Chemia i Biznes

W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Mogą Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej "Polityce prywatności Cookies"

Rozumiem i zgadzam się

Konfiguracja makiety

Operation Clean Sweep®: przemysł tworzyw sztucznych w walce z zaśmieceniem środowiska morskiego

2018-03-22  / Autor: Kazimierz Borkowski, PlasticsEurope Polska

Światowa branża tworzyw sztucznych aktywnie walczy z problemem odpadów w morzach i oceanach.

Tworzywa stały się nieodłączną częścią naszego życia i są źródłem wielu korzyści dla społeczeństwa. Wystarczy wspomnieć oszczędność energii i innych zasobów, ochronę i przedłużenie trwałości żywności i innych wyrobów konsumenckich, a także innowacyjne wykorzystanie tworzyw w produktach, które ochraniają zdrowie i życie, czy wreszcie po prostu poprawiają jego jakość. Nie oznacza to jednak, że wraz z użytkowaniem tworzyw nie pojawiają się także wyzwania.

Szybki wzrost zastosowania tworzyw sztucznych w różnorodnych wyrobach wymaga rozsądnego zarządzania nimi na każdym etapie cyklu życia, od produkcji tworzyw i wyrobów po fazę odpadową. Faza odpadowa ma szczególne znaczenie ze względu na jej widoczny wpływ na środowisko. Dlatego tak ważne jest, aby w odpowiedni sposób zagospodarować wyroby z tworzyw, które przestały pełnić funkcje, dla których je wyprodukowano. Powody są oczywiste: tworzywa sztuczne to zbyt cenne materiały, żeby marnowały się na wysypiskach, a odpady tworzyw jako cenny surowiec wtórny powinny zostać odzyskane i wykorzystane ponownie przez recykling lub odzysk energii. Porzucone w środowisku naturalnym są nie do zaakceptowania, niezależnie od sposobu, w jaki się tam dostały: czy to wskutek niedbałości i śmiecenia, czy może wskutek niewłaściwej gospodarki odpadami, czy wreszcie zupełnie przypadkowo, np. z powodu wypadków/ katastrof.

Ponad 80% zanieczyszczeń w środowisku morskim ma swoje źródło na lądzie. Odpady, które przedostały się do środowiska spływają rzekami do mórz i oceanów. Pozostałe 20% to odpady, które są skutkiem działalności człowieka na morzach i oceanach.

Zanieczyszczenie środowiska morskiego odpadami tworzyw sztucznych to problem w skali globalnej, któremu od dłuższego czasu uwagę poświęcają nie tylko środowiska ekologiczne, ale i naukowe oraz przemysłowe. Podejmowane są liczne inicjatywy legislacyjne dotyczące śmieci w środowisku morskim i zapobiegania ich powstawaniu. Działania te są wielotorowe i dotyczą poziomu globalnego, europejskiego oraz regionalnego i krajowego w obrębie poszczególnych akwenów morskich (np. Polska objęta jest działaniami Komisji Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku Helcom).

W Europie, w 2008 roku, w Dyrektywie Ramowej ws. Strategii Morskiej 2008/56/WE Marine Strategy Framework Directive (MSFD), Komisja Europejska zobowiązała się do zapewnienia do 2020 roku dobrego stanu środowiska (Good Environment Status, GES) dla tych mórz i oceanów wokół Europy, dla których zaśmiecenie środowiska morskiego stanowi istotny czynnik. Podczas szczytu Rio+20 w 2012 roku przywódcy krajów europejskich zobowiązali się do znaczącego zmniejszenia śmieci w środowisku morskim do 2025 roku. Także w nowym pakiecie Circular Economy redukcja zaśmiecenia środowiska morskiego zawarta jest w Planie Działań, a zagadnienia związane z mikroplastikami uwzględnione zostały w Strategii nt. tworzyw sztucznych, opublikowanej przez Komisję Europejską 16 stycznia br.

 

Na poziomie globalnym ważny głos stanowi opublikowany pod koniec 2016 roku raport UNEP UNEA na temat plastikowych śmieci w środowisku morskim, w którym stwierdzono m.in. że najbardziej skutecznym środkiem do szybkiego zmniejszenia ilości odpadów trafiających do wód jest poprawa zbiórki i zagospodarowania tych odpadów, zwłaszcza w krajach rozwijających się. Wg UNEP UNEA, tylko dzięki połączeniu programów zapobiegania zaśmieceniu z wydajną gospodarką odpadami ukierunkowaną na ochronę środowiska będzie można osiągnąć trwały sukces w walce z zanieczyszczeniem mórz.

Deklaracja z Honolulu

Chociaż wg szacunków, tylko niewielka ilość odpadów tworzyw sztucznych znajdowanych w środowisku morskim pochodzi z krajów europejskich lub z USA (ok. 2% łącznie), to właśnie z inicjatywy branży tworzyw sztucznych z Europy oraz USA i w porozumieniu z organizacjami przemysłu tworzyw sztucznych z całego świata powstała „Wspólna Deklaracja w sprawie rozwiązania problemu zaśmiecenia środowiska morskiego”. Deklaracja ta, podpisana w marcu 2011 roku na Hawajach, podczas 5. Międzynarodowej Konferencji na temat zaśmiecenia wód morskich (5. International Marine Debris Conference), zawiera listę określonych celów i działań przemysłu tworzyw sztucznych i wzywa do ścisłej współpracy wśród szerokiego grona zainteresowanych stron, w celu osiągnięcia ograniczenia szkód w środowisku morskim.

Zgodnie z tą sześciopunktową strategią, zawartą w deklaracji, przemysł podjął publiczne zobowiązanie do:

• szerokiej współpracy w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego, zmierzającego do zapobiegania zaśmiecaniu środowiska morskiego;

• współpracy ze środowiskami naukowymi w celu lepszego poznania i zrozumienia skali, przyczyn powstawania i wpływu zaśmiecenia na środowisko morskie;

• promowania spójnej, wieloobszarowej i opartej na wiedzy naukowej polityki ustawodawczej wraz ze wzmacnianiem istniejącego prawa zapobiegającego zaśmiecaniu środowiska morskiego;

• promowania najlepszych praktyk w zakresie zagospodarowania odpadów, szczególnie w regionach nadmorskich;

• wzmocnienia zaangażowania w kierunku zwiększenia odzysku odpadów z tworzyw sztucznych poprzez recykling i odzysk energii;

• zapewnienia należytego nadzoru nad transportem i dystrybucją wyrobów przemysłu tworzyw sztucznych – granulatu i półproduktów – wśród swoich klientów i promowania takich działań wśród innych uczestników łańcucha dostaw.

Obecnie w realizację Deklaracji zaangażowanych jest aż 65 organizacji przemysłu tworzyw sztucznych z 34 krajów. Przemysł tworzyw sztucznych współpracuje z władzami, organizacjami pozarządowymi, przedstawicielami nauki oraz innymi zainteresowanymi stronami w celu określenia i zapobieżenia niedociągnięciom podczas wdrażania zasad zagospodarowania odpadów. Prowadzone są prace badawcze, wdrażane projekty pilotażowe, również w rejonach, które przyczyniają się w największym stopniu do zaśmiecania mórz (Azja, Afryka) i gdzie działania takie mogą przynieść najszybszą poprawę stanu środowiska morskiego.

 

Ponieważ nie ma jednego rozwiązania tego poważnego problemu, to działania naprawcze muszą obejmować wszystkie aspekty zagospodarowania odpadów, od edukacji w kierunku nieśmiecenia i zbiórki selektywnej, poprzez zwiększenie powtórnego zużycia, recykling, zaostrzenie lokalnych przepisów środowiskowych oraz doskonalenie lokalnych i regionalnych systemów zagospodarowania odpadów. W różnych regionach świata, w ramach działań koordynowanych przez przemysł tworzyw sztucznych, powstało ponad 260 różnych projektów (szczegóły na www.marinelittersolutions.com).

Źródła wycieku granulek

W Europie około 80% tworzyw sztucznych produkuje się w postaci granulek o wymiarach 2-5 mm. Średnio 1 kg tworzywa to ok. 50 tys. granulek, co oznacza dla producentów tworzyw zarządzających fabrykami, z których każda produkuje co najmniej 100 tys. ton tworzyw rocznie, że powinni oni zadbać o każdą z miliardów granulek, jakie w ciągu roku produkują i wysyłają na rynek.

Granulki tworzyw mogą się przedostawać do środowiska na różnych etapach. Podczas produkcji i kompoundingu straty granulek mogą wystąpić z powodu niestarannego obchodzenia się z produktem, podczas awarii urządzeń produkcyjnych czy pakujących lub też podczas transportowania do magazynów wewnątrz firmy czy wreszcie podczas przygotowania towaru do transportu do klientów. Transport i magazynowanie to obszary, w których podczas załadunku granulatu do transportu luzem często dochodzi do rozsypania granulek i w konsekwencji wycieku do środowiska. Podobny efekt mogą wywoływać zakłócenia operacji logistycznych, np. zablokowanie rurociągów transportu pneumatycznego. Dużą rolę odgrywa tu operator systemu załadunku cystern i kontenerów. Musi on zwracać uwagę na wszelkie źródła rozsypanego granulatu i odpowiednio wyczyścić granulat przed odjazdem z miejsca załadunku (np. sprawdzić, czy po zamknięciu zaworu wylotowego z silosu na dachu cysterny/ kontenera nie pozostały rozsypane granulki). Jeśli są nieuprzątnięte, wówczas spadną z dachu na pierwszym zakręcie lub przy większej szybkości ciężarówki, zanieczyszczając w ten sposób środowisko. Innym źródłem wycieków granulek mogą być opakowania mniejsze (SBC, oktabiny, czy też indywidualne worki na paletach), które zostały nieprawidłowo załadowane lub nie były właściwie unieruchomione w ciężarówce. W razie gwałtownych manewrów ciężarówki lub w razie wypadku powstaje zagrożenie, że takie opakowania ulegną uszkodzeniu, a granulat wysypie się z ciężarówki na drogę.

W zakładach przetwórstwa tworzyw przedsiębiorcy wykorzystują granulki tworzyw, ładując je bezpośrednio do maszyn przetwórstwa (np. wtryskarek, ekstruderów). Tutaj również na każdym etapie transportu wewnętrznego i samego załadunku może dojść do przypadkowego wycieku granulatu.

Podobnie dziać się może podczas recyklingu, ponieważ odpady tworzyw sztucznych, które trafiają do recyklingu, są zwykle przetwarzane do postaci granulatu lub proszku, po czym podlegają takim samym operacjom, jak tworzywa pierwotne (patrz transport, przetwórstwo).


CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 1/2018 DWUMIESIĘCZNIKA "CHEMIA I BIZNES". ZAPRASZAMY.


 


tworzywa sztuczneprzemysł opakowaniowyprawoodpadyPlasticsEurope

Podoba Ci się ten artykuł? Udostępnij!

Oddaj swój głos  

Ten artykuł nie został jeszcze oceniony.

Dodaj komentarz

Redakcja Portalu Chemia i Biznes zastrzega sobie prawo usuwania komentarzy obraźliwych dla innych osób, zawierających słowa wulgarne lub nie odnoszących się merytorycznie do tematu. Twój komentarz wyświetli się zaraz po tym, jak zostanie zatwierdzony przez moderatora. Dziękujemy i zapraszamy do dyskusji!


WięcejNajnowsze

Więcej aktualności



WięcejNajpopularniejsze

Więcej aktualności (192)



WięcejPolecane

Więcej aktualności (97)



WięcejSonda

Czy polski przemysł chemiczny potrzebuje dalszych inwestycji zagranicznych?

Zobacz wyniki

WięcejW obiektywie