Opakowania kosmetyczne - trendy następnego dziesięciolecia

• Strona główna
• Artykuły
• Opakowania kosmetyczne - trendy następnego dziesięciolecia

2010-11-09

O ile utrzymujące się na całym świecie spowolnienie gospodarcze (któremu przemysł kosmetyczny dość skutecznie się opiera) i sprzeczne sygnały na temat sytuacji rynków finansowych, bilansów płatniczych rządów niektórych krajów oraz wielu sektorów światowego rynku surowców przemysłowych bardzo utrudniają trafne prognozy ekonomicznych aspektów produkcji opakowań nawet w najbliższych latach, o tyle trendy technologiczne, wzornicze i demograficzne są nieco łatwiejsze do przewidzenia.

Ekologia
Producenci opakowań doskonale zdają sobie sprawę z faktu, że stopień w jakim produkcja, eksploatacja i utylizacja ich produktów obciąża środowisko naturalne ma rosnący wpływ na decyzje konsumenckie. Efektem licznych kampanii na rzecz ochrony środowiska jest między innymi projektowanie nowych, mniej materiałochłonnych wzorów dla sektora produktów masowych oraz wyraźny wzrost udziału tworzyw wtórnie przetworzonych (Post-Consumer Regrind, PCR) w rynku surowców do produkcji opakowań. Niektórzy z producentów kosmetyków odnoszą na tym polu duże sukcesy: w opakowaniach liderów – jak firma Aveda – udział wtórnie przetworzonych tworzyw przekracza 80%, co daje blisko 500 ton rocznie surowca o wartości 1,2 mln euro.
Odrębny nurt w działaniach budujących ekologiczny wizerunek opakowań z tworzyw sztucznych stanowią innowacje technologiczne, wprowadzające nowe, bezpieczniejsze dla środowiska materiały. Tarte, amerykański producent kosmetyków o bardzo „zielonym wizerunku”, oferuje swoje produkty w opakowaniach wykonanych z tworzywa z dodatkiem EcoPure, żywic zapewniających im nieograniczoną trwałość w warunkach magazynowych, ale w środowiskach nasyconych bakteriami, takich jak wysypiska śmieci, zapewniających całkowitą biodegradację w ciągu 5 lat. Podobnie M&H Plastics, brytyjski producent szerokiego asortymentu pojemników do produktów kosmetycznych, stosuje w ich produkcji – znane na naszym rynku głównie jako surowiec do wytwarzania ekologicznych toreb reklamowych – oksybiodegradowalne mieszanki PE i PP, których proces rozkładu inicjowany jest naturalnym promieniowaniem UV i trwa około 5 lat.
Najnowsze osiągnięcia nauki w tej dziedzinie dają nadzieję na rozwój technologii zapewniających szybki i całkowity rozkład organiczny tworzyw sztucznych, włącznie z niebezpiecznymi dla zdrowia ftalanami i bisfenolem A. W trakcie nadchodzącej dekady najprawdopodobniej uda się też obniżyć koszty syntezy biotworzyw, takich jak poliaktyd, polihydroksyalkanian czy polihydroksymaślan, co umożliwi ich powszechniejsze stosowanie w przemyśle opakowań (obecnie 99% tworzyw sztucznych uzyskuje się z surowców kopalnych) i jeszcze bardziej zbliżyć ich parametry techniczne, takie jak odporność na wysokie temperatury, własności barierowe czy mechaniczne, do cech produktów petrochemicznych. Ułatwiłoby to wdrażanie nowych technologii na istniejących liniach produkcyjnych i lepiej spełniałoby wymagania wielu wrażliwych na czynniki zewnętrzne produktów kosmetycznych (czułych na temperaturę, wilgoć i utlenianie kremów, emulsji, mleczek i szamponów). Jeden z przyczółków na tym froncie buduje właśnie firma Procter & Gamble, która zapowiedziała, że od przyszłego roku wybrane produkty linii Pantene Pro-V, Cover Girl i Max Factor oferowane będą w całkowicie biodegradowalnych opakowaniach, wyprodukowanych przez brazylijską firmę Braskem, przy użyciu surowców odnawialnych (trzcina cukrowa). Stosowanie poliaktydów do produkcji tub kosmetycznych rozważa obecnie także szwajcarski Neopac.
Proekologiczne działania nie ograniczają się do innowacji w zakresie recyklingu i biotworzyw. Poszukuje się też rozwiązań konstrukcyjnych, umożliwiających zmniejszenie masy opakowań, a więc ilości surowców i energii jakich wymaga ich produkcja oraz ilości odpadów. Do konstrukcji takich na pewno zaliczyć można wprowadzane w wielu miejscach na świecie (np. sieć Waitrose w 2007 r., Sainsbury w roku bieżącym) dozowniki mleka, umożliwiające zastąpienie materiałochłonnych, a więc uciążliwych dla środowiska butelek PET od lat znanymi na naszym rynku woreczkami z cienkiej folii PE – przy takiej samej wygodzie użytkowania. Takie innowacje doskonale wpisują się we wspomniany wcześniej program redukcji masy opakowań jednorazowych przez producentów, głównie butelek PET przeznaczonych do napojów. Podobny charakter mają stosowane już w niektórych produktach kosmetycznych, a oferowane między innymi przez brytyjskie firmy HCP i Twistub, opakowania wielokrotnego użytku, złożone z dyspensera i dekoracyjnego pojemnika, do którego po wykorzystaniu zawartości załadować można wkład z kolejną porcją produktu. Przy założeniu, że opakowania wielokrotnego użytku służą konsumentom średnio 1-2 lata, redukcja ilości zużywanych tworzyw sztucznych może wynieść nawet 50%. W niektórych sektorach rynku kosmetyków wdrażane nieśmiało już w połowie lat 90., mają przed sobą w nadchodzącej dekadzie wielką przyszłość.
Rosnący popyt na produkty przyjazne środowisku zapewne wzmocni jeszcze już zauważalny renesans opakowań z tradycyjnych materiałów, takich jak metal i drewno. Niegdyś jedyne, potem nieco zapomniane, dzisiaj powracają w opakowaniach kosmetyków luksusowych, jako element podkreślający różnice pomiędzy nimi, a segmentem asortymentowym nazywanym czasem nu luxe i obejmującym wyroby mniej wyrafinowane niż najdroższe marki, jednak znacznie przewyższające jakością produktu i opakowania seryjne wyroby z tzw. dolnej półki. W opakowaniach produktów klasy nu luxe często stosuje się najnowsze rozwiązania konstrukcyjne i atrakcyjne wzornictwo, ale tańsze, mniej szlachetne surowce.

Product stewardship to pojęcie i praktyka szeroko już rozpowszechnione w przemyśle chemicznym. Oznaczają one, że producenci surowców chemicznych, z których wiele stanowi substancje niebezpieczne, przejmują odpowiedzialność za to, w jaki sposób wytwarzane przez nich produkty są po sprzedaży składowane, transportowane, przetwarzane i w końcu utylizowane przez odbiorców końcowych. Z uwagi na specyfikę rynku surowców chemicznych, obowiązki nadzoru nad prawidłowym postępowaniem z trafiającymi na rynek chemikaliami przejmują zazwyczaj firmy dystrybucyjne, takie jak Brenntag Polska, która nie tylko monitoruje losy wprowadzanych przez siebie na rynek produktów chemicznych i opakowań służących do ich transportu i magazynowania, lecz aktywnie wspiera swoich odbiorców poprzez świadczenie dodatkowych usług. Obejmują one gospodarkę opakowaniami zwrotnymi i jednorazowymi (odbiór, przygotowanie do ponownego użycia, naprawa uszkodzonych i utylizacja zużytych, wycofywanych z obiegu opakowań), czy odbiór chemicznych odpadów poprodukcyjnych w celu zapewnienia ich bezpiecznej utylizacji.
Obecnie idea odpowiedzialności za produkt przez cały czas jego istnienia, z obszarów przemysłu chemicznego, motoryzacyjnego, czy elektronicznego przenika do zupełnie nowych sektorów rynku, w tym rynku opakowań konsumenckich. Jej popularyzacji sprzyja zmiana nastawienia i wzrost świadomości konsumentów, którzy coraz częściej nie ograniczają się do wyboru produktów w opakowaniach przyjaznych środowisku, lecz domagają się wdrażania programów segregacji i utylizacji odpadów, umożliwiających pełne wykorzystanie zielonych technologii, wnosząc w ten sposób indywidualny wkład w ideę product stewardship. Rezultaty takich oddolnych nacisków bywają różne – od inicjacji zorganizowanych działań komunalnych, po akcje zbiórki opakowań w punktach sprzedaży detalicznej lub mobilizacji energii drzemiącej w młodym pokoleniu, jak to zrobiła firma kosmetyczna Aveda, organizując akcję zbiórki zużytych plastikowych nakrętek do butelek z wodą. Uczniowie nowojorskich podstawówek zebrali łącznie około 37 mln polipropylenowych nakrętek, które zostały potem wykorzystane do produkcji elementów opakowań firmy. W Polsce podobny charakter ma organizowana przez Responsible Care od wielu lat akcja „Drzewko za butelkę”.

Funkcjonalność
Wygoda i łatwość użytkowania opakowania stanowią bardzo ważne cechy produktów kosmetycznych. Postęp w tej dziedzinie od wielu lat ma charakter raczej ewolucyjny, niż rewolucyjny, a wśród kierowanych co roku na rynek nowych modeli dozowników, butelek, tub czy kompaktów, liczba rzeczywistych innowacji jest raczej niewielka. Mimo to, ostatnie lata przyniosły wiele nowości, które nie pozostają bez wpływu na takie funkcje opakowania, jak wygoda i bezpieczeństwo konsumentów lub trwałość umieszczonych w nich produktów.
Od flip-topów w latach osiemdziesiątych, poprzez sukcesywnie udoskonalane zamknięcia typu push-pull, aż po niezliczone odmiany współczesnych zamknięć specjalistycznych – zamknięcia nieodmiennie pełnią kluczową rolę w opakowaniach napojów, farmaceutyków, środków czystości i cieczy technicznych. Od skomplikowanych w konstrukcji aplikatorów kosmetycznych odróżnia je niska cena i brak możliwości precyzyjnego dozowania. Konstrukcje te są jednak ciągle rozwijane w kierunku ułatwienia posługiwania się nimi i udoskonalania takich funkcji, jak zabezpieczenia przed otwarciem przez dzieci czy sygnalizacja otwarcia opakowania (zamknięcia typu tamper-evident). Odpowiednia konstrukcja zamknięcia może istotnie wpłynąć na skład receptury – dobra izolacja umożliwia użycie mniejszej ilości środków konserwujących. Taki cel przyświecał między innymi konstruktorom nowej linii zamknięć flip-top, która według producenta, działającej globalnie firmy Promens, niemal całkowicie eliminuje potrzebę stosowania konserwantów w opakowaniach, w których wykorzystany zostanie system DEFI tej firmy. Od wprowadzenia systemu na rynek w jesieni ubiegłego roku został on już kilkukrotnie nagrodzony i ciągle wzbudza zainteresowanie.
Rozwój bezpiecznych, lecz łatwych w użyciu zamknięć, pozwalających wygodnie posługiwać się opakowaniem osobom starszym, często obarczonym wadami wzroku i obniżoną sprawnością manualną, to z całą pewnością elementy, na które producenci będą w kolejnej dekadzie zwracać coraz większą uwagę. Szczególnie, że udział osób w wieku powyżej pięćdziesięciu lat w rynku konsumenckim wciąż rośnie.
Ciekawie rysuje się przyszłość bardziej złożonych systemów dozowania. Już dziś standardem stają się pompki wyposażone w zawory zwrotne i układy odsysające, zapobiegające zakażeniu zawartości opakowania, takie jak prezentowany na ostatnich targach Cosmoprof model Adagio firmy MWV. Sporo innowacji widać w systemach zapobiegających przypadkowemu uwolnieniu produktu z opakowania i w obrotowych i elastycznych końcówkach dysz. W najbliższych latach spodziewać się można włączenia technologii elektronicznych do precyzyjnego dozowania najmniejszych nawet ilości produktów kosmetycznych o dowolnej konsystencji.

CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 2/2010 "CHEMII I BIZNESU". ZAPRASZAMY.

przemysł kosmetycznyprzemysł opakowaniowy