. Na produktach można spotkać się również z dodatkowymi symbolami, wskazówkami umożliwiającymi użytkownikowi szybkie ustalenie bezpiecznego sposobu postępowania z produktem.

Zauważalne jest także szczególne zwiększenie nacisku na ochronę bezpieczeństwa konsumentów wymagających szczególnej opieki, takich jak dzieci, której przykładem jest szeroko prowadzona kampania ,,Trzymaj kapsułki poza zasięgiem dzieci”.

detergentyprawoTHETA Doradztwo Techniczne