Czy Wałbrzych będzie miastem wolnym od tworzyw sztucznych?

• Strona główna
• Artykuły
• Czy Wałbrzych będzie miastem wolnym od tworzyw sztucznych?

2020-02-18  / Autor: Dominik Wójcicki

Władze Wałbrzycha  wprowadzają od 21 marca br. całkowity zakaz używania w instytucjach miejskich jednorazowych opakowań, naczyń i sztućców z tworzyw sztucznych.

- Badania naukowe i opinie lekarzy potwierdzają, że wytwarzanie coraz większych ilości odpadów plastikowych o charakterze jednorazowym to realne zagrożenie dla naszego zdrowia i życia. Cząsteczki mikroplastiku dostają się do organizmów nie tylko poprzez układ pokarmowy, ale także przez układ oddechowy. Zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym (w zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach) rada gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli. Dlatego właśnie Radni Rady Miejskiej przyjęli uchwałę, która na terenie wszystkich nieruchomości stanowiących własność Gminy Wałbrzych z dniem 21 marca 2020 r wprowadza zakaz posiadania, używania, udostępniania oraz sprzedaży produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, to jest pojemników na żywność i napoje, widelców, noży, łyżeczek, pałeczek, talerzy, słomek, mieszadełek. Bardzo ważnym elementem przyjętej uchwały jest wprowadzenie na terenie całego miasta zakazu sprzedaży oraz udostępniania jednorazowych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego. Uchwała to nasz kolejny krok w walce o przyszłość naszych dzieci i wnuków – poinformował Urząd Miejski w Wałbrzychu.

- Nie o popularność nam chodziło, nie o wygrany wyścig, lecz niezwłoczne podjęcie walki z rujnującym środowisko zagrożeniem. 500 lat trwa naturalny rozkład plastikowej butelki. W tym czasie plastik zatruwa organizmy żywe, ziemię i wodę. Mimo to jego produkcja i zużycie rośnie lawinowo. Musimy z tym skończyć dla dobra naszego i naszych dzieci. Rozumie to wielu Wałbrzyszan. Wiemy już, że przykład instytucji miejskich, który od razu przyniósł znakomite wyniki, inspiruje kolejne instytucje i firmy w Wałbrzychu. Zapraszamy je do oficjalnego przystąpienia do akcji Stop Plastik i przestrzegania kilku prostych zasad, które otaczający nas świat uczynią lepszym. Mam wielką nadzieję, że wręczane przez nas certyfikaty i promocja uczestników zbudują wspaniałą ekologiczną wspólnotę w walce o środowisko wolne od plastiku – przekonuje Roman Szełemej, prezydent Wałbrzycha.

Przyjęta przez radnych uchwała to kolejny krok w walce władz Wałbrzycha z tworzywami sztucznymi. Kilka miesięcy temu Rada Miejska Wałbrzycha skierowała wezwanie do Prezydenta Miasta, mieszkańców, podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w Wałbrzychu, instytucji, jednostek i spółek Gminy Wałbrzych, a także do innych podmiotów podejmujących na terenie miasta działania związane z organizacją wszelkiego rodzaju imprez i wydarzeń. W wezwaniu apelowano o wyeliminowanie na terenie miasta produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych w postaci wszelkich opakowań, kubków na napoje, słomek gastronomicznych, mieszadełek do napojów, pokrywek na napoje, naczyń i sztućców wykonanych z tworzyw.

W apelu pojawiła się także prośba o to, by warunkiem objęcia przez Prezydenta Miasta Wałbrzycha patronatu nad jakimikolwiek wydarzeniami miejskimi było zobowiązanie się organizatorów do odstąpienia w trakcie wydarzeń z korzystania z wyrobów z tworzyw sztucznych, np. reklamówek, czy butelek PET i zastępowania ich odpowiednikami z tworzyw biodegradowalnych bądź produktami wielokrotnego użytku.

W apelu wałbrzyskich radnych sprzed kilku miesięcy pojawiło się także wezwanie do stosowania przez magistrat „zielonych zamówień” w przygotowywanych postępowaniach przetargowych i postępowaniach w ramach regulaminu zamówień publicznych. To także miałoby na celu eliminowanie zakupu i stosowania wyrobów z tworzyw.

Ta sama Rada Miejska Wałbrzycha zaapelowała również do mieszkańców o systematyczne odstępowanie od stosowania w życiu codziennym, a w efekcie całkowite wyeliminowanie, oferowanych im jednorazowych opakowań na żywność i napoje oraz innych wyrobów jednorazowych z tworzyw sztucznych.

Antytworzywowej ofensywy w Wałbrzychu nie może znieść Polski Związek Przetwórców Tworzyw Sztucznych. Branżowa organizacja zarzuciła samorządowi, że łamie on konstytucję.

-To drastyczny przykład dyskryminacji przedsiębiorców i obywateli. Wierzymy, że wojewoda dolnośląski uchyli tę niezgodną z polskimi i unijnymi przepisami uchwałę – mówi Robert Szyman, dyrektor PZPTS. 

Dodaje on przy tym, iż uchwała z Wałbrzycha jest w ocenie PZPTS niezgodna z ustawą o samorządzie gminnym, ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ustawą o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowanymi, ustawą o odpadach oraz ustawą Prawo ochrony środowiska, a jej zapisy uderzają w zasadę pogłębiania zaufania, proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania przedsiębiorców, którzy mają zostać pozbawieni ochrony w zakresie bezpieczeństwa obrotu prawnego.

– Zrzeszone w PZPTS podmioty aktywnie działają na rzecz ochrony środowiska. Jesteśmy przedsiębiorcami, ale też obywatelami, którym leży na sercu dobro wspólne. Konsekwentnie wspieramy działania legislacyjne na szczeblu krajowym i unijnym, mające na celu wzmocnienie systemu zarządzania odpadami i radykalne zwiększenie poziomu recyklingu tworzyw sztucznych. O tym, że system ten jest dziś w Polsce mało efektywny, świadczy konieczność importu przez polskie firmy regranulatu, czyli surowca pochodzącego z recyklingu. Dlatego wspólnie działamy na rzecz przyspieszenia procesu przechodzenia na gospodarkę o obiegu zamkniętym w całym jej łańcuchu dostaw, uwzględniającym m.in. tworzywa sztuczne. Producenci i przetwórcy tworzyw nie są przeciwnikami samorządów, a ich partnerami w rozwoju inwestycji i innowacji – stwierdził Tadeusz Nowicki, prezes Polskiego Związku Przetwórców Tworzyw Sztucznych.

- W świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, rada gminy nie może ustanawiać prawa miejscowego, w ramach którego zabrania posiadania i użytkowania substancji, których  obrót i użytkowanie jest dopuszczone ustawowo w całym kraju. Uchwała Rady Miejskiej w Wałbrzychu narusza także zapisy Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, powołując się na kompetencje przyznane w obu traktatach państwom członkowskim. Przedsiębiorcy zostali kompletnie zaskoczeni regulacją wałbrzyskiej uchwały. Mamy w Polsce i całej Unii Europejskiej niezwykle restrykcyjne przepisy w zakresie ochrony środowiska i wszyscy uczestnicy rynku – zarówno przedsiębiorcy, jak i jednostki samorządu terytorialnego – muszą się tym przepisom w równym stopniu podporządkować. Konsekwentnie stoimy na stanowisku, że działający lokalnie przedsiębiorcy nie mogą być zaskakiwani regulacjami kształtującymi porządek prawny odmiennie niż czyni to ustawodawca w przepisach na terenie całego kraju. Uchwały godzące szczególnie w małych i średnich przedsiębiorców oraz uderzające w pewność obrotu gospodarczego budzą nasz stanowczy sprzeciw. Stąd nasz apel do wojewody dolnośląskiego o wstrzymanie wałbrzyskiej uchwały i stwierdzenie jej nieważności – zadeklarował Robert Szyman, dyrektor generalny Polskiego Związku Przetwórców Tworzyw Sztucznych.

Jak wskazuje PZPTS, zwiększenie poziomu recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych jest wyzwaniem ogólnokrajowym. Szacuje się przykładowo, że w wyniku wprowadzonych wcześniej regulacji ograniczono w Polsce liczbę tzw. torebek lekkich do zaledwie 10 sztuk na osobę rocznie. PZPTS popiera działania podejmowane przez władze samorządowe, krajowe i unijne mające na celu ochronę środowiska, pod warunkiem że są one zgodne z przepisami prawa i nie dyskryminują działających na rynku przedsiębiorców.

tworzywa sztuczneprawoPolski Związek Przetwórców Tworzyw Sztucznych