Niezdefiniowane kosmetyki hipoalergiczne

• Strona główna
• Artykuły
• Niezdefiniowane kosmetyki hipoalergiczne

2016-04-21  / Autor: Urszula Ptaszek

Na rynku pojawia się coraz więcej kosmetyków specjalistycznych, przeznaczonych dla określonych grup osób, często z problemami skórnymi, takimi jak atopowe zapalenie skóry, trądzik czy łuszczyca. W odpowiedzi na potrzeby konsumentów, kosmetyki oznaczane są przez producentów również jako "hipoalergiczne", czy "antyalergiczne". Określenia te mają sugerować, że produkty nie wywołują reakcji alergicznych, są delikatniejsze i bezpieczniejsze od "zwykłych" kosmetyków. Czy istnieją jednak dowody naukowe czy badawcze potwierdzające hipoalergiczność? Potwierdzenie tego rodzaju deklaracji jest niezwykle trudne chociażby przez fakt, że reakcja alergiczna to odczyn skóry związany z wrażliwością osobniczą danego użytkownika. Związany jest z tzw. „pamięcią skóry”. Uczulenie nie zawsze powstaje po kontakcie z kosmetykiem, a może być wynikiem wcześniejszego kontaktu z alergenem w innych okolicznościach życia, np. z wcześniej stosowanymi kosmetykami, farbami ściennymi, lekami czy artykułami chemii gospodarczej.

Dyskusja na temat deklaracji hipoalergiczności jest omawiana przez Komisję Europejską od wielu lat. Zgodnie z artykułem 3 Rozporządzenia 1223/2009, produkty kosmetyczne muszą być bezpieczne dla zdrowia przy normalnych, racjonalnie dających się przewidzieć warunkach stosowania. Faktem jest jednak, że nawet produkty ocenione jako bezpieczne mogą być przyczyną reakcji niepożądanej, w tym alergii.

Od firmy zależy określenie najbardziej odpowiedniego i właściwego sposobu na potwierdzenie deklaracji "hipoalergiczności". Aczkolwiek istnieją pewne zasady, które powinny być przestrzegane. W celu potwierdzenia takiej deklaracji firma powinna rozważyć podjęcie środków mających na celu zminimalizowanie ryzyka alergii podczas tworzenia receptury produktu oraz sprawdzenie i potwierdzenie bardzo niskiego potencjału uczulającego produktu poprzez użycie solidnych naukowo oraz wiarygodnych statystycznie danych.

Wymagania dla kosmetyków hipoalergicznych
Projektując kosmetyk hipoalergiczny, należy spełnić wymagania na dwóch płaszczyznach: składu produktu oraz badań będących dowodem braku występowania reakcji alergicznej po zastosowaniu preparatu.

Skład produktu hipoalergicznego powinien być przyjazny skórze wrażliwej i skłonnej do alergii przez zminimalizowaną zawartość składników o znanym potencjale drażniącym i uczulającym. Należy się wystrzegać substancji drażniących i uczulających zidentyfikowanych w Rozporządzeniu 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (znane jako CLP) i sklasyfikowanych jako: H314 – powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu, H312 – działa szkodliwie w kontakcie ze skórą, H315 – działa drażniąco na skórę, H318 – powoduje poważne uszkodzenie oczu, H319 – działa drażniąco na oczy, H317 – może powodować reakcję alergiczną skóry.

Kosmetyk nie powinien zawierać substancji syntetycznych i przetworzonych, substancji uczulających znajdujących się na liście 26 potencjalnych alergenów zapachowych. Substancje te są wymienione w Załączniku III Rozporządzenia 1223/2009, zgodnie z którym ich obecność musi być uwzględniona w wykazie składników, określonym w art. (19) pkt 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) 1223/2009, gdy stężenie przekracza 0,001% (10 ppm) w wyrobach niezmywalnych lub 0,01% (100 ppm) w wyrobach zmywalnych.

Ze składu należy wyeliminować substancje pochodzenia roślinnego o znanym potencjale uczulającym. Wiele roślin zawiera składniki o wysokim potencjale uczulającym, m.in. krwawnik pospolity, orzech ziemny, arnika górska, miłorząb dwuklapowy, soja warzywna czy oman wielki.

W literaturze naukowej znaleźć można publikacje poświęcone niebezpiecznym składnikom kosmetycznym. Do najczęściej uczulających składników kosmetycznych należą:

• konserwanty,
• substancje zapachowe,
• zanieczyszczenia metalami ciężkimi.

Konserwanty
Środki konserwujące to związki chemiczne dodawane do kosmetyku w celu ochrony przed wzrostem drobnoustrojów. Mają chronić przed wtórnym zakażeniem mikrobiologicznym w trakcie używania przez konsumenta. Nie powinny być stosowane jako uzupełnienie niewłaściwej higieny produkcji, zanieczyszczonych surowców czy produktów. Najczęściej stosowanymi konserwantami są parabeny (methylparaben, ethylparaben, propylparaben), fenoksyetanol (phenoxyethanol), donory formaldehydu (quaternium-15, dimethylol dimethyl hydantoin, imidazolidinyl urea, diazolidinyl urea). Mieszanina parabenów i innych środków konserwujących oferuje aktywność przeciwdrobnoustrojową wobec szerokiego spektrum drobnoustrojów.

Parabeny mają stosunkowo niską toksyczność, a stwierdzone działanie proestrogenne, które się im przypisuje, jest znacznie mniejsze niż estrogenu naturalnie występującego w ludzkim organizmie.

Donory formaldehydu, bardzo często stosowane w kosmetykach spłukiwalnych, uwalniają formaldehyd w wyniku hydrolizy w obecności wody. Zastosowanie samego formaldehydu w kosmetykach i wyrobach toaletowych drastycznie spadło z powodu obaw związanych z jego toksycznością.

Wśród konserwantów znaleźć można substancje o znanym potencjale uczulającym, jak mieszanina metylchloroizotiazolinonu i metylizotiazolinonu (MCI/MI), czy wycofany już metyldibromoglutaronitryl (MDBGN).

Alergia na konserwanty dotyczy głównie powierzchni twarzy, szyi, dłoni i pach. Może powodować problemy zdrowotne, takie jak: pokrzywka kontaktowa, swędzenie, obrzęk czy zaczerwienienie skóry.

Substancje zapachowe
Substancje zapachowe są najczęściej uczulającą grupą w produktach kosmetycznych. Do najczęściej występujących alergenów zaliczyć można: limonen, linalol, cynamonian heksylu, lilial. Obecne są w wielu rodzajach kosmetyków, jak: szampony, odżywki do włosów, żele pod prysznic, kremy czy lotiony.

Linalol jest naturalnie występującym terpenem, powszechnym w wielu roślinach. Czysty linalol ma bardzo słabe właściwości alergenne, ale pod wpływem powietrza utlenia się, a produkty reakcji mogą być przyczyną alergii kontaktowej.

Limonen jest jednym z najtańszych składników zapachowych i dlatego jest szeroko stosowany w dużych ilościach w produktach użytku domowego. Substancja ta tworzy alergenne produkty reakcji podczas użytkowania i przechowywania. Potencjał uczuleniowy limonenu wzrasta w kontakcie z powietrzem, kiedy utlenia się do pochodnych o potencjale uczulającym.

CAŁY ARTYKUŁ ZNAJDĄ PAŃSTWO W NR 1/2016 KWARTALNIKA "CHEMIA I BIZNES. RYNEK KOSMETYCZNY I CHEMII GOSPODARCZEJ". ZAPRASZAMY.

przemysł kosmetycznykosmetyki